Het Russische leger staat heus niet voor de poorten van Europa, schrijft Hendrik Vos. We mogen andere, grote bedreigingen niet uit het oog verliezen.
Hendrik Vos – De Standaard
17 december 2024
Leestijd: 4 min
Het uitbollen was begonnen.
De verkiezing van het Woord, de Mens en de Vogel van het Jaar waren bezig en Het journaal besteedde ruim aandacht aan eerder triviale onderwerpen zoals het vertrek van enkele panda’s en de functie van botsabsorbeerders.
En dan, pats boem, kwam er de ommekeer in Syrië.
De abrupte val van Bashar al-Assad werd alsnog de Verrassing van het Jaar. Het leven heeft zo zijn nukken, zal de dictator gedacht hebben toen rebellen stad na stad innamen en zijn leger er de brui aan gaf.
In 2024 gebeurde veel spectaculairs, maar meestal zagen we het aankomen:
- De herverkiezing van Donald Trump,
- Klimaatrampen
- Benjamin Netanyahu’s gruwelijke driestheid
- De moeizame regeringsvorming
Het is niet dat we er niet voor gewaarschuwd waren. Waarnemers die vasthouden aan de wet van de persistentie, vergissen zich door de bank genomen het minst.
Het is zoals bij het weerbericht: wie voorspelt dat morgen ongeveer wordt zoals vandaag, of het nu goed of slecht is, heeft meer kans om het bij het rechte eind te hebben.
Maar af en toe zijn er veranderingen die het patroon doorbreken: onverwachte gebeurtenissen die nazinderen en alles op zijn kop zetten.
Grote en plotse omwentelingen doen zich vaker voor in dictaturen, waar de informatiestroom streng gecontroleerd wordt en een deel van de realiteit bewust buiten beeld wordt gehouden, soms in die mate dat de leider het zelf niet meer weet.
Als het deksel dan van de pot gaat en de brij begint te koken, kan het snel evolueren.
In een democratie zijn we beter geïnformeerd en wordt er niet gecensureerd. Zo ontwikkelen we doorgaans een correcter zicht op eventuele bedreigingen. Maar het maakt ons niet immuun voor verrassende en verwoestende ontwikkelingen.
Recent werd ons leven dooreengeschud door een virus van nog geen duizendste van een millimeter groot.
Uiteraard is het slim om te anticiperen op mogelijk onheil. Daarom hebben we een tandverzekering, een fietshelm, een uitvaartpolis, een brandblusser en een doos mondmaskers in huis.
We dekken ons in tegen miserie die ons hopelijk bespaard blijft. De waarschuwing die tegenwoordig het luidst klinkt, is die voor oorlog.
Navo-baas Mark Rutte pleitte vorige week nog beroepshalve voor fors hogere defensie budgetten. De angst voor oorlog sluit aan bij een algemeen maatschappelijk sentiment.
De overheid wil ons weerbaar maken en overal bouwen preppers hun knutselhok om tot een bunker. Ze slaan ducttape of opwindbare zaklampen in en leggen voorraden aan van tonijn en bonen in blik.
Als oorlog betekent dat Russische grond troepen straks met berenmuts door het land zullen marcheren, lijkt dat ietwat van de realiteit losgezongen.
Als Vladimir Poetin Kiev niet eens kan innemen en nu al manschappen moeten rekruteren in Noord-Korea, dan is het onwaarschijnlijk dat hij binnenkort Warschau, Berlijn of westelijker gelegen gebied kan veroveren.
De hybride dreiging vanuit Rusland is veel reëler. In Moldavië of Roemenië kunnen ze er sinds kort over meepraten.
Op heimelijke wijze worden verkiezingen beïnvloed en wordt de maatschappij uiteengeranseld, onder meer met behulp van Tiktok en andere algoritmes of sabotagedaden.
Het is hypergevaarlijk, maar of we ons ertegen kunnen verdedigen met extra F-35’s, is twijfelachtig.
We spenderen in België jaarlijks bijna acht miljard euro aan defensie en het is de bedoeling dat dat budget omhooggaat.
Als het waar is dat we bij een aanval na enkele uren met stenen moeten beginnen te gooien, zoals in legerkringen wordt gezegd, moeten we toch eens stilstaan bij de besteding van al die centen. Misschien is het spectaculairste materiaal niet het nuttigste.
Het blijft belangrijk om het brede plaatje te zien en ook andere bedreigingen in kaart te brengen.
Vorige week presenteerde het Europees Milieuagentschap een rapport dat aantoonde dat er in België jaarlijks 4.100 vroegtijdige sterftes zijn door fijnstof, 1.400 door ozon en 1.200 door stikstof. Dat haalde amper het nieuws.
Elke dag veroorzaken dronken automobilisten meer dan tien ongevallen, waarvan minstens een met doden of gewonden.
In de Vesdervallei kunnen ze straks hopelijk een Kozakkenkorps op afstand houden, maar kunnen ze ook de volgende overstroming aan?
In een democratie zijn we, beter dan in een dictatuur, in staat om berekende inschattingen te maken van risico’s en bedreigingen.
Rusland is daar zeker een van.
Maar laten we er goed het hoofd bij houden en in onze paniek niet in een tunnelvisie terecht komen.
Met een bunker vol bonen in blik houdt de prepper per slot van rekening het fijnstof niet tegen, en Tiktok evenmin.
Hendrik Vos doceert Europese studies aan de UGent. Zijn column verschijnt tweewekelijks op dinsdag.
Lees ook
Klik hier of op de hyperlink hieronder en vind meer columns van
Bron: De Standaard