Apache verlaat het socialemediaplatform X op 20 januari, de dag dat Donald Trump de eed aflegt als Amerikaans president. Wat ooit een interessant en krachtig middel was om onze journalistiek onder de aandacht van lezers te brengen en met hen in gesprek te gaan, is sinds de overname door Elon Musk verworden tot een slagveld. X, de opvolger van Twitter, is een oorlogsgebied met de waarheid als slachtoffer. Apache kiest voor andere platformen om burgers te informeren en het publieke debat te voeren.
Karl van den Broeck – Apache
13 januari 2025
Leestijd: 8 min
De geboorte van Apache, in 2009, viel samen met de doorbraak van het mobiele internet (smartphones) en sociale media als Twitter (nu X) en Facebook.
In die beginjaren waren die sociale media ook krachtige bondgenoten voor een nieuw, onafhankelijk mediaplatform zoals het onze. Wij hadden geen miljoenen om promotie campagnes te voeren.
Voor de start van het Twitter-tijdperk moesten we hopen dat elk artikel dat we publiceerden door onze collega’s zou worden opgepikt zodat onze potentiële lezers (die nog geen abonnee waren) zouden weten dat we bestonden.
Dankzij Twitter en Facebook werd dat allemaal veel makkelijker. Ze werden een beetje onze razendsnelle, digitale postbodes die onze ‘digitale krant’ bezorgden aan onze lezers.
X dient nu om de dubieuze ideeën van Elon Musk te verspreiden, terwijl het voor onafhankelijke media bijna onmogelijk is om zichtbaar te blijven
Dat ging een hele tijd goed, tot er allerlei beperkingen werden opgelegd. Zo zorgde Facebook ervoor dat persartikels veel minder zichtbaar werden op de tijdslijnen van de gebruikers.
Dat kwam omdat uitgevers het nu wel welletjes vonden dat Facebook geld verdiende (aan advertenties) dankzij artikels die het zelf niet geschreven had.
Eind 2022 kreeg Elon Musk X volledig in handen. Sindsdien is het platform verworden tot een persoonlijk wapen van de excentrieke, autoritaire, neofascistische tech-tycoon.
Een hele reeks maatregelen plaatsen grendels op het platform waardoor het bijna onmogelijk is voor onafhankelijke media om zichtbaar te blijven.
Wie niet betaalt of wie verhalen brengt die niet stroken met de opvattingen van Musk en zijn vriend Donald Trump wordt door de meedogenloze algoritmes helemaal in het verdomhoekje gezet.
Een paar cijfers. Begin 2023 kwam 20% van de lezers van Apache op onze website terecht via sociale media in het algemeen. Bijna de helft daarvan kwam via Twitter.
Ondertussen is het aandeel bezoekers via sociale media gedaald tot 12%. En daarvan komt slechts een kwart nog van X.
Stortvloed aan leugens
Officieel belooft X dat het “breaking news, van entertainment over sport en politiek brengt”, dat het “the full story” vertelt en ook alle commentaren.
In realiteit dient X om de dubieuze ideeën van Musk te verspreiden.
Hij gebruikt X om de campagnes van extreemrechtse of ultranationalistische partijen zoals Reform UK van Nigel Farage of Alternative für Deutschland te ondersteunen.
Musk schrikt er ook niet voor terug om in te grijpen op het platform. Toen bleek dat de man die een aanslag pleegde in Maagdenburg geen moslimterrorist was maar een aanhanger van AfD, verwijderde hij alle berichten van de man die niet strookten met Musks complottheorie.
Meta-baas Mark Zuckerberg kondigde deze week aan dat hij “in naam van de vrijheid van meningsuiting” (sic) de berichten op Facebook en Instagram in Amerika niet meer zal laten factchecken.
Dat is iets wat Elon Musk al heel lang niet doet. Hij was er als de kippen bij, toen hij Twitter overnam, om Donald Trump, die eerder van het platform was gegooid, opnieuw toe te laten.
Ook worden beledigende commentaren of lastercampagnes niet aangepakt. De laatste tijd bulkt X ook gewoon van de porno.
Door de stortvloed aan leugens, beledigingen en bedreigingen niet te stoppen, maakt X zich per definitie ongeschikt als platform waar het publieke debat kan worden georganiseerd
X is dus een speeltuin voor trollen en hun zetbazen die ook nog eens gebruik maken van bots om een stroom van negatieve commentaren tegen ‘vijanden’ op gang te brengen.
Als je wordt belaagd op X weet je dus zelfs niet of je tegen een computer praat of een echte ellendeling.
Dat heeft een extreem negatieve impact op de psyche van iedereen die in het vizier van de trollen komt. Vandaag is X een beangstigende plek voor andersdenkenden; mensen die niet rechts of extreemrechts zijn.
Reguliere media, die zich houden aan de deontologie die journalisten onderling hebben afgesproken, zijn verplicht om de commentaren op hun websites te screenen en ongepast scheldpartijen, verdachtmakingen of andere bagger te verwijderen.
Dat heeft niks met censuur maar alles met debathygiëne te maken.
Door de stortvloed aan leugens, beledigingen en bedreigingen niet te stoppen, maakt X zich per definitie ongeschikt als platform waar het publieke debat kan worden georganiseerd.
Debatteren in functie van het algemeen belang kan alleen op basis van feiten en cijfers die controleerbaar zijn, niet op basis van ‘zattemansklap’, autoriteitsargumenten of intimidatie.
X is – nog meer dan vroeger – een virtuele toog waar dronken en baldadige stamgasten zich te buiten gaan aan scheldpartijen en bedreigingen, steeds vaker ook doodsbedreigingen.
Naar Mastodon en Bluesky
Apache heeft er genoeg van. Er zijn andere sociale media, zoals Mastodon en Bluesky, waar we hopen wél in gesprek te kunnen blijven met onze lezers en waar we ruchtbaarheid kunnen geven aan onze artikels en onderzoeken.
Hopelijk vormen ze de basis voor een beschaafd gesprek en niet voor intentie processen.
Vanaf 20 januari vergrendelen we het Apache-account en plaatsen we geen nieuwe berichten meer
Als we het puur financieel bekijken is onze beslissing geen goede zaak. Apache moet elk jaar knokken om de rekeningen te doen kloppen en elke abonnee die via X wordt aangebracht, is er eentje.
Daarom hopen wij dat onze lezers ons nog meer dan vroeger zullen blijven steunen en hun abonnement zullen vernieuwen of vrienden en familie zullen aansporen om abonnee te worden. Dat is onze enige garantie op redactionele onafhankelijkheid.
Wij zullen vanaf 20 januari ons X-account vergrendelen en niet langer nieuwe berichten plaatsen.
Je zal het Apache-account na 20 januari wel nog op X terugvinden. Dit om te vermijden dat onze gebruikersnaam door iemand met slechte bedoelingen wordt ingepalmd, met mogelijk grote imagoschade en verwarring tot gevolg.
Individuele journalisten van Apache staat het vrij om op X actief te blijven, maar niet in naam van Apache.
De redactie blijft berichten plaatsen op:
Die drie laatste platformen zijn in handen van Meta en de kans bestaat dat ook zij in de toekomst ‘vogelvrij’ worden verklaard waardoor aanstootgevende ‘content’ niet langer wordt gemodereerd en factchecks zullen worden geweerd.
Als dat het geval is, zullen wij onze plaats op de Meta-platformen opnieuw evalueren.
Niet alleen Apache
Apache staat niet alleen met de beslissing om een kruis over X te maken.
Zaterdag kondigde De Morgen ook zijn X-it aan. Eerder nam Mediapart, onze grote Franse broer, dezelfde beslissing.
Directeur Carine Fouteau schreef dat Mediapart “weigert de zaak van de vijanden van de journalistiek en het algemeen belang te dienen”.
Ze noemt X “een gevangenis, een plaats van onderwerping. We accepteren niet dat een extreemrechtse libertair ons het zwijgen oplegt en ons in de boeien slaat.”
Ook Mediapart “weigert de zaak van de vijanden van de journalistiek en het algemeen belang te dienen”
Net zoals Apache, zal Mediapart X verlaten op 20 januari. Dat is de dag dat Donald Trump, de eed zal afleggen als 47ste president van de Verenigde Staten van Amerika.
Elon Musk wordt dan ook hoofd van het nieuwe “ministerie van overheidsefficiëntie”.
X vervelt dan voorgoed tot het officiële kanaal van de Amerikaanse regering, een regering die geleid wordt door een man die er puur neofascistische ideeën op nahoudt en die met elke persconferentie die hij geeft de (wereld) vrede en de verstandhouding tussen landen en mensen in gevaar brengt. En dan moet zijn mandaat nog beginnen.
Trump heeft alvast de oorlog verklaard aan journalisten.
Het spreekt vanzelf dat Apache op X niets meer te zoeken heeft.
Apache ontleent zijn naam niet rechtstreeks aan de Apache, de oorspronkelijke bewoners van het zuiden van de huidige Verenigde Staten, maar misschien is het voor één keer toch passend om Geronimo te citeren.
Hij was de laatste leider van een natie van Native Americans die zich verzette tegen de Amerikanen die zijn land hadden gestolen en zijn volk hadden uitgemoord:
“Zolang ik leef, wil ik goed leven.”
Klik hier of op de foto
en lees verder op Apache
Apache-hoofdredacteur Karl van den Broeck is journalist sinds zijn 20ste. Eerst 18 jaar bij De Morgen, dan vijf jaar als hoofdredacteur bij Knack en sinds 2011 freelance. Cultuur (en dan vooral literatuur) politiek en geschiedenis zijn zijn passies.
Lees ook
Klik op de hyperlink hieronder
en vind andere artikels van
Bron: Apache