Wie zijn de mensen die het voortouw nemen, die voorgaan in de strijd voor hun buurt, stad of wereld? Deze zomer presenteren we er elke dag een. Vandaag: Murielle Scherre (45), die met haar community en lingerielabel La fille d’O tegen toxische schoonheidsidealen vecht. ‘Puur natuur, we zijn het nog altijd niet gewend onszelf zo te zien.’ Ook boosheid kan verbinden.
Lieve Van de Velde – De Standaard
‘Er is niets mis met je lichaam’
Murielle Scherre
Het is een grappig gezicht: hoe Murielle Scherre in een zwart flodderjurkje en op Buffalo’s door De Grote Post in Oostende zeult met een winkelmandje van de Action met daarin een schuurmachine voor vloeren. Ze is haar huis aan het opknappen en het toestel moet dringend opgeladen. Zodra het stopcontact gevonden is, komt ze tot rust.
Al is rust in haar geval relatief. Want ratelen doet ze. Van de ene passie naar de andere. Van stoffige vloeren naar het menselijk lichaam en de foto’s die ze maakt voor haar label La fille d’O: vrouwen met een buik. Vrouwen met cellulitis. Vrouwen met borsten en billen die niet direct matchen met onrealistische schoonheidsidealen.
Haar foto’s lokken nog altijd negatieve reacties uit, leert haar mailbox, maar gelukkig krijgt ze er ook elke dag volgers bij. Mensen die de fixatie op het bijna-perfecte lijf – en het lijf tout court – achter zich gelaten hebben, die blij zijn met wat ze toont, mensen ook die buiten het binaire mensbeeld vallen en zich herkennen in de beelden die ze maakt voor haar non-binaire collecties.
Zelf is ze intussen al meer twintig jaar bezig met lingerieontwerpen en de beeldvorming errond. Ze heeft een kring opgebouwd van gelijkgezinden, of toch: van mensen die hopen dat ze zich kunnen loskoppelen van al te dwingende normen.
Twee woorden zetten alles in gang – en ze hoort ze het liefst in het Engels want dat klinkt krachtiger:representation matters.
Scherre: ‘Het waren de jaren 80, 90. Ik was een tienermeisje. Wit, heteroseksueel, cisgender, en zelfs ik voelde mij niet gezien of getoond in de vrouwenbeelden. Ik zag alleen maar Cindy Crawfords en Linda Evangelista’s.
‘Benen van zes meter. Wonderbra. Niemand had lichaamshaar. Alles was gefotoshopt. Ik dacht dat ik abnormaal was omdat ik cellulitis had. Omdat ik niet was wat als “mooi” gedefinieerd werd. Dat werd je toen nog echt door je strot geramd. De potjes die ik gesmeerd heb omdat ik dacht dat ik mismaakt was, zijn niet te tellen.’
Bang van badpak
De hoogdagen van Cindy Crawford en co. liggen al even achter ons. Vandaag leven we dan weer in het Instagramtijdperk, waarin schoonheidsnormen langs andere wegen binnensijpelen. Al zijn er daar ook tegenbewegingen.
‘Ik voel dat we in de ongemakkelijke tussenfase zitten’, zegt ze.
‘Er is bewustwording. Maar ook veel wrevel en polarisering. En ja, je ziet al wat meer diversiteit, maar de bandbreedte blijft beperkt. Als je dikke mensen ziet, is dat één specifieke dikke persoon: grote borsten, dikke billen, maar geen dikke buik.
‘Als je trans personen ziet, is dat één bepaald type: trans personen die eruitzien als cisvrouwen met nog langere benen en nog smallere heupen en nog perfectere borsten.
‘Ik weet dus niet of er over de hele lijn vooruitgang is. Ik heb eerder het gevoel dat we onszelf nog altijd iets wijsmaken en aan een nieuwe stereotypering bezig zijn.’
Het woord ‘dik’ rolt spontaan uit haar mond. De idee dat die term beladen zou zijn en dat we hem dus beter niet meer zouden gebruiken, jaagt haar de kast op.
‘Wat is er mis met “dik”? Door het woord te verketteren zeggen we impliciet dat dik synoniem is voor lelijk. Waarom mag je zeggen dat iemand klein, groot of dun is? Maar niet dik? Omdat we er negativiteit aan toekennen! Terwijl er zoveel schoonheid in zit, op een dik lichaam zie je zo veel lijnen en bewegingen.’
Het is niet de laatste keer dat ze zich boos maakt. We zitten aan zee. Je kan er donder op zeggen dat er aan de andere kant van de dijk op dit eigenste moment vrouwen twijfelen of ze in hun badpak over het strand durven. Beachbody-watervrees.
Scherre: ‘Als die vrouwen al een badpak durven aantrekken, inderdaad. Die schaamte over een niet-perfect lijf is niet iets menselijks, het is ons aangeleerd. Kleine kinderen geven daar niet om, die lopen in hun blootje door de Veldstraat. Maar al heel snel leren we dat er met ons lichaam van alles mis is.
‘Au fond is het een businessmodel. Als ik me goed voel in mijn vel, kan niemand mij iets verkopen. Dan valt er aan mij niets te verdienen.’
Pure schok
Een paar jaar geleden leek het tij te keren. Bodypositivity ging mainstream. Er kwamen advertenties met verschillende lichaamstypes en huidskleuren. Scherre zet er vraagtekens bij.
‘Bodypositivity heeft iets krampachtigs, alsof je altijd blij moet zijn met je lichaam. Mogen we ook eens balen? Bovendien legt het weer de focus op dat lijf. Waarom kunnen we dat lichaam niet gewoon wegdenken? Irrelevant vinden? Gewoon iemand zijn met een goeie energie?
‘Ik kijk heel graag naar mensen, ik doe dat de hele tijd. En dan zie ik ook die energie, los van uiterlijke normen. En ik zie heel veel schoonheid. En dat gaat echt niet over perfectie. Verre van.
‘De interessantste zitten een beetje raar in elkaar. Die hebben een onder- of een overbeet. Extremere lichaamsvormen. Zo’n gemiste kans dat die mensen niet getoond worden. Representatie, alweer.
‘In mijn foto’s probeer ik iedereen zo natuurlijk mogelijk in beeld te brengen. Niet altijd evident voor hen. Sommigen zijn echt in shock wanneer ze hun foto’s zien. We zijn het nog altijd niet gewend om een puur natuurlijk beeld van onszelf te zien.’
Maar als vrouwen die foto dan als profielfoto gebruiken is de cirkel rond.
Ook naar de diversiteit in marketing en reclame kijkt ze met een sceptische blik: ‘Ik geloof het niet altijd. Het is nog te vaak een vrijblijvend verkoopargument, vakjes die aangevinkt worden door een marketingteam dat zichzelf op de borst klopt omdat het de tijdgeest denkt aan te voelen.
“Kijk, we nemen een dikkere vrouw, een van kleur en misschien nog een met een beperking.”
Terwijl de raad van bestuur vol zit met witte mannen of de productie uitbesteed wordt aan een land met ondermaatse werkomstandigheden.’
Kim toch
Vorig jaar maakte ze voor het eerst een non-binaire collectie.
‘Ik heb er enorm veel uit geleerd. Dat niet iedereen het privilege heeft om te kunnen leven zoals het vanbinnen voelt, bijvoorbeeld.
‘Bij de trans gemeenschap zie je die vraag over representatie bovendien extra uitvergroot. Hoe vaak zie je een beeld van een vrouw met een penis?
‘Toen onlangs een trans vrouw een schoonheidswedstrijd won in Nederland, zag ik op sociale media mensen echt door het lint gaan. Dat zoiets toch niet kon.
‘Terwijl je je in de eerste plaats kan afvragen waarom we überhaupt zoiets doen als schoonheidswedstrijden.
‘Waarom vinden we het perfect normaal dat we iemand uitroepen tot de mooiste van de hoop? Dat is toch een rare credit?
‘Waarom geen prijs voor de mens die de tofste boeken heeft gelezen? Of het meest voedzaam heeft gegeten? Dat is even random.’
Echt boos, heel erg boos wordt ze van Skims, het shapewear- en lingeriemerk van Kim Kardashian.
‘Dat iemand die heel veel geld heeft gespendeerd om haar lichaam te laten bijwerken dat naar voren schuift als het nieuwe schoonheidsideaal, dan een lingeriecollectie maakt die het lichaam van haar klanten in een geforceerde vorm moet dwingen, en dat verkoopt met het argument dat je hiermee vrouwen empowert?
‘Ik ga echt over mijn nek als ik daarover nadenk. En dan worden die dingen nog eens gemaakt in penibele werkomstandigheden. Ik kan er niet bij.’
Boosheid dient een doel in het geval van Murielle Scherre. Het brengt haar bij een van haar missies. Ze droomt van een wereld waarin mensen zich meer in al hun echtheid aan elkaar tonen, minder imago, meer één op één:
‘Ik heb het gevoel dat er bij veel mensen nog een grote discrepantie zit tussen hoe ze echt zijn, zich echt voelen en hoe ze graag willen gezien worden. Dat maakt velen diep ongelukkig. Alsof ze de hele tijd in het verkeerde toneelstuk meespelen.’
OF/OF
‘Vergeet nooit om nieuwsgierig te zijn’
Lichaamsbeharing: negeren of epileren?
‘Ik ben van de wonderbra- en Gillette-generatie. Dus heb ik zelf heel lang geen schaamhaar of okselhaar laten groeien. Toen ik mijn dochter kreeg, kantelde dat en begon ik te denken hoe raar het zou zijn als zij me altijd zonder lichaamsbeharing zou zien. En hoe ze zich echt zou kapotschrikken op het moment dat ze zelf schaamhaar en okselhaar zou krijgen. Ik hoor haar al zeggen: “Hoe megakiezig is dit? Waarom heb ik dit? Jij hebt dat toch niet?” Dus nu laat ik het soms een tijdje staan, het gaat met periodes. Maar vroeger zou ik liever doodgevallen zijn dan dat iemand mij met haar op mijn benen zou zien. Dat was toen echt het grootste episch falen dat je kon meemaken. Vandaag ben ik daar vrijer in. Laat iedereen maar kiezen.’
Oud zijn of jong blijven?
‘Die krampachtige obsessie met jong zijn vandaag is zo vermoeiend en betuttelend. Terwijl het zo tof is om ouder en slimmer te worden. En beter te worden, ook. Ik merk dat ik met het ouder worden ook stouter word, en stoutmoediger. Misschien is dat de reden waarom mensen oudere vrouwen in een hoekje duwen? Omdat ze er bang van worden? (lacht) Mijn vader is 41 jaar ouder dan ik. Daardoor ben ik mij heel bewust van tijd en eindigheid. Het stimuleert me ook om nieuwsgierig te blijven. Dat is de reden waarom ik het woord Curiosity op mijn arm heb laten tatoeëren: opdat ik nooit mag vergeten nieuwsgierig te zijn.’
Vakantie of werken?
‘Wanneer ik een dag mijn werk niet ingepland heb, dan denk ik: tof, dan kan ik mijn werk doen. (lacht) Mijn werk is echt vakantie. Dat is wat ik graag doe. Ik kan alle dagen dingen ontdekken. Ik ben vrij. Ik doe wat ik goed kan. Dus heb ik niet die drang om vakantie te nemen om mijn batterij weer op te laden. Ik moet nergens aan ontsnappen. Jaren geleden heb ik een tijd tegen een burn-out aangeschurkt. Dat had niet te maken met te veel werk of een gebrek aan vakantie, maar eerder met mijn grenzeloosheid, mijn drang om te behagen en “ja” te zeggen. Daaraan heb ik mezelf verbrand. Ik was vergeten dat “nee” zeggen ook een optie is. Ook als moeder. De huidige generatie is wellicht een van de zwaarste omdat we wat losgekoppeld zijn van die genderrollen. Dat is wat we willen en wilden. Maar we doen nog te veel alsof. Terwijl stereo-werken – het moederschap combineren met een job – nog altijd de norm is voor veel vrouwen. Dat voelde ik zelf ook.’ (lvv)
Lees ook
Vul hieronder de zoekopdracht De Spil in en vind meer berichten.
Bron: De Standaard