Marie Darah schreef slampoëzie zonder daar ooit van gehoord te hebben, is intussen Belgisch en Europees Kampioen en vertegenwoordigt deze week ons land op het WK slampoetry in Brussel. ‘Shockeren is niet mijn doel.’
Nadia Bourabain – De Standaard
Wanneer we afspreken, heeft Marie Darah – die zich identificeert als genderfluïde en de voornaamwoorden die/hen/hun gebruikt – al een drukke dag achter de rug.
’s Ochtends was er een interview bij een Franstalige televisiezender over hun nieuwe boek, ’s middags repetities voor een theaterstuk en daarna was Darah op de Brusselse poëziemarkt Poetik Bazar om de poëtische beweging Poetik Gang voor te stellen.
En hoewel Darah deze week ons land vertegenwoordigt op het WK slampoetry in Brussel, oogt die nog steeds bijzonder kalm.
Het leven is nochtans niet altijd lief geweest voor Darah, die in 1989 werd geboren in Charleroi en al even in Brussel woont en werkt.
‘Drieënhalf jaar geleden vond ik een nieuwe baan in een veganistisch restaurant in Brussel, dat ook queervriendelijk was. Ik voelde me er veilig.
‘Tot er op een dag een man binnenkwam met een wapen; hij was uit op de inhoud van de kassa.’ Een heftige ervaring, maar Darah voelde medeleven. ‘In zijn ogen zag ik mezelf. Als mijn leven op een andere manier was uitgedraaid, zou ik misschien ook zoiets kunnen doen om te overleven.’
In die periode kampte Darah met negatieve gevoelens, die nog werden versterkt door die traumatiserende gebeurtenis. Darah was als kind slachtoffer van seksueel geweld en had een eenzame jeugd met een moeder die veel jobs moest combineren en aan een alcoholverslaving leed.
Ook bij Darah waren drugs en alcohol een middel om de pijn te verzachten. ‘Het leven zal niet beter worden dan dit, dacht ik toen, het vindt altijd wel een weg om me een klap in het gezicht te geven’.
Na de overval vertelde Darah aan een psycholoog dat die zelfmoord wou plegen, maar eerst nog wilde proberen om vrede te sluiten met het leven.
‘Ik gaf mezelf 500 dagen om vrede te maken met alles en iedereen die ik kende, en dan zou ik uit het leven stappen.’
Darah had niet gedacht in dat proces een meesterwerk te schrijven dat een springplank zou zijn voor hun carrière.
Verkrachting en verslaving
Darah schreef in die tijd Depuis que tu n’as pas tiré, slampoëzie zonder ooit van deze kunstvorm te hebben gehoord.
Op aanraden van een uitgeverij bezocht Darah een open mic-optreden, waar die vol goede moed op het podium stapte, niet wetend wat te verwachten. ‘Poef,’ vertelt Darah nu, terwijl die met de vingers knipt, ‘alles begon.’
Darah was in die tijd net gestopt met drinken, waardoor er eindelijk ruimte ontstond om stil te staan bij het geweld in hun leven.
In ‘Bravo’, het gedicht waarmee Darah in 2021 zowel het Belgisch als het Europees kampioenschap slampoetry won, beschrijft die onder meer hoe het was om nuchter te leven.
‘Het lastigste is niet het stoppen.
21 dagen opgesloten, een smachtende maag, opengekrabd vel. Maar in je hoofd vallen er andere scheuren te herstellen.
Verwaarlozing, een breuk, verkrachtingen, een rouwproces.’
Naast verslaving en verkrachting worden ook pedofilie en incest behandeld in het gedicht. Shockerend, zou je denken.
‘Mijn doel is niet om te shockeren. Het is alleen hoog tijd dat we de realiteit onder ogen zien en dingen meer bespreekbaar maken. Enkel zo kan er daadwerkelijk iets veranderen. Ik snap dat het misschien shockerend kan overkomen, maar deze dingen gebeuren écht. Dus waarom zijn we er nog steeds stil over? Zo beschermen we alleen de geweldplegers.’
‘Ik hou van mensen en alles wat leeft. Ik hou van het leven, maar niet van structuren van geweld, racisme, homofobie, seksisme’
Marie Darah – Slamdichter
Dat ‘Bravo’ zo zou aanslaan bij een Europees publiek, had Darah niet verwacht: het gedicht wordt voorgedragen in het Frans, maar brak tijdens het optreden taalbarrières en leek te muteren tot een soort Esperanto dat iedereen in het publiek begreep.
De toehoorders begrepen niet alleen de tekst, ze vóélden zich ook begrepen. Dat laatste vond Darah best eng.
‘Dat zoveel mensen zich herkennen in mijn teksten, is angstaanjagend.’ Benieuwd hoe het deze week uitdraait, wanneer Darah het gedicht brengt op het WK slampoetry in thuisstad Brussel.
© Katharina Wenty (WPSO)
Een en al positiviteit
Hoewel Darah onderwerpen met een zware emotionele lading bespreekbaar maakt, straalt die een en al positiviteit uit. Instagramberichten worden beëindigd met de slogan ‘Kiss Love Flex’, mails beantwoord met bloemenemoji’s en gesprekken onderbroken door gelach.
‘Ik ben gewoon een shiny persoon. Ik hou van mensen en alles wat leeft. Ik hou van het leven, maar niet van structuren van geweld, racisme, homofobie en seksisme.’
Darah geeft toe dat die, wanneer die alleen thuis is, soms denkt: deze wereld is zo verkeerd.
‘Het is ook belangrijk te beseffen dat het oké is om soms niet oké te zijn. Er is niets mis met naar een psycholoog te gaan en pijn te voelen. Deze dingen maken je geen minder positief mens.’
België vertegenwoordigen op het WK ziet Darah als een eer. ‘Ik ben heel enthousiast, maar probeer er niet te veel aan te denken, want dan komt het besef. Ik ben ook al enkele weken gestopt met het oefenen van mijn tekst, ik wil dat het ruw en spontaan blijft.’
Wat de toekomst voor Darah brengt, is een mysterie. Podiumplannen zijn er al voor het komende jaar. Zo werkt Darah aan een theaterproductie bij Le Rideau in Brussel over de impact van de gewapende overval op haar leven, een lezing over het leven van een transseksuele sekswerker in Brussel en een theatervoorstelling van De drie musketiers.
Ook als schrijver heeft Darah hun laatste woord nog niet op papier gezet. Onlangs kwam hun tweede boek uit, Sous le noir du tarmac.
‘Al vraag ik me wel af of ik ooit nog een tekst zal schrijven die de impact van “Bravo” kan overtreffen.’
Beeld Titus Simoens
Lees ook
Bron: De Standaard