Hendrik Vos is voor het eerst het voorwerp geworden van ‘clickbait-journalistiek’. Ook politiek journalisten blijken daar niet immuun voor te zijn.
Hendrik Vos – De Standaard
Ik, Jean-Marie Pfaff beledigd? Alles voor de clicks en het relletje!
Hendrik Vos
Mexico, 1986. Ik was een kleine jongen en zag de Rode Duivels boven zichzelf uitstijgen op het WK voetbal, met grote dank aan de doelman met de blonde krullen, Jean-Marie Pfaff, bijgenaamd ‘El Simpático’.
Hij was een acrobaat tussen de palen, twee koppen kleiner dan de keepers van tegenwoordig en met maar half zoveel kapsones. Ik keek er met open mond naar.
Vorige week zat ik naast de voetbalgod in de studio van De afspraak op VRT Canvas.
Pfaff kwam vertellen over de recent overleden Franz Beckenbauer.
Ikzelf had het in het programma over een theaterstuk over de Europese eenmaking.
Ik timmer, bouw, knutsel en pruts aan de Europese Unie, samen met cellist Frans Grapperhaus, in een regie van Filip Standaert.
We brengen de voorstelling dit voor- en najaar in allerlei culturele centra in Vlaanderen en ook in heel wat Europese steden.
Presentator Bart Schols vroeg of het Weense optreden in het Duits zou gebeuren.
Ik antwoordde ontkennend en geheel naar waarheid: “Mijn Duits is nog zwakker dan dat van Jean-Marie.”
De buitenlandse voorstellingen zijn in het Engels, dat is al moeilijk genoeg. Het was een mooie avond, we praatten nog na en iedereen ging blij naar huis.
De volgende ochtend kwam een grote Vlaamse krant op haar website met een stuk over de uitzending, getiteld:
‘Politicoloog lacht met Jean-Marie Pfaff’.
Geen woord over de onderwerpen die in de uitzending zaten, zelfs niet over Beckenbauer, maar wel een uitgesponnen insinuatie van hoe ik Pfaff zogezegd belachelijk had gemaakt. Ik stond paf.
Voor alle zekerheid nam ik contact op met de gewezen doelman, die me gelukkig verzekerde dat hij het helemaal niet beledigend had opgevat.
Het stuk was die ochtend wel een van de meest gelezen verhalen op de site van de krant.
Het is het verdienmodel van roddelbladen en rioolpers, maar ook serieuze kranten bezwijken dus al eens voor de bekoring: vetes insinueren, uitvinden en opkloppen omdat het extra kijkers, luisteraars, lezers en clicks oplevert.
De journalist in kwestie kreeg wellicht schouderklopjes. De reclame-inkomsten waren weer gestegen, joepie.
Verzuring, polarisering en mensen die nodeloos tegen elkaar worden opgezet, dat is de nevenschade van dat type journalistiek.
Het wordt gortiger en gevaarlijker als ook politieke journalisten die weg opgaan. In een model als het onze staan zij natuurlijk voor een moeilijke klus.
Er zijn in de politiek wel degelijk conflicten, ruzies en andere zienswijzen. In een democratie is het gezond en belangrijk dat er helder gerapporteerd wordt over breuklijnen en meningsverschillen.
Wie suggereert dat er maar één correct beleid gevoerd kan worden, moet in China gaan wonen.
Of op de nieuwjaarsreceptie pleiten voor een zakenkabinet.
In werkelijkheid liggen er altijd verschillende opties op tafel en moeten er keuzes en afwegingen worden gemaakt.
Het is aan de media om daarover te berichten, om de consequenties van de voorstellen bloot te leggen, om de haalbaarheid te onderzoeken.
Maar de politieke journalistiek is niet immuun voor de verleiding om drama en spektakel aan te dikken of suggestief te framen.
Het is journalisten en analisten wellicht niet zozeer om de reclame-inkomsten te doen, wel om het verlangen om een groot bereik te scoren, misschien ook om zelf medespeler te worden. En relletjes verkopen.
Onschuldig is dat niet, want waar tegenstellingen worden uitvergroot, groepen tegen elkaar worden opgezet en waar het heel persoonlijk wordt, brokkelen bruggen af en vermindert de mogelijkheid om achteraf nog naar een breed draagvlak of compromissen te zoeken.
Waar polarisering wordt gestimuleerd, ligt iedereen op den duur met iedereen overhoop en wordt de samenleving steeds moeilijker bestuurbaar.
Wat de spiraal nog vernietigender maakt, is dat ook sommige politici het mechaniekje zien en er zonder scrupules gebruik van maken om aandacht te zuigen.
Hoe meer kabaal ze maken, hoe meer ze in de spotlights staan.
Ze komen weg met absurde plannen omdat weinigen bezig zijn met de inhoud. De belangstelling gaat immers naar de rel en het geraas.
Het leidt er niet alleen toe dat een samenleving krampachtig in kampen uiteenvalt, maar ook dat krankzinnige voorstellen, onhaalbare plannen of ronduit gevaarlijke ideeën meer aandacht krijgen dan ze verdienen: ze circuleren in het debat zonder dat ze inhoudelijk kritisch worden doorgelicht.
De politieke verslaggeving dreigt weleens voor de bombarie te bezwijken.
En wat het Duits van Pfaff betreft, het was – als ik het me goed herinner – echtgenote Carmen die de kwestie al lang geleden briljant beslechtte:
“Jean-Marie is naar München gegaan om ballen te pakken, niet om Duits te klappen.”
Heerlijke nuchterheid, ik wens het alle verslaggevers toe in dit verkiezingsjaar.
Lees ook
Klik hier of op de hyperlink hieronder en vind meer columns vanr
Bron: De Standaard