Overal in Vlaanderen willen witte ‘spookfietsen’ troost bieden en beleidsmakers aansporen om werk te maken van veiligere wegen. Drie ongevallen in vier dagen tijd, aan de vooravond van het schooljaar, stellen scherp op de urgentie daarvan.
Jef Poppelmonde – De Standaard
‘Elk verkeersongeval waarbij een fietser om het leven komt, katapulteert ons terug naar die dag waarop wij het nieuws kregen’, zegt Kathy Dedeweire.
Die dag was 19 februari 2018. Toen werd de zestienjarige Nikita Everaert, de dochter van Dedeweire, op weg naar school gegrepen door een vrachtwagen. Die sloeg af naar rechts, terwijl zij rechtdoor een arm van het kruispunt overstak.
Nikita overleed ter plaatse.
Haar ouders werden vorige week niet minder dan drie keer teruggekatapulteerd naar die noodlottige dag. In amper vier dagen tijd stierven drie fietsers in het verkeer, ook telkens na een aanrijding door een vrachtwagen.
- Maandag een 72-jarige man in Ieper
- Woensdag een 44-jarige vrouw (en leerkracht) in Gent
- Donderdag een 19-jarige jongen in Mollem, die op weg was naar zijn studentenjob.
‘Al die verongelukte fietsers, ben ik de enige die het zat is?’, vroeg Kaat Opdenacker een dag later in een opiniestuk (DS 26 augustus).
‘Ik ben bezorgd dat mijn kind dit schooljaar van de weg gemaaid zal worden, met de fiets op weg naar school’, zo vatte ze de angst samen van veel ouders aan de vooravond van het schooljaar.
Op intussen elf plaatsen in Gent, en enkele tientallen plaatsen in Vlaanderen, wordt die angst verbeeld in de vorm van witgeschilderde fietsen, daar waar fietsers in het verkeer om het leven kwamen.
Ghostbikes, heten ze, en ze worden sinds tien jaar geïnstalleerd door de Fietsersbond.
‘Als herdenkingsplekken én als wake-upcalls’, zegt Yves De Bruyckere van de Gentse afdeling van de Fietsersbond.
De mosterd haalden hij en zijn collega’s bij fietskoeriers in de Verenigde Staten, die sinds jaar en dag hun overleden collega’s herdenken met zo’n witgeverfde ‘spookfiets’ op de plaats van het ongeval.
Neus op de feiten
Ook op het kruispunt van de Antwerpsesteenweg en de Orchideestraat in Gent, waar Nikita om het leven kwam, staat zo’n witte fiets. Haar ouders keren er vaak naar terug.
‘Dat is de plek waar Nikita gestorven is, voor ons is zij daar’, zegt Dedeweire. ‘Vaak treffen we er verse bloemen en brandende kaarsen aan. Zo weten we dat we niet de enigen zijn die aan haar blijven denken.’
Behalve als herdenkingsplek ziet Dedeweire de witte fietsen als symbolen die ons allemaal met de neus op de feiten drukken.
‘Er staan er al veel te veel’, zegt ze. Zo herdenkt een fiets op het Graaf Van Vlaanderenplein in hartje Gent de plek waar in 2013 de 21-jarige Iris Aper door een dronken automobilist werd doodgereden.
En aan de John F. Kennedylaan in Sint-Kruis-Winkel de plek waar een jaar later de 22-jarige Gaëtane Hitchins het leven liet, ook na een aanrijding door een bestuurder die te veel had gedronken.
De fietsen duiken intussen op over heel Vlaanderen, aan gevaarlijke kruispunten en langs gewestwegen, van Diksmuide tot Diepenbeek.
‘Ze springen in het oog en dat is de bedoeling’, zegt Wies Callens van de Fietsersbond.
‘Ze confronteren ons met een ongemakkelijke vraag. Waarom blijven wij als samenleving al deze verkeersdoden accepteren?’
‘Ondanks de goede wil en goede voornemens, elk jaar opnieuw, slagen we er niet in het aantal verkeersdoden op onze wegen omlaag te krijgen.’
Wies Callens – Fietsersbond
Al 21 jaar op de planning
Nieuwe cijfers van verkeersveiligheidsinstituut Vias tonen dat tijdens de eerste zes maanden van dit jaar 231 mensen in het Belgische verkeer om het leven zijn gekomen.
Daarmee is de positieve impact van de corona-lockdowns alweer volledig verdampt en zijn we terug op het niveau van 2019 beland. Gemiddeld vinden elke dag niet minder dan vijf ongevallen plaats waarbij mensen gekwetst raken.
De witte fiets voor Nikita is op dit moment enkele meters verplaatst, want het kruispunt wordt heraangelegd. De verkeerslichten worden aangepast, zodat alle fietsers en voetgangers samen groen hebben, terwijl auto’s en vrachtwagens stilstaan. Dat moet ongevallen zoals dat waarbij Nikita is gestorven in de toekomst onmogelijk maken.
‘Het is alleen pijnlijk,’ zegt haar moeder, ‘dat dit zo lang moest duren.’
De herinrichting van het nochtans ‘zwarte’ kruispunt, die veel vertraging opliep, stond al op de planning van de overheid in 2001: het jaar waarin Nikita geboren werd.
Lees ook
Verkeersdoden – Al die verongelukte fietsers, ben ik de enige die het zat is?
Bron: De Standaard