“Zelfs George Washington heeft nooit gedaan wat ik de voorbije weken deed.” Donald Trump maakte meer een campagnerally dan een plechtstatige zitting van zijn eerste toespraak in het Congres.
De vijandigheid droop daar van de muren.
Steven De Foer – De Standaard
5 maart 2025
Leestijd: 8 min
De volledige toespraak
Donald Trump is dol op records en hij heeft er vannacht weer een gebroken. Met ruim 1 uur en 40 minuten gaf Trump veruit de langste toespraak die een Amerikaanse president ooit gaf aan het Congres in gezamenlijke zitting.
Het ging niet om een State of the Union, want zo wordt het pas genoemd als een president minstens een jaar bezig is, maar met de aanwezigheid van alle congresleden, het voltallige Supreme Court en de first lady, kwam het er wel op neer.
Het doet vermoeden dat Trump veel nieuws aan te kondigen had, of – zoals dat normaal gaat – veel verzoeken te richten had aan het Congres. Dat was echter niet het geval: over de vooraf gelekte grote doorbraak naar vrede in Rusland en Oekraïne had hij het slechts kort.
En wat het Congres betreft? Trump straalde uit dat hij dat amper nodig heeft.
Over illegale immigratie en grenzenbeleid zei Trump bijvoorbeeld: “De media en de Democraten zeiden dat we nieuwe wetgeving nodig hebben om het probleem op te lossen, maar nu blijkt dat al wat we nodig hadden een nieuwe president was.”
Het leverde hem een van de vele open doekjes op van de ene helft van het halfrond, en ijzige stilte aan de andere kant.
Trumps speech was ongezien agressief en neerbuigend voor de oppositie, en bevatte nauwelijks minder leugens en haatspraak dan zijn beruchte campagne bijeenkomsten.
Terwijl Republikeinen hem toejuichten – “USA! USA! USA!” – alsof ze niet in een plechtige zitting, maar in een voetbalstadion zaten, uitten Democraten hun afschuw met protestbordjes en T-shirts met leuzes als ‘Musk lies’, ‘Resist’ en ‘No king, no coup’.
Zoals een panellid op CNN na afloop zei: “Zullen we ophouden met te zeggen dat de polarisering in dit land op een historisch dieptepunt is gekomen? Want het wordt steeds erger en het zal nog erger worden.”
Vijf conclusies, te beginnen met eentje uit het einde van de speech.
1. Meer geblaat dan wol over Oekraïne
In de uren voor de toespraak kwam er veel gespin uit het Witte Huis over hoe Trump een grote doorbraak zou aankondigen over de vredesonderhandelingen rond de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Hij had echter niet veel toe te voegen aan wat al geweten was.
“Eerder vandaag ontving ik een brief van president Zelensky, waarin hij schrijft dat Oekraïne klaar is om over vrede te onderhandelen en dat niemand meer vrede wil dan het Oekraïense volk. Hij wil daaraan werken onder Amerikaans leiderschap, en ook de deal ondertekenen over de mineralen.”
Trump bracht dat met het aplomb alsof Zelensky helemaal overstag gaat, nadat de Amerikaanse president hem eens goed de les gelezen heeft, maar hij hield het opvallend kort.
Het is onduidelijk of Trump echt een brief ontvangen heeft, of dat hij het louter had over het bericht op sociale media waarin Zelensky inderdaad Trump geeft wat hij eiste – een extra formele dankbetuiging voor de hulp die zijn land al van de VS ontving – maar waarin Zelensky geen wezenlijke bocht aankondigt voor zijn eigen voorwaarde: dat een vrede “rechtvaardig en langdurig” moet zijn.
Trump, de would-be-vredesmaker, leek diplomatiek geschuifel te verkopen als een grote doorbraak.
2. Zelfs de zaalpolitie moest ingrijpen
Niet alleen met zijn met harde hand opgelegde agenda zette Trump kwaad bloed, hij stookte ook de haat tussen beide partijen flink op.
Nieuw is dat niet meer: in 2020 gooide hij alle fatsoen overboord door tijdens de State of the Union de Presidential Medal of Freedom te overhandigen aan de beruchte radicaal-rechtse radiopresentator Rush Limbaugh.
Toch was de sfeer nu minstens even giftig. Zo vermeldde de president zo maar even zestien keer zijn voorganger Joe Biden, steevast begeleid met adjectieven als “idioot” en “corrupt”.
Toen Trump hekelde hoeveel geld de VS onder Bidens presidentschap had uitgegeven aan steun voor Oekraïne (hij had het andermaal – volledig tegen de feiten in – over 350 miljard tegenover amper 100 miljard van de Europeanen), en toen er voor één keer Democratisch applaus te horen was, bespotte Trump senator Elizabeth Warren: “Kijk, Pocahontas applaudisseert ook!”
De sfeer tussen beide fracties was zo ijzig dat zelfs fysieke agressie in de lucht hing. Toen een Democratische volksvertegenwoordigster een bord opstak met de tekst ‘This is not normal’, graaide een Republikeinse collega het uit haar handen en wierp het in de lucht.
De 78-jarige Democratische afgevaardigde Al Green uit Texas, die onlangs een verzoek tot impeachment tegen Trump indiende, protesteerde zo luid tijdens Trumps toespraak, dat Speaker Mike Johnson hem door de Capitool politie uit de zaal liet verwijderen.
Volgens historici is dat nooit eerder gebeurd tijdens zo’n plechtige zitting.
Tientallen andere Democraten wachtten het einde van de speech niet af en verkozen zelf de zaal te verlaten: ook dat is hoogst ongebruikelijk.
3. Trump belooft gouden bergen
Inhoudelijk serveerde Trump een bloemlezing van wat hij op nauwelijks zes weken gepresteerd heeft, met meer zelfbewieroking en hyperbolen dan ooit.
“Ik heb al meer gedaan voor ons land dan andere presidenten op vier jaar”
en
“Velen zeggen dat dit de meest succesvolle maand was die een president ooit heeft gehad en George Washington staat op twee,
wat zeg je daarvan?”
Alsof ze aan het fitnessen waren, zo vaak trakteerden de Republikeinen Trump op korte staande ovaties terwijl hij de hoogtepunten van zijn beleid tot dusver opsomde.
Dat deden ze voor concrete verwezenlijkingen, zoals Trumps (terechte) claim dat er nog nooit zo weinig immigranten hebben geprobeerd het land te betreden als de voorbije weken.
Maar ze veerden net zo goed recht voor zijn meest absurde decreten, zoals het herdopen van de Golf van Mexico in Golf van Amerika.
Het mooiste van “De grootste comeback die de wereld ooit heeft gezien”, is – zo beloofde Trump – dat hij “Nog maar net begonnen is”.
4. Pal achter Musk
Trump geniet zelf van een soort van wittebroodsweken in de peilingen. Nipt meer Amerikanen keuren zijn beleid goed dan dat er het afkeuren. Trump komt nog steeds niet aan 50 procent goedkeuring, toch is hij populairder dan hij in zijn eerste termijn ooit was.
Dat is niet het geval met Elon Musk. Die mag dan triomfantelijk poseren met zijn kettingzaag waarmee hij het overheidsapparaat saneert, de vloed aan ontslagen en inkrimpingen van allerlei diensten maakt hem niet populair.
Republikeinse leiders adviseerden hun Congresleden onlangs zelfs om voorlopig hun kiezers niet in groep te woord te staan als ze voor een weekje reces naar hun thuisstaat vliegen, omdat het protest – vooral over Musk – daar soms uit de hand loopt.
Niettemin stond Trump in zijn speech pal achter Musk, die hij uitgebreid bedankte voor zijn noeste arbeid – “Voor het geld doet hij het niet”.
Trump beweerde dat Musk en zijn nieuwe Department of Govenment Efficiency de belastingbetaler al “honderden miljarden” heeft opgeleverd. In een minutenlange opsomming gaf hij spottend voorbeelden van hoe Amerikaans geld werd verbrast door:
- Lgbtq-rechten te promoten in Lesotho, een land waar niemand ooit van gehoord heeft
- Linkse propaganda te organiseren in Moldavië
- Sesamstraat in het Arabisch te subsidiëren
- Muizen transgender te maken, echt waar
De president beweerde ook dat uit controle van sociale uitkeringen al is gebleken dat er in de VS “Miljoenen mensen leven die ouder dan 150 jaar zijn en eentje zelfs 350 jaar”.
Daarop riep een Republikeins Congreslid, tot jolijt van zijn partijgenoten: “Dat is Joe Biden!” – terwijl Democraten het hoofd schudden en “Maar dat zijn leugens” prevelden.
5. Het circus wordt steeds emotioneler
Bij zo’n jaarlijkse toespraak van de president heeft altijd een zekere dosis circus en opgeklopte emotie gehoord, maar Trump ging daar vannacht verder in dan ooit.
Of hij het nu had over een verbod op trans personen om aan competitiesport te doen of over zijn hardere aanpak van criminele immigranten: net als op zijn rally’s had Trump telkens wel iemand in de zaal zitten die iets ergs had meegemaakt op dat terrein en die hem met tranen in de ogen bedankten.
Toen de president de nood aan een sterkere en strengere politie aansneed, stelde hij een Afro-Amerikaans kankerpatiëntje van dertien jaar voor dat “Er altijd al gedroomd heeft om politieman te worden”.
De jongen, flink onder de indruk van de omstandigheden, had een politie-uniform aan en Trump verraste hem door hem ter plaatse “Officieel tot agent van de Amerikaanse geheime diensten te benoemen”.
Trump wilde ook nog kwijt dat de jongen “waarschijnlijk kanker had gekregen door allerlei chemicaliën” en dat hij daar iets aan gaat doen. De realiteit is dat Trump met een rotvaart de reglementering over het gebruik van chemicaliën aan het afschaffen is.
Na honderd minuten rondde de president af. Niet zonder de Democratische helft van het halfrond te verwijten dat ze:
“Negatieve mensen zijn, gewoon niet in staat om ook maar één keer te applaudisseren voor mijn astronomische verwezenlijkingen”.
Hij herhaalde ook nog even dat God zelf hem gered heeft bij de aanslag in Pennsylvania, omdat Hij (God) hem nodig had om Amerika weer great te maken.
Lees ook
Lees ook
Klik op de hyperlinks
en lees meer berichten
Bron: De Standaard