‘De burger maakt zich zorgen om zijn energiefactuur. De Antwerpenaar ligt niet wakker van besparingen op cultuur. Echte kunstenaars laten zich niet remmen door subsidies. Dat heeft Rubens ook niet gedaan’, zegt Antwerps schepen van Cultuur Nabilla Ait Daoud.
Jan Stassijns/Sacha Van Wiele – De Standaard
Nabilla Ait Daoud geeft een zelfzekere indruk wanneer we worden ontvangen op haar kabinet in het Antwerpse stadhuis. Het felle protest tegen het schrappen van de culturele projectsubsidies en het collectieve ontslag van de stadsdichters lijken haar niet te raken. Ondanks de vele aanvallen aan haar adres, sterkt het de cultuurschepen in haar overtuiging: iedereen moet besparen en dus draagt ook cultuur zijn steentje bij.
Een lichte teleurstelling is er wel, als het over de cartoon gaat die haar partij maandagavond op Facebook postte. Een stad in chaos met Godzilla die in de achtergrond opduikt met het bovenschrift ‘Antwerpen gaat zijn eerste dag zonder stadsdichters in’.
‘Ik vond het een goede cartoon, ik had alleen gehoopt dat mijn foto gebruikt zou worden’, zegt ze. ‘Waarom zouden we daar niet mee mogen lachen?’
Had u het ontslag van de stadsdichters zien komen?
Nabilla Ait Daoud: ‘Ik was verrast. We hebben na het ontslag van Ruth Lasters samengezeten met de vier resterende stadsdichters. Dat was een open en fijn gesprek. Geen enkele verzuchting die ze aanhalen in hun ontslagbrief, hebben ze daar op tafel gelegd.
‘Sommigen waren zelfs boos op Lasters. Ze gaven zelf aan dat ze onder druk werden gezet door de literaire wereld om op te stappen. We hebben afgesproken om samen het kader te herbekijken en te verfijnen. Het is jammer dat ze daar niet op gewacht hebben. Als je in zo’n traject stapt, weet je dat het tijd kost.’
Gaat u nu op zoek naar een nieuwe stadsdichter?
‘Nee. Het stadsdichterschap is voorbij. Dood en begraven. Door hun drieste ontslag hebben ze ervoor gezorgd dat er geen opvolging mogelijk is. Wie zal die handschoen nu nog opnemen? Die wordt uitgespuwd door het establishment.’
Dit is wel een gevolg van uw beslissing om het gedicht van Ruth Lasters te weigeren als stadsgedicht.
‘Dat was overduidelijk een politiek pamflet. Het zou gelijktijdig verschijnen met een politieke opinie van haar in De Standaard. Als je het stadsdichterschap hanteert om een politieke mening te uiten én daar een politieke opinie aan koppelt, kan je daar niet de stempel ‘stadsgedicht’ op plakken.’
Ook schepen Jinnih Beels zou het moeilijk gehad hebben met het gedicht?
‘Twee dagen voor het gedicht zou verschijnen, werden wij daarvan op de hoogte gebracht, met de boodschap dat het in alle Antwerpse scholen zou verspreid worden. Dus hebben wij Beels’ kabinet gevraagd of ze op de hoogte waren. Dat was niet het geval. We toetsen dergelijke zaken altijd af.
‘Haar kabinet heeft laten weten dat ze het niet oké vonden. Net zoals wij. Voor mij is die zaak afgehandeld. Ik ga het hiervoor niet Jinnih Beels de schuld geven.
‘De eindverantwoordelijkheid ligt bij de schepen van Cultuur, bij mij dus.’
We zien dat de partij van Beels u hard aanpakt voor die beslissing.
‘Dat is de interne keuken van Vooruit, daar heb ik mij niet in te moeien.’
Coalitiepartners Vooruit en Open VLD hadden ook kritiek op het schrappen van de projectsubsidies
‘Ik voel die spanningen niet binnen het college. Dat is het enige dat telt.’
Zegt u dan dat de Vooruit- en Open VLD-schepenen niet gesteund worden door hun eigen partij?
‘Dat moet u aan hen vragen. Ik voel me alvast wel gesteund door mijn partij.’
Was N-VA-gemeenteraadslid Mark Tijsmans dan de uitzondering?
‘Ja, misschien was hij wat te veel voor zichzelf aan het rijden en heeft hij niet gekregen wat hij wou. Zijn kritiek zegt meer over hem dan over mij. Hij heeft nooit een vraag gesteld aan mij, nooit interesse getoond in wat wij deden de afgelopen vier jaar. Dan is het nogal gemakkelijk om kritiek te uiten.’
Maar u bent nu wel de schietschijf.
‘Ik ben de schietschijf omdat over heel de besparingsoefening één stukje is gelekt. En daar is drie weken lang op gebasht. De heisa die er vandaag heerst, is echt buiten proportie. Ik begrijp uiteraard dat ik hier als schepen van Cultuur op wordt aangesproken, maar ik ben ook schepen van de stad. En als stad moeten we op onze centen letten.’
Frustreert u dat?
‘Nee… Wat mij stoort is dat nu de focus ligt op die 720.000 euro van de projectsubsidies, terwijl er in totaal zeventig miljoen wordt bespaard. Ik ben niet alleen verkozen voor en door de cultuursector. Ik ben verkozen voor en door de burgers. Ik werk voor hen. De belangen behartigen van de cultuursector is één zaak, maar er is ook het grotere plaatje.’
Zal u als schepen van Cultuur nog uw werk kunnen doen?
‘Waarom niet? Natuurlijk kan ik verder. Er verandert niets. Ik wil er net zoals zij voor zorgen dat cultuur in Antwerpen schittert. Hoe de middelen verdeeld worden, daarin verschillen we van mening. Wij hebben altijd overleg gepleegd met het Antwerpse Kunstenoverleg (AKO). Dat is onze gesprekspartner. Het zijn niet wij die op het oorlogspad zijn. Ze mogen zo hard roepen als ze willen.’
U heeft wel een toegeving gedaan om alsnog een budget te zoeken om startende kunstenaars te steunen.
‘Dat is geen toegeving. Op 19 oktober hadden we dat al op tafel gelegd bij AKO.’
Bij AKO vallen ze uit de lucht.
‘We hebben geen bedragen genoemd. Er ligt geen kant-en-klaar plan klaar. Maar we hebben wel degelijk gezegd dat we voor 2024 en 2025 bekijken wat nog mogelijk is.’
De reactie van AKO wijst toch op een vertrouwensbreuk?
‘Nee. Zij willen de projectsubsidies terug, maar dat zal niet gebeuren. Nogmaals, wij zijn niet op het oorlogspad. Er is heisa in het culturele veld, maar er is daar altijd heisa.
‘Als we de kaasschaaf zouden bovenhalen en middelen wegnemen bij de Roma, Rataplan,… Wat denk je dat er dan was gebeurd?
‘Ons bedanken omdat we niet aan de projectsubsidies hebben geraakt? Nee, zo werkt het helemaal niet. Als stadsschepen moet ik garanderen dat cultuur niet aan de kant blijft staan in de besparingen. Die solidariteit moet er zijn. Het stoort me dat ze zich boven al de rest stellen.’
Had die heisa niet vermeden kunnen worden, als u persoonlijk met de studenten en AKO in gesprek was gegaan?
‘Ik word hier nu afgeschilderd als iemand die zomaar wegloopt, die het gesprek uit de weg gaat. Maar ik doe bijna elk overleg zelf. Alleen als mijn drukke agenda het niet toelaat, moet ik natuurlijk wel keuzes maken.
‘Elk overleg met AKO was ik erbij, met uitzondering van het laatste dat heeft plaatsgevonden. Ik durf die confrontatie wel aan. Met de studenten in gesprek gaan, heeft geen zin. Ze zijn agressief en onbeleefd. Ze omsingelen mijn wagen en ik moet door de politie worden weggevoerd. Dat is niet normaal.’
De kritiek luidt dat N-VA alleen aandacht heeft voor erfgoed en grote culturele evenementen.
‘Dat is een belachelijke uitspraak. Echte kunstenaars laten zich trouwens niet remmen door subsidies. Dat heeft Rubens ook niet gedaan. Er zal nog altijd grote kunst gemaakt worden. En mét subsidies, want er gaat 684 miljoen naar cultuur deze bestuursperiode. Met het schrappen van die ene subsidielijn houdt het cultuurleven in de stad niet op.’
Het waren al bewogen weken voor u. Zijn er momenten dat u het zich beklaagd heeft om op deze stoel te zitten?
‘Helemaal niet. Ik sta elke dag op met een glimlach en doe heel hard mijn best om er te staan voor onze stad. Ik ben niet onverschillig, maar het is niet omdat studenten “boe” roepen dat ik slecht bezig ben. Dan moet je niet in de politiek stappen.
‘De afgelopen weken hebben me net de kracht en adrenaline gegeven om verder te doen. Nogmaals, het gaat om een besparing van 720.000 euro per jaar op een totale besparing van zeventig miljoen euro. Dat moet je eenmaal durven erkennen.
‘De burger maakt zich zorgen om zijn energiefactuur, de stijgende prijzen in de supermarkt, de boterhammen voor hun kinderen. De Antwerpenaar ligt tegenwoordig niet wakker van de besparingen op cultuur.’
Wat zou u zelf doen als jonge kunstenaar van vandaag?
‘Dan ga ik werken voor mijn centen, zoals iedereen.’
Lees ook
Vul hieronder de zoekopdracht Cultuurprotest in en vind meer berichten.
Bron: De Standaard