Anton Jäger is historicus van het politieke denken aan het Leuvense Hoger Instituut voor Wijsbegeerte. Zijn column verschijnt tweewekelijks op woensdag.
Anton Jäger – De Morgen
In het eerste nummer van Kuifje, Tintin au pays des Soviets (1929), laat Hergé de reporter een reis maken door postrevolutionair Rusland.
De toon is kritisch: op enkele prentjes zien we een bebaarde bolsjewiek graan stelen van landgenoten, terwijl Britse bezoekers een rondleiding krijgen in een vervalste fabriek – feiten die de manhaftige reporter niet onbelicht laat.
Tintin au pays des Soviets werd op aanvraag van de antisemitische priester Norbert Wallez geschreven, die na de oorlog voor collaboratie werd veroordeeld, en onder andere de carrière van Léon Degrelle lanceerde.
Ondanks die erfenis stelde Kuifje in het boek wel ongemakkelijke waarheden over het linkse Rusland aan de kaak.
Met eenzelfde gretigheid heeft wetenschapsfilosoof Maarten Boudry zich over het Palestijns-Israëlische conflict gebogen, en meer bepaald linkse waanideeën daaromtrent (De Morgen 20/10).
Boudry heeft een reputatie als iconoclast. Als erfgenaam van Etienne Vermeersch kwam hij op televisie Mariaverschijningen ontkrachten en toonde zich een vurig criticus van het sinterklaasfeest.
Dat doet hij steeds vanuit zijn “helikopterperspectief” (dixit Boudry) als filosoof, maar nooit gespeend van feitenkennis, en met een immer waakzaam oog voor denkfouten.
De laatste tijd wijdde Boudry zich aan een typische linkse drogredenering: het idee dat Israël en Hamas op eenzelfde morele voet staan.
Zoals de filosoof aangeeft, vraagt het charter van Hamas niet zomaar het einde van de bezetting, maar de omverwerping van de staat Israël zelf, en “geen enkele Israëlische leider pleit voor een genocide op het Palestijnse volk”, terwijl dit bij Hamas-kopstukken anders ligt.
Voor een man die hartstochtelijk van feiten houdt, zijn het bijzondere uitspraken.
Israëlische regeringsleden gaven herhaaldelijk aan dat ze de huidige campagne als een tweede Nakba zien, een verwijzing naar de volksverdrijvingen waarin in 1948 Palestijnse dorpelingen plaatsmaakten voor Joodse kolonisten.
Een journalist dicht bij de regering proclameerde dan weer dat hij oorlogsmisdaden steunt, terwijl Israëlische soldaten de verdelging van de oudtestamentische figuur Amalek bezingen in strijdliederen.
De gevolgen zijn ernaar. VN-rapporteurs vermelden al dat het aantal burgerslachtoffers een niveau ongezien in de twintigste eeuw bereikt.
Boudry mag dan wel insisteren dat Israël zich laat adviseren door juridische experts; op zich hebben zij het aantal onschuldige slachtoffers amper ingeperkt.
En Hamas mag dan diepere steun genieten bij Palestijnen dan op links graag wordt toegegeven, deze dubbelzinnigheid geldt evenzeer voor Israël zelf: ondanks de lage cijfers voor premier Netanyahu gaf slechts 3 procent van de Israëliërs aan dat hun leger in de huidige campagne te veel vuurkracht inzet.
Boudry’s Kuifjesmentaliteit lijkt dus vooral kortzichtig.
Een discussie over morele equivalentie kan ook de crux van het hedendaagse conflict verdoezelen. Namelijk: hoe liggen de echte machtsverhoudingen op het terrein? Zou het kunnen dat Israël, ondanks al zijn krijgskundige overmacht, de oorlog toch verliest?
De vraag lijkt op zich iets buitenissigs te hebben, vooral gezien de miljarden Amerikaanse steun.
Toch is dit het argument dat de voormalige onderhandelaar van de vredesakkoorden Daniel Levy onlangs verdedigde in The Nation.
Volgens hem versterkt de huidige campagne de Palestijnse zaak op de lange termijn. Al jaren tracht Netanyahu een wig te drijven tussen de twee helften van het Palestijnse grondgebied, de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook.
Hij ziet zichzelf als trotse saboteur van een Palestijnse staat. Het recente offensief lijkt Gaza en de Jordaanoever nu net dichter bij elkaar te brengen.
Internationaal lijken de gevolgen van de invasie ook niet te overzien. Er is een reële kans dat het huidige Israëlische kabinet Amerikaans president Biden zijn herverkiezing kost.
De Jemenitische Houthi-rebellen sloten onlangs het verkeer door de Rode Zee af.
Een tiende van de Israëlische techsector – een cruciale groeimotor voor het land – zit zonder werknemers wegens de mobilisatie.
Israëlisch toerisme kwam tot een abrupte halt.
Amerikaanse valuta moeten de wankelende economie aan de praat houden, maar de ‘maandenlange’ oorlog die Netanyahu plant kunnen die snel uitputten.
Israël mag volgens Boudry de morele bovenhand hebben. Of hun offensief op den duur ook een veiligere wereld voor Joodse burgers in én buiten Israël schept, is een andere vraag.
Lees ook
Klik hier of op de hyperlink hieronder en vind andere columns van
Bron: De Morgen