De rust in het provinciaal domein De Schorre in Boom is even teruggekeerd, maar volgend weekend is er alweer Tomorrowland. Zouden de pompende beats dan weer tot een eind voorbij Antwerpen te horen zijn? Die kans bestaat en daar zijn twee redenen voor: de weersomstandigheden en het geluid van de bassen, dat geen wettelijke beperkingen kent.
Guy Van Nieuwenhuysen – GVA
Storende beats van Tomorrowland: schuld van het weer én van een hiaat in de wet
De Antwerpse politie benadrukte vorig weekend dat het geen zin had om geluidsoverlast vanwege Tomorrowland te melden, omdat het megafestival de opgelegde geluidsnormen niet overtrad.
Dat klopt, want op het festival wordt het geluidsniveau constant gemeten én geregistreerd, zodat ook achteraf nog kan worden nagegaan of het maximale niveau is overschreden.
Dominic De Gruyter, CEO van de PFL-groep uit Beerse, weet alles van geluidsinstallaties op festivals. Zijn bedrijf is ook actief op Tomorrowland, maar niet voor het geluid.
“Een festival als Tomorrowland kan zich geen slordigheden permitteren”, zegt hij stellig.
“De geluidsinstallaties die tegenwoordig worden gebruikt, zorgen voor een maximale beleving op het terrein en zo min mogelijk hinder daarbuiten. De luidsprekers staan zo opgesteld en de installatie is zo afgesteld dat de geluidskwaliteit op elke plaats van het terrein dezelfde is. Zo wordt als het ware een geluidsbubbel gecreëerd. Buiten die bubbel is nauwelijks iets te horen.”
Dat zou ook voor de bastonen moeten gelden. “Met cardiod subwoofers kun je ook die binnen de bubbel houden”, weet Dominic De Gruyter.
“Die methode gebruiken ze op Tomorrowland. Logisch, want op dat festival zijn verscheidene podia en de muziek van de ene plaats mag die van de andere niet storen.
“Bastonen zijn wel veel langere golven. Ze zijn als een steen die je in het water gooit. Die veroorzaakt kringen die naar alle richtingen uitdijen.
“Een bastoon is iets raars. Ik herinner me een voorval van de Geronika Dance Night op de Lilse Bergen, waarvoor we destijds het geluid deden. We hadden de opgelegde geluidsnorm zeker niet overschreden. Toch kwam een campingbezoeker uitzinnig zijn beklag doen, omdat zijn caravan uit elkaar dreigde te trillen.
“Ik ben toen met hem meegegaan. En inderdaad, de caravan trilde. Ik vermoed dat de trillingen door het water van de Lilse Bergen werden gedragen.”
Wind en luchtvochtigheid
Volgens Dominic De Gruyter spelen de weersomstandigheden een rol bij geluidshinder.
“Uiteraard is de wind een belangrijke factor, maar ik vermoed ook de luchtvochtigheid.
“In het Antwerpse Sportpaleis meten we voor het afstellen van het geluid ook de luchtvochtigheid, want een hoge luchtvochtigheid draagt het geluid beter.”
“Het weer speelt inderdaad een rol”, bevestigt de Kempense geograaf en weerman Lander Van Tricht.
“De wind is de belangrijkste factor. Die blies vorig weekend uit zuid-zuidwestelijke richting en was 3 à 4 beaufort sterk. Ik was zaterdag zelf in Antwerpen en merkte opvallend veel geluid.
“Als je op de kaart vanuit Boom een lijn trekt die gelijkloopt met de windrichting, kom je vanzelf in Antwerpen terecht.”
Ook de luchtvochtigheid speelt een rol.
“Die is nu hoog. Daardoor wordt geluid verder gedragen. Ik durf ook beweren dat het wolkendek een rol heeft gespeeld, omdat dat de geluidsgolven laag houdt, maar dat effect is nog niet wetenschappelijk aangetoond. Voor licht wel. Bij bewolking is er meer lichtvervuiling waarneembaar dan bij helder weer.”
Norm voor geluid
Geluid is een complex gegeven, zeker voor wie fysica geen favoriet schoolvak was. De sterkte van geluid geven we meestal weer in decibel of dB(A). Dat is de eenheid die het best overeenkomt met de gevoeligheid van ons oor voor geluid.
Elke 3 dB(A) meer is een verdubbeling van het geluid. 100 dB(A) is het geluid van een straaljager op driehonderd meter hoogte, 105 dB(A) dat van een helikopter vlakbij.
Een paar decibels meer of minder kunnen een groot verschil maken. Bij 100 dB(A) moeten mensen schreeuwen om elkaar te verstaan. De pijngrens ligt bij 120 dB(A).
De Vlaamse overheid heeft de maximum geluidsnormen voor muziekactiviteiten ruim tien jaar geleden vastgelegd in de Vlaremwetgeving. Geen enkel festival mag meer dan 100 dB(A) geluid produceren.
In de vergunning van Tomorrowland is sprake van 102 dB(A), maar dat is de piek die in één uur maar gedurende vijftien minuten mag worden bereikt. De vergunning legt immers een gemiddelde op.
De overheid raadt organisatoren aan om geregeld ook minder luid te spelen, om de oren van de bezoekers wat rust te gunnen.
Geen norm voor bassen
Maar er is niet alleen dB(A), er is ook dB(C). Die eenheid meet vooral het geluid van de lage tonen en is dus beter geschikt om de basgeluiden bij muziekevenementen te meten.
Een stad als Turnhout legt in een vergunning voor muziekevenementen ook een maximaal dB(C)-niveau op.
“Er bestaat een richtlijn dat de dB(C)-norm maximaal 10 decibel boven de dB(A)-norm mag liggen”, legt milieuambtenaar Erik Verstraelen uit.
“Maar gemeenten zijn niet verplicht om een dB(C)-norm op te leggen. Het wordt wel sterk aangeraden.”
In de vergunning van Tomorrowland is geen sprake van een dB(C)-norm. Volgens een betrouwbare bron zou die in het verleden wel zijn opgelegd, maar is deze twee jaar geleden op vraag van de festivalorganisatie uit de vergunning gehaald.
“De bassen zijn voor een festival als Tomorrowland erg belangrijk”, weet Erik Verstraelen.
“Bovendien zijn bassen eerder een trilling dan een geluid. De vloer trilt mee, maar ook je organen. Als je dicht bij zo’n basbox staat, gaat ook de maag meetrillen, wat misselijkheid kan veroorzaken.”
Lees ook
Marijke (73) uit Edegem houdt koffietafel-bij-leven – “Ik ben er liever zelf nog bij”
Geert D’Hulster – Edegem viert 850ste verjaardag – Een terugblik op de rijke geschiedenis
Bron: GVA