De Nederlandse dichteres Astrid Lampe heeft de prestigieuze P.C. Hooftprijs gewonnen. De jury bekroont daarmee een van de meest eigenzinnige en genereuze dichters van onze tijd. “Poëzie helpt om te blijven ademen”, vindt ze zelf.
Veerle Vanden Bosch – De Standaard
De poëzie van Astrid Lampe (1955) is brandend actueel.
In de dertien bundels die ze tot dusver schreef, komen vragen over het klimaat, onze lichamelijkheid en digitalisering aan bod.
De jury van de P.C. Hooftprijs bekroont met haar een van de meest eigenzinnige en genereuze dichters van onze tijd.
“Astrid Lampe dicht met een diabolische intensiteit over het moderne leven, in zinnelijke en ontembare taal die vraagt om herlezing en herbeluistering.”
Ze laat internettaal, ambigue seksualiteit en de machinaties van economie en fossiele industrie probleemloos in elkaar overvloeien, in een mengeling van lyriek en gevonden taal.
Ze put uit literaire bronnen en ontleent taal aan de wereld van marketing, internet, de kunsten en de politiek.
Lampe wentelt zich in taal.
“Haar oog en vooral ook oor voor de invloed van digitale technologie op economie, klimaat en genderverhoudingen vallen op in haar oeuvre”, aldus de jury.
Haar poëzie is activistisch, dwars en energiek. Daarmee heeft ze grote invloed gehad op jongere dichters in ons taalgebied.
Belang van ambiguïteit
Meerstemmig en onconventioneel, zo noemt de jury haar gedichten.
Zelf omschrijft Lampe haar werk als radicaal lyrisch.
“Maar het is moeilijk de juiste omschrijving te vinden. Ik vind het vooral belangrijk dat mijn gedichten verleidelijke elementen bevatten.
“Ik probeer lezers via heel gewone, alledaagse zaken te verleiden om echt die poëzie tot zich te nemen en ze zo mee te sleuren die poëtische ruimte in.”
Het mooiste aan poëzie vindt Lampe dat het een manier is om je te verhouden tot de wereld en alles wat er aan de hand is, zegt ze in het persbericht.
“In gedichten geef ik geen eensluidend antwoord op alle moeilijke vragen van deze tijd. Het gaat ook niet om meningen, want juist ambiguïteit vind ik heel belangrijk.
“Als ik me ergens kwaad om maak en dat verwerk in een gedicht, dan merk ik dat vanzelf ook de andere kant van het verhaal aan bod komt.
“Een gedicht kan op meer manieren worden gelezen. Dat haalt de angel uit de polarisatie.
“Poëzie leent zich ervoor om pijnpunten aan te stippen, maar geeft mentaal ook ongelooflijk veel ruimte. Er is zoveel onverteerbaars op de wereld.
“Poëzie helpt, net als andere kunstvormen, om toch te blijven ademen en mentaal ruimte te vinden om met die grote crises om te gaan.”
Lampe was erg verrast over het nieuws.
“Zo’n prestigieuze oeuvreprijs winnen voelt als een doorbraak. Door een verband te leggen met andere schrijfsters wordt het bovendien nog waardevoller.
“Ik gaf onlangs een lezing over Ida Gerhardt, die deze prijs in 1979 ontving. Zij ondervond nog veel weerstand van criticasters.
“Het is mooi dat het in deze tijd vanzelfsprekender is dat ook vrouwen op zo’n podium worden getild.”
De P.C. Hooft-prijs is een Nederlandse oeuvreprijs die afwisselend wordt uitgereikt voor literaire fictie, beschouwend proza en poëzie. Hij is genoemd naar de 17de-eeuwse dichter en toneelschrijver Pieter Corneliszoon Hooft, en er is een bedrag van 60.000 euro aan verbonden. De vorige winnaar voor poëzie was Alfred Schaffer (2021). Vorig jaar ging de prijs naar essayist en evolutiebioloog Tijs Goldschmidt.
DIT IS HET EERSTE GEDICHT UIT DE BUNDEL ‘TULPENWODKA’ VAN ASTRID LAMPE.
de kolenmijn nu waterberging
het cultuurlandschap volkomen kaal
de kanarie
verkast verkist opgekrast
verkast verkist opgekrast
een nachtegaal zingt
doet wat-ie moet doen
een zoveelste ik lift in de luwte
winterhard op wat voor zomermais moet doorgaan mee
de ik een teer vaasje
de kunst
het lachend lekgestoken waterbed
door ons de ratten van de stad
nipt van de plasticsoep gered
nog voor het zich leeg huilt
een nest
een biezen mandje
met veel geduld vernuft
en tot het wiegt
en tot het deint
weer in elkaar gezet
en meegegeven aan de stroom
de stroom die uitmondt in
een waterballet een
schietgebed
de bewuste ontsporing van een drietrapsraket
op onvervalste nederrap gezet het
waterbed opgelapt en jij mijn duif
opgeknapt
een oceaan van levende pixels jij
dit
fysiek lonken dat mij verplettert
krill alg wieren vonkenregen een vurend brein dit
plat versieren het zoogdier zelf gejonast
en met baleinen uitgerust
synchroon en analoog
je lichtzwaard
Lees ook
Lees alle berichten in deze categorie