Bart Schols (50) maakt al tien jaar de rauwe actualiteit verteerbaar in De afspraak op Canvas met toefjes duiding, analyse en spitante vragen. Vanaf dit seizoen bemant hij het vlaggenschip weer alleen, zonder de hulp van Phara de Aguirre. Ook op persoonlijk vlak vindt hij, ondanks het verlies van zijn adoptievader, weer vaste grond onder de voeten.
Raf Liekens – De Morgen/Humo
‘Het is een bevrijding dat ik niet meer door iedereen graag gezien hoef te worden.’
Bart Schols
We treffen Bart Schols op de heetste maandag van het jaar in de catacomben van de VRT, waar hij als sportanker opdraaft in Het journaal, nadat hij twee weken door Parijs heeft gehost om voor Radio 1-reportages te maken in de marge van de Olympische Spelen. Zijn olympische vlam smeult nog na.
In juli presenteerde je ook al De ochtend op Radio 1. Had je deze zomer geen zin om op je krent te liggen met een fles rosé en een stapeltje boeken?
“Ik werk graag voor mijn geld (lacht). Ik ben twintig jaar geleden bij de VRT begonnen als sportanker: het idee om aan de zijlijn te blijven tijdens zo’n fantastische sportzomer bezorgde me iets te veel jeuk. Daarom heb ik bij Radio 1 en Sporza laten weten dat ik inzetbaar was.”
Voor het middagprogramma Paris midi bracht je verslag uit vanuit het Belgium House. Heb je genoten van de sfeer?
“Vooral het feestje na de gouden medaille van Remco Evenepoel in de wegkoers was legendarisch. Bomvol huis, Average Rob op het podium en Remco die keihard meehakte op de beats.
“Ik had die dag geen uitzending en heb de koers naast het parcours beleefd met een paar vrienden. Na onze lunch stond het publiek al zes rijen dik. We zagen niks!
“Aan de flat aan de overkant zag ik een spandoek met ‘WTC Hoeilaart’ erop. Na een tijd lukte het me om oogcontact te maken met de Vlaamse supporters op de eerste verdieping.
“Met gebaren maakten ze duidelijk dat we bij hen op het balkon mochten komen kijken. We wurmden ons door de massa, klauterden over de omheining, staken het parcours over, wrongen ons opnieuw door zes rijen en gingen naar boven.
“Vanaf dat balkon konden we de renners Montmartre zien beklimmen. Fantastische beelden!
“Ik heb Van der Poel daar live zien aanvallen, met Van Aert in het wiel. Een ronde later kwam Remco daar alleen door, onder oorverdovend gejuich.
“’s Nachts zijn we met Ella Leyers, Tiesj Benoot en zijn vrienden nog pinten gaan pakken. Dat was een zotte avond.”
‘Vroeger mocht een vrouw niet te dicht komen, maar graag gezien worden is wat elke mens gelukkig maakt. Als je dat niet verdraagt, is er iets mis. Ik heb dat moeten leren’
Bart Schols
Overdag raapte je verhalen op het terrein: een heel andere rol dan wat je in De afspraak doet.
“Normaal heb ik een redactie ter beschikking en leg ik mijn ei pas ’s avonds. In Parijs ging ik alleen de hort op.
“Eén van de verhalen die me het meest getroffen hebben, is dat van de Nederlandse beachvolleyballer Steven van de Velde.
“Hij werd tien jaar geleden veroordeeld, omdat hij als 19-jarige seks had gehad met een Brits meisje van 12. Bij elke opslag werd hij uitgefloten door de helft van het stadion. Echt heftig.
“Hij gaf geen interviews, dus heb ik zijn ploegmaat Matthew Immers geïnterviewd. Hij antwoordde heel open op alle vragen en steunde zijn vriend voor 100 procent.
“De Britse wet spreekt van verkrachting, ook al heeft Van de Velde geen geweld of dwang gebruikt.
“Hij zat een tijd in de gevangenis, heeft een rehabilitatietraject doorlopen en noemt dat voorval de grootste fout van zijn leven. Gerechtspsychiaters achten het onwaarschijnlijk dat hij hervalt.
“En toch ontplofte die zaak nu, tien jaar later, opnieuw in zijn gezicht, terwijl hij al vijf jaar weer op het hoogste niveau volleybalt.
“Is de maatschappij dan niet te hard? Nagelen we mensen niet te snel aan het kruis?
“Ik heb me grondig ingelezen in die zaak, maar wie hem uitfloot, wist er waarschijnlijk amper iets over.
“Desinformatie kan vernietigend zijn voor wie er het slachtoffer van wordt, maar ook voor de hele samenleving.”
De Algerijnse boksster Imane Khelif kreeg ook af te rekenen met een haatcampagne, die werd aangeblazen door Donald Trump, Elon Musk en Giorgia Meloni.
“Opnieuw: desinformatie.
“Bokser Victor Schelstraete beweerde in Paris by Night dat Khelif geboren is als een man, maar dat klopt niet.
“Zelfs de zeer verstandige Johan Op de Beeck liep in de val, toen hij een post retweette waarin stond dat Khelif een transgender is.
“Néééén. Khelif is als vrouw geboren, maar heeft hoge lichaamseigen testosteronwaarden.
“We moeten opletten dat we ons niet mengen in discussies zonder de juiste feiten te kennen. Ik had over die twee verhalen graag doorgeboomd in De afspraak.»
Herman Brusselmans moest de voorbije weken ook een stormpje trotseren na zijn Humo-column over de oorlog in Gaza. Wat had je hem willen vragen?
“Of hij vooraf goed heeft nagedacht over die ene zin. Hij had zich veel gedoe kunnen besparen, maar het is ook gevaarlijk om aan de vrijheid van schrijvers te raken.
“Volgens mij heeft Brusselmans niet opgeroepen tot geweld. Hij schreef dat de gruwel in Gaza, en het idee dat zijn kind zoiets zou moeten doorstaan, bij hem moordneigingen oproept.
“Veel ouders zullen dat gevoel herkennen. Door daar hysterisch op te reageren maken zijn critici het alleen maar groter.
“Kunnen we niet allemaal een beetje kalmeren? Waarom zeggen we niet: ‘Hm, dat is extreem verwoord, ik zou het niet gedaan hebben’? En dan de pagina omdraaien.
“Maar ik doe er ook aan mee, hoor. Ik heb ook ‘Grow up!’ getweet over Kevin De Bruyne, die na de EK-match tegen Oekraïne de supporters niet wilde groeten.
‘De helft van hen was níét aan het fluiten. Die mensen hebben veel geld betaald om te komen kijken en híj verdient 300.000 euro per week. Dan moet je hen niet de rug toekeren. Be the better man. En stuur zeker je ploegmakkers niet naar binnen.
“Tedesco had moeten zeggen: ‘Terug!’ Maar misschien had ik dat ook niet moeten posten.
“Die sociale media zijn vuiligheid. Het is geen toeval dat Martine Tanghe er geen had.
“Lees het boek Ontketen je brein van Theo Compernolle maar eens: elke ping, elk berichtje, elke like geeft een serotonineshot in je brein, waardoor je verslaafd raakt.
“We zullen pas over tien, twintig jaar ten volle beseffen wat dat met onze generaties doet.”
VUURPELOTON
De afspraak bestaat tien jaar. Zou je het programma nog tien jaar willen presenteren?
“Zeker. Ik ben het gelukkigst als ik kan interviewen, en het programma behoort tot de kernopdracht van de VRT: de dingen die de mensen bezighouden goed uitleggen en analyseren.
“Ik wil De afspraak wel nog graag een optimale invulling geven. We moeten als openbare omroep niet alle fronten even hard willen bedienen.
“Vooral met nieuws, sport, duiding en onderzoeksjournalistiek kunnen we het verschil maken tegenover de commerciële zenders.
“De laatste jaren focussen we sterk op online, wat onvermijdelijk is, maar dat slokt ook veel mensen en middelen op in tijden waarin de budgetten onder druk staan. Hopelijk verliezen we de essentie niet uit het oog.
“Er kijken nog altijd één miljoen mensen naar Het journaal en gemiddeld 250.000 naar De afspraak. Geen enkele stream komt nog maar in de buurt.»
Wat is de optimale invulling voor De afspraak?
“Inhoudelijk moeten we Gert Late Night zeker niet achternagaan, maar ik hou wel van een studio die bruist.
“Geef mij maar een tafel met mensen die praten over de actualiteit van de dag, met een bar en volk op de achtergrond.
“In Nederland maakt Jeroen Pauw zijn talkshows met drie keer zoveel mensen als wij. De Wereld draait door had zelfs twéé redacties, die om de dag een uitzending maakten met een eindredacteur per onderwerp.
“Wij proberen met een kleinere ploeg en een kleiner budget hetzelfde niveau te halen, maar soms bots je op limieten.”
De afspraak begon tien jaar geleden als het paradepaardje dat het ingedommelde Canvas moest redden. De verwachtingen waren torenhoog, maar in het begin haalden jullie soms geen honderdduizend kijkers. De kritiek was genadeloos. Na je interview met ex-Syriëstrijder Younes Delafortrie sprak hoofdredacteur Luc Rademakers zelfs van een ‘faux pas die niet aan de normen van de VRT voldeed’. Hoe kijk je daarop terug?
“Bij iemand met zulke extreme denkwijzen is mijn eerste reflex om te achterhalen waarom die mens zo radicaal is geworden.
“Misschien was ik daardoor niet kritisch genoeg, maar de manier waarop Luc Rademakers me liet vallen, had ik nog nooit meegemaakt.
“‘Je mag mij álles zeggen, je mag me zelfs van het programma halen, maar mij zo publiekelijk afschieten, dat doe je niet,’ zei ik hem tijdens een verhitte discussie.
“Blijkbaar was onze hoofdredactie in een kramp geschoten door de kritiek van een paar opinieleiders.
“Ik weet nog goed wie me toen heeft gesteund. Hier stond tweehonderd man om me te verdedigen.
“Kobe Ilsen stuurde een mail naar de hoofdredactie: ‘Een eigen man plaats je niet voor het vuurpeloton.’
“Gilles De Coster sms’te me: ‘Het was geen perfect interview, maar wat ze er nu van maken, is grotesk.’”
Een paar dagen later reageerde cd&v-minister Joke Schauvliege woedend op een uitzending waarin comedian Wouter Deprez haar klimaatbeleid afkraakte.
(glimlacht) “Ze zag een trein passeren en sprong erop.
“Gelukkig trok onze hoofdredacteur Carl Voet een dikke streep in het zand. Hij zei dat anderen niet moesten bepalen wie wij uitnodigen.
“Joke Schauvliege loog dat ze niet de kans had gekregen om te reageren, terwijl we haar vooraf bijna dagelijks hadden uitgenodigd.
“Die eerste weken waren lastig, maar daarna heeft het programma zich wel gezet. Tijdens de coronacrisis haalden we geregeld een half miljoen kijkers. Op Canvas!
“Als het brandt, komen mensen naar ons. En in normale weken zitten we tussen 200.000 en 300.000 kijkers. (Fijntjes)
“Ik weet niet wat Luc Rademakers ondertussen doet, of waar Joke Schauvliege zich zoal mee bezighoudt, maar wij zijn trots op de voorbije tien jaar.»
Beeld Humo
Na het eerste halfjaar stuurden jullie het format bij: vier gasten werden in een vernieuwde studio bij elkaar gezet, in plaats van hen elkaar te laten aflossen.
“De sleutel was dat Greet Nagels is teruggehaald als eindredactrice. Daar verdient Luc Rademakers wel een pluim voor.
“Greet verlegde de focus naar de actualiteit van de dag. Voordien lag die meer op cultuur en verhalen die minder heet van de naald waren.
“Zij en Bjorn Bailleul-Slembrouck, de andere eindredacteur, zijn mijn rotsen in de branding.”
Je omschreef je tv-persoonlijkheid ooit als ‘de vriendelijke pitbull’. Klopt dat nog altijd?
“Dat laat ik aan anderen over. Ik ben gevraagd voor De afspraak omdat ik snel kan schakelen tussen empathisch en hard interviewen. Soms bereik je meer met een kwinkslag dan met de botte bijl.
“Op Radio 1 was ik nogal een bijter. Daar kom je op tv minder mee weg.
“Eindredacteur Thomas Van den Bossche zei me: ‘Je mag van mij tien keer dezelfde vraag stellen, maar wel met de glimlach.
“De mensen zullen het van jou, Bartje Schols, niet pikken dat je op het scherm iemand met dichtgeknepen ogen en de tanden op elkaar op de rooster legt.’
“Op de radio liet ik mijn onrechtvaardigheidsgevoel soms de bovenhand nemen. Maar wat voor mij onrechtvaardig aanvoelt, vinden anderen misschien normaal.»
Soms zie je op je gezicht dat je het op je heupen krijgt. Presentatoren als Annelies Beck of Lieven Verstraete kunnen dat beter verbergen, maar ik hou wel van de sporadische druppels gif in je vragen.
“Ik kan er slecht tegen als een politicus in mijn gezicht zit te liegen. Maar ik heb geleerd om me te beheersen en te luisteren naar de eindredacteur in mijn oor: ‘Rustig, Bart, dit is genoeg.’
“Als mensen niet antwoorden op de vraag, zeg ik: ‘Ik heb het nu al drie keer gevraagd, maar ik ga toch nog eens proberen.’
“Dan weet de kijker ook genoeg, ik hoef daarom niet kwaad te worden.
“Maar als ik weet dat de publieke verontwaardiging heel groot is, en iemand komt dan het onverdedigbare verdedigen, laat ik mijn onbegrip wel eens doorschemeren. Op de radio passeert dat makkelijker.
“Tv heeft meer impact, maar de kritiek komt ook in veelvouden.
“Na zowat elke uitzending krijg ik een emmer stront over me heen: ‘Pruljournalist!’ ‘Linkse rat!’ ‘Rechtse zak!’ Zolang het van beide kanten komt, ben ik gerust.
“Sommige klaviertijgers proberen je te raken op je zwakke plekken: ‘Moet je geen pilleke pakken, jongen? Straks ben je weer depressief.’ Iedereen die aan duiding doet, maakt dat mee. Maar het raakt me totaal niet meer.”
Wat stoort je het meest aan de politiek?
“Het vastgeroeste spel van meerderheid tegen oppositie. Alsof er geen onderwerpen bestaan waarover je over de partijgrenzen heen een consensus kunt vinden.
“Het asbestverhaal van Valerie Van Peel (N-VA), dat gaat puur om het een ander niet gunnen. Het gebrek aan verbinding en het onvermogen om zulke dossiers op te lossen maakt dat mensen het soms kots-, kotsbeu zijn. Het blijft me verbazen dat de partijen dat niet snappen.
“Hoeveel waarschuwingssignalen moeten ze nog krijgen na Trump, Wilders en de Brexit?”
Biedt de verkiezingsuitslag van 9 juni hoop?
“Welke partijen winnen of verliezen, maakt me niet uit, maar vooraf werd gevreesd voor een onmogelijke puzzel. Dat lijkt nu toch mee te vallen. (interview werd afgenomen voor de vastgelopen onderhandelingen, red.)
“Hopelijk beseffen de onderhandelaars hoe hard de bevolking snakt naar een regering die bestúúrt in plaats van ambras te maken.
“Ik word ook ambetant als politici schermen met ‘een gebrek aan draagvlak’ om niet te moeten doen wat nodig is, en waar alle experts al jaren om schreeuwen.
“Er is de middeleeuwse waanzin in onze gevangenissen, we zijn daar al verschillende keren voor veroordeeld en de wetenschap toont aan dat de samenleving níét veiliger wordt als je mensen in de cel stopt zonder de juiste omkadering.
“Waarom houden politici dan vast aan de uitvoering van de korte straffen? Het belangrijkste is toch dat gedetineerden geen nieuwe feiten plegen als ze vrijkomen? (Op dreef)
“Die dronken automobilist die in Ruddervoorde een gezin van drie heeft doodgereden: kunnen we alsjeblieft maatregelen nemen om te vermijden dat dat óóit nog gebeurt?
“Het rijbewijs met punten is al in 1990 goedgekeurd door het parlement, maar geen enkele regering heeft het ingevoerd.
“Maggie De Block (Open Vld) wilde alcohol niet verbieden in tankstations naast de snelweg omdat ze geen faillissementen op haar geweten wilde hebben. Ben je dan minister van Volksgezondheid of van Economie?
“Elke neuroloog zegt dat alcohol de hersenen van jongeren schaadt, omdat die zich nog ontwikkelen tot voorbij hun 21ste. Waarom laten wij dan toe dat ze al vanaf 16 jaar alcohol drinken? In de meeste landen ligt die grens hoger.
“Waar blijft de daadkracht in plaats van dat eindeloze geëmmer?”
Rustig, Bart, je bent je ogen aan het dichtknijpen.
(onverstoorbaar) “De wachtlijsten in de jeugd- en gehandicaptenzorg!
“Ik steun de vzw Bindkracht van mijn collega’s Rob Heirbaut en Goedele Devroy. Zij hebben samen met andere ouders een huis moeten kopen om hun kinderen de juiste hulp te kunnen geven.
“Vijftienduizend kinderen met een handicap krijgen hun budget niet eens.
“En dan durft de Vlaamse regering te zeggen: ‘We steken daar wat extra geld in, maar we gaan ook premies uitdelen aan mensen die een elektrische auto van 35.000 euro kunnen kopen.’ Are you kidding me?”
Beeld Johan Jacobs
DOOD EN LIEFDE
In januari pakte je de Palestijns-Belgische dichteres Fatena Al-Ghorra hard aan, hoewel ze net terug was uit de hel van Gaza. Ben je toen te weinig empathisch geweest?
“Mijn plan was om haar eerst te laten vertellen over de oorlogsgruwel en pas op het einde te vragen naar haar houding tegenover Hamas. Maar al na een minuut zei ze dat de aanval van Hamas geen terreuraanslag was.
“Ik vond dat schokkend en vroeg door, waarna het een wrang gesprek werd.”
‘Het enige terrorisme waaraan ik kon denken, was wat ik meer dan 75 dagen lang meemaakte, een onophoudelijke stroom van horror en terrorisme. Ik had niet verwacht dat ik zo gepusht zou worden,’ zei ze in De Standaard.
“Dat begrijp ik. Op de redactie was er ook onenigheid. Sommige collega’s begrepen niet waarom ik van strategie was veranderd. Ze vonden dat ik eerst ruimte voor haar verhaal had moeten maken.
“We zijn soms hard voor mekaar, maar iedereen heeft het beste voor met mij en het programma. Achteraf stroomden er dágenlang mails, tweets en berichten binnen.
“Het Palestijnse kamp vond dat ik haar te hard had aangepakt, het Joodse kamp was razend omdat we haar hadden uitgenodigd.”
Maar zo’n heisa slaat je niet meer uit je lood?
“Nee. Dankzij de persoonlijke ontwikkeling waar ik me de voorbije jaren doorheen heb geworsteld, hoef ik niet meer door iedereen graag gezien te worden. Dat voelt als een absolute bevrijding.
“Als je, zoals ik, uit een getormenteerde ouder-kindrelatie komt (zijn moeder beroofde zich van het leven op zijn 13de, waarna hij brak met zijn biologische vader, red.), kan de bevestiging die je krijgt als tv-figuur een fameuze pilaar onder je ego worden.
“Zo lopen er hier véél rond, net als in de politiek en bij CEO’s.
“Veel gekwetste zielen willen extreem presteren om te tonen dat ze wél de moeite waard zijn. Maar als de aandacht wegvalt, stuikt alles in elkaar.
“Toen ik geslaagd was voor mijn screentest als sportanker, zei ik tegen mijn pleegmoeder: ‘Nu zal ik wel iemand vinden, hè, Méke?’
“Als ik ergens binnenkwam, werd ik blij als mensen me herkenden. Waardering was een soort drug.
“Daar ben ik gelukkig van af. Als ik met pensioen ga, wil ik zo weinig mogelijk samenvallen met mijn job. Ik hoop mijn bron van betekenis volledig te verleggen naar de mensen die ik graag zie. Met hen fijne momenten doorbrengen, daar draait het leven om.
“Freek Braeckman zegt altijd: ‘Het is maar tv, hè, Schols.’
“Uiteraard blijf ik mijn uiterste best doen in mijn job, maar over vijftig jaar zal niet meer over Bart Schols gesproken worden.»
‘Na zowat elke uitzending krijg ik een emmer stront over me heen: ‘Pruljournalist!’ ‘Linkse rat!’ ‘Rechtse zak!’ Zolang het van beide kanten komt, ben ik gerust’
Bart Schols
De eerste vier jaar presenteerde je De afspraak alleen. Was dat te zwaar?
“Nee, op voorwaarde dat je een stabiel leven hebt zonder structurele problemen. Dat was bij mij niet altijd het geval.
“In 2019 viel ik uit met een depressie en is Phara de Aguirre voor me ingevallen. Sindsdien wisselen we elkaar af in blokken van twee maanden, maar deze zomer heeft Phara laten weten dat ze stopt met De afspraak, om zich te kunnen concentreren op haar andere programma’s.
“Ik heb daar het grootste respect voor. De voorbije jaren had ik soms het gevoel dat ik er te lang tussenuit was, dus ik zie het wel zitten om het weer alleen te doen.”
Ben je niet bang dat je opnieuw te veel hooi op je vork zult nemen?
“Nee, want ik sta steviger in mijn schoenen dan ooit. Zelfs het overlijden van mijn pleegvader heeft me niet onderuitgehaald. Mijn pleegouders verliezen was altijd mijn grootste angst. (Slikt)
“Vorige week was het een jaar geleden dat hij is gestorven, maar door zijn dementie heb ik me gewapend voor de dag dat hij er niet meer zou zijn. Het verdriet van mijn pleegmoeder is nu mijn grootste zorg.
“De laatste maanden van zijn leven waren wel heftig. Ik ben tijdelijk weer bij hen ingetrokken.
“Méke is 85, maar ze deed de was, de plas, het eten. Ze waakte ’s nachts over hem, en schoor en waste hem ’s morgens. Dat was niet meer vol te houden. Daarom ben ik bij hen gaan overnachten.
“Meestal sliep ik met mijn arm over hem heen, zodat ik het voelde als hij wakker werd en begon te dolen. (Pauzeert)
“Ik probeer zijn dood rationeel te benaderen. Nonkel Jos, zoals ik hem altijd noemde, is 87 geworden en heeft een schoon leven gehad.
“Hij is ook nog nét aan de goede kant van het menswaardige gebleven, doordat hij iets aan zijn hart kreeg.
“Het is afschuwelijk dat mensen met dementie vaak te vroeg voor euthanasie moeten kiezen, uit vrees dat ze later niet meer wilsbekwaam zullen zijn.
“Lees het boek Doodgewoon van Barbara Ceuleers maar eens, over de dood van haar vader Jan, onze vroegere baas.
“Hoeveel hartverscheurende getuigenissen moeten daar nog over verschijnen vóór die wet wordt aangepast? Dan kunnen kinderen eindelijk de wens van hun ouders uitvoeren zodat die niet nodeloos moeten aftakelen.
“De politici die zich daartegen blijven verzetten, hebben waarschijnlijk nog nooit zo’n mensonwaardig levenseinde van dichtbij meegemaakt.»
Wat betekende je pleegvader voor jou?
“Hij was de derde ouder die ik heb verloren, maar mijn eerste echte. Mijn pleegouders hebben onbaatzuchtig voor een kind gezorgd dat anders verloren was.
“Méke was een vriendin van mijn moeder. Ik had bij hen al een kamer toen ik 2 jaar oud was. Nonkel maakte voor mij een goal in de tuin en trainde uren met me op het basketbalplein.”
Klopt het dat hij je ook moest beschermen tegen je echte vader?
“Ja. Toen mama was gestorven, werden Nonkel en Méke aangeduid als toeziend voogd, en begon ik te beseffen hoe dramatisch het thuis was geweest.
“Ik nam mijn vader veel kwalijk en wilde hem niet meer zien. Hij zocht me op bij de tennisclub, maar ik bleef weigeren om met hem te praten.
“Op weg naar huis reed hij me klem en smeet hij mijn fiets in de gracht. Ik liep weg, waarna hij mijn kapotte fiets in de auto gooide om die aan mijn pleegouders te tonen: ‘Hier zie, je zult die kleine nooit meer terugzien.’
“Niet veel later glipte ik naar binnen. Mijn vader wilde me pakken, maar Nonkel ging pal in het deurgat staan. Mijn vader begon te roepen en te dreigen dat hij zou slaan. De hele buurt kwam op straat, maar Nonkel bleef ijzig kalm.
“Mijn vader heeft nooit gedurfd om naar hem uit te halen.”
Heb je je vaak afgevraagd hoe je leven er nu had uitgezien als je pleegouders je niet hadden opgevangen?
(knikt) “Ik kan nog altijd tranen in mijn ogen krijgen van mensen die in een destructieve thuissituatie zitten en geen vluchtroute hebben. Als er alcohol in het spel is, en ouders zijn niet sterk genoeg om voor hun kinderen te zorgen… Dat verminkt je toekomst.
“Mijn pleegouders hebben veel geduld met me gehad. Na de dood van mijn moeder heb ik het flink uitgehangen, vooral in het tweede en derde middelbaar. Méke heeft leerkrachten gesmeekt om geduld met mij te hebben.
“Na de middelbare school ging ik bedrijfsmanagement studeren, hoewel me dat geen fuck interesseerde. Daarna werd ik belastingambtenaar: ook geen groot succes.
“Na een halfjaar nam ik loopbaanonderbreking om door Australië en Nieuw-Zeeland te reizen.
“Daarna heb ik psychologie gestudeerd in Leuven. Die opleiding is cruciaal geweest voor mijn verdere leven. Zonder de steun van mijn pleegouders was ik nooit aan de universiteit geraakt, laat staan bij de VRT.”
Beschouw je je depressie van 2019 als een afgesloten hoofdstuk?
“Ik voel die donkerte totaal niet meer, maar ik blijf op mijn hoede en neem nog altijd een onderhoudsdosis medicatie. Kort na mijn depressie ben ik er eens mee gestopt, maar dat was te snel.”
Stompen die antidepressiva je emoties niet af?
“In het begin wel, nu heb ik er geen last meer van. De hoogste pieken en diepste dalen afvlakken kan geen kwaad.
“Het gaat goed met mij, dus waarom zou ik die medicatie niet blijven nemen? Ik ga ook nog om de twee maanden naar mijn therapeut, om energie te tanken.”
Je volgt schematherapie. Wat is dat precies?
“Kinderen van onstabiele ouders missen een aantal fundamentele basisbehoeften, zoals een veilige thuis, onvoorwaardelijke liefde, betrouwbare hechtingsfiguren en voldoende autonomie.
“In het latere leven lopen ze het risico om te vervallen in patronen die ze tussen hun 3de en 14de hebben geleerd, zoals uitbarstingen, onvoorspelbaar gedrag en angsten.
“Dan kun je de neiging hebben om je geluk te zoeken in stormachtige relaties met een partner die ook onvoorspelbaar gedrag vertoont. Dat voelt herkenbaar aan, ook al is het heel slecht voor je.
“Schematherapie helpt me om die patronen te herkennen en mijn angsten te temperen.
“Ik werd lang heen en weer geslingerd tussen het gekwetste kind in mezelf en de gezonde volwassene. Die laatste zit nu stevig aan het stuur.
“Nonkel hoopte ook altijd dat ik goed zou landen bij iemand. Ook dat lijkt nu te gebeuren.”
Wat verwacht je van een partner?
“Vroeger mocht een vrouw niet te dicht komen, maar graag gezien worden is wat elke mens gelukkig maakt. Als je dat niet verdraagt, is er iets mis. Ik heb dat moeten leren.
“Heel lang vond ik niet de stabiliteit die anderen wel hadden. Ik had daar geen vragen bij, maar onbewust was ik er wel naar op zoek, want als een relatie afsprong, voelde ik me eenzaam.
“Ik heb nog altijd veel autonomie nodig, maar op een gezonde manier. Ik streef ernaar om samen te kunnen nesten, met de vrijheid om te mogen uitvliegen, zolang je maar altijd weer veilig bij elkaar kunt landen.
“Ik heb nog geen gram angst gevoeld, terwijl die me in mijn vorige relaties verlamde. Wellicht was dat bindingsangst, de angst om je te hechten en haar uiteindelijk te verliezen, en het onvermogen om daarover te praten, om te zeggen: ‘Ik ben bang.’
“Ik las eens dat mensen met bindingsangst op hun gemak zijn zolang de deur op een kier staat en ze het gevoel hebben dat ze weg kunnen. Als je de deur sluit, krijg je miserie. Dat is het verhaal van de hand die zich sluit en het zand dat ertussenuit valt.
“Sigrid Spruyt zei ooit over Raymond van het Groenewoud: ‘Ik leg mijn liefde daar voor hem en hij doet ermee wat hij wil.’
“Dat vond ik zo mooi. Je moet elke dag opnieuw voor elkaar kiezen, en die keuze omarmen.
“Ik zie bij andere koppels soms een controledrang waar ik totaal op zou afknappen. Je moet de ander niet dwingen om bij jou te blijven. Doe je best, zodat ze niks anders wíl.”
Heb je een kinderwens?
“Als de stabiliteit in mijn leven aanhoudt, dan sluit ik het niet uit. Gelukkig ben ik er nooit eerder aan begonnen, want ik was er niet klaar voor. Als ik het doe, wil ik de generationele cirkel doorbreken, niet in stand houden.”
Acht jaar geleden zei je in De Morgen: ‘Ik wil nog leren om rustig thuis te zijn. Ik heb vijf jaar miserie gehad met de bouw van mijn huis. Nu staat het er, maar het lukt me niet om zonder schuldgevoel met een boek in de zetel te ploffen.’
“Ik heb een veeleisende job en ik sport fanatiek. Zo blijft er weinig tijd over om mijn huis en mijn tuin te onderhouden. Die prikkels zijn er soms te veel aan.
“Ik heb mijn huis gebouwd op één van de mooiste plekken van Aarschot, maar eigenlijk is het te groot. Ik overweeg het te verkopen en bescheidener te gaan wonen, want ik heb die bakstenen niet nodig om gelukkig te zijn. Ik ga liever wat vaker skiën, of een weekje fietsen in Calpe.»
De lonen van de topverdieners op de VRT staan elk jaar in de krant. Vind je dat vervelend?
“Dit jaar stond het mijne er ook bij (lacht). Wij worden betaald met belastinggeld, dus ik snap dat de mensen transparantie verwachten.”
Volgens HLN kreeg je de voorbije jaren een exclusiviteitsbonus van 25.000 euro per jaar, en heb je nu ‘als één van de weinigen binnen de nieuwsdienst een volumedeal’. Wekt dat afgunst op bij je collega’s?
“Dat voel ik niet. Er zal wel over gebabbeld worden, maar als iemand er problemen mee heeft, is het aan de bazen om dat te verdedigen.
“Als je ziet hoeveel kijkers Tom Waes haalt met Kamp Waes, en hoe hij jongeren politiek weet te prikkelen met Eerste keus, vind ik zijn prijs verdedigbaar. En ik verdien maar een fractie van Tom, hè (lacht).”
Het VRT-management lag de voorbije maanden zo zwaar onder vuur dat CEO Frederik Delaplace het personeel een spreekverbod oplegde. Na zijn beslissing om Het proces dat niemand wou te schrappen, werd er een open protestbrief gelanceerd. Toen Goedele Liekens je in De afspraak vroeg waarom je die brief niet zou ondertekenen, zei je: ‘Uit zelfbehoud.’
“Goedele verraste me met die vraag, maar dat woordje ‘zelfbehoud’ had geen concrete basis. Ik heb daar achteraf nog vaak over nagedacht. Het is niet omdat je een open brief ondertekent, dat je morgen buitenvliegt.
“Ik durf ook wel op de barricaden te kruipen en tegen mijn bazen in te gaan, maar ik doe dat wel liever intern.”
© Humo
Lees ook
Bron: De Morgen/Humo