‘We hebben vooral gehoord wat niet kan.’ In een open brief klagen de ouders van Julie Van Espen de beperkte veranderingen binnen justitie aan sinds de moord op hun dochter. ‘Er is nog een lange weg te gaan’, reageert hun advocaat John Maes.
Kelly Van Droogenbroeck – De Morgen
‘Fout van magistraat toont aan dat er meer toezicht nodig is’
‘Professionele aansprakelijkheid is blijkbaar een zeer moeilijk thema binnen de rechterlijke macht’, schrijven Julie Van Espens ouders. Is er dan te weinig controle op rechters?
“De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht is fundamenteel. Het is dus zeker niet de bedoeling dat magistraten afgerekend worden op de uitspraken die ze doen. Voor de ouders gaat het vooral over de andere plichten die een magistraat kan hebben.
“De aanleiding is natuurlijk dat er in het dossier over Julie Van Espen naar boven is gekomen dat de toenmalige eerste voorzitter van het Hof van Beroep op een bepaald moment beslist heeft een kamer waar nog meer dan zeventig dossiers behandeld moesten worden te sluiten, zonder na te gaan of bepaalde dossiers toch geen voorrang moesten krijgen.
“Daardoor is het dossier van de tweede verkrachting waarvoor Steve Bakelmans (de moordenaar van Julie Van Espen, KVD) in eerste aanleg al veroordeeld was op een stapel dossiers in de kast terechtgekomen.
“In die periode is de moord op Julie gepleegd. Dat is volgens de familie een fout van de magistraat in zijn functie als eerste voorzitter van het Hof van Beroep. Haar ouders grijpen dat aan om te tonen dat er op dat vlak meer toezicht nodig is.”
Wat willen ze dan precies veranderen?
“Een van de pijnpunten is dat de termijn om een tuchtrechtelijke klacht in te dienen over het functioneren van een magistraat beperkt is tot zes maanden. De ouders willen die verlengen naar twaalf maanden.
“Daarnaast vragen ze ook dat korpschefs behoorlijk geëvalueerd worden. Zij kijken toe op het goed functioneren van hun magistraten, maar blijken zelf al vele jaren niet meer geëvalueerd te worden.
“Dat stoort de familie, want in hun ogen is de fout in het dossier van Julie begaan door de korpschef van het Hof van Beroep. Voor de ouders is het erg bitter om vast te stellen dat er met die aantoonbare fout niets gebeurd is.”
De ouders uiten vooral kritiek op de Hoge Raad voor Justitie. ‘Hun input was opnieuw zeer bedroevend, zelfs defensief’, schrijven ze, verwijzend naar de recente hoorzittingen in de commissie Justitie. Waarom staat die raad zo weigerachtig ten opzichte van verandering?
“Dat weet ik ook niet. Je merkt dat ze het in hun verslaggeving vaak erg moeilijk vinden om hun vinger op de wonde te leggen en waar nodig namen te noemen.”
De ouders stelden enkele jaren geleden de oprichting van een Comité J voor. Wat is dat juist?
“Dat idee is inderdaad door de ouders een tijd geleden gelanceerd.
Een Comité J zou een controleorgaan op de magistratuur kunnen zijn, zoals het Comité P dat is op het politieapparaat.
“Als de bevoegdheden van de Hoge Raad voor Justitie niet uitbreiden, zou dat comité die taken op zich kunnen nemen. Het zou dan naast de raad kunnen functioneren.
“Ik wil me niet uitspreken of dat nu de oplossing is. Maar het verdient wel een ernstig debat. Politiek merk je erg veel weerstand om dat orgaan in het leven te roepen.”
In 2020 schreven de ouders al eens een open brief met mogelijke maatregelen. Is er sindsdien helemaal niets veranderd?
“Natuurlijk wel, we mogen het niet allemaal negatief voorstellen. Zo is het seksuele strafrecht sindsdien geactualiseerd.
“Daarnaast zijn de Zorgcentra voor Seksueel Geweld verder uitgebreid en ontwikkeld. Die maken het mogelijk slachtoffers alle gepaste begeleiding te geven onder één dak, van klachtneerlegging over sporenonderzoek tot psychologische hulp. Dat is echt een belangrijke verwezenlijking.
“Ook op het vlak van digitalisering, bijvoorbeeld, is er vooruitgang , dat merk ik zelf ook als advocaat. Maar er is tegelijk toch nog een lange weg af te leggen.”
Beeld Belga / Wouter Van Vooren
Lees ook
Bron: De Morgen