In het najaar ging Knack op zoek naar initiatieven die de democratie versterken. Meer dan vier maanden en 125 inzendingen later presenteert de jury vijf initiatieven die kans maken om Knack-helden van de Democratie te worden.
Begin oktober bracht een Knack-enquête aan het licht dat een miljoen Vlamingen tegen de politiek, justitie én media zijn.
Volgens de grote politieke peiling van Knack uit februari is het Vlaams Belang goed op weg om als grote winnaar van de verkiezingen uit de bus te komen.
Terwijl de extreemrechtse partij van Tom Van Grieken met 25,5 procent de grootste van het land lijkt te worden, zegt 46 procent van de Vlamingen dat ze absoluut nooit voor het Belang zou stemmen.
Die cijfers leggen een grote verdeeldheid bloot. Als de extremen oprukken, komt de democratie onder druk te staan.
‘Het middenveld, met zijn grote rijkdom aan organisaties van burgers die zich maatschappelijk engageren, inspireert tot democratische weerbaarheid’, zegt Cynthia Van Der Heyden, communicatie verantwoordelijke van het Hannah Arendt Instituut.
‘Die burgermaatschappij bouwt bruggen tussen mensen, omarmt de diversiteit aan stemmen en meningen, en biedt ruimte voor nieuwe ideeën. Het is een plek waar vrij gedebatteerd kan worden over hoe we onze samenleving willen vormgeven.’
Het middenveld vormt het kloppend hart van een gezonde democratische samenleving.
Hoewel Vlaanderen een rijk maatschappelijk middenveld heeft, blijft hun werk vaak onder de radar.
Daar brengt Knack verandering in door samen met het Hannah Arendt Instituut, Socius, De Federatie en De Ambrassade te zoeken naar de Knack-helden van de Democratie.
Uit 125 inzendingen koos de jury vijf projecten die kans maken op de titel.
1 van 5 – Coop Centraal
Coop Centraal is een initiatief van zes klimaatjongeren dat op een concrete en positieve manier toont hoe de economie democratisch georganiseerd kan worden.
‘In 2018 zijn we vaak op straat gekomen om klimaatrechtvaardigheid te eisen’, zegt de twintigjarige studente biologie en medeoprichter Amre van den Maagdenberg.
‘Die klimaatmarsen hebben uiteindelijk weinig opgebracht omdat onze eisen volgens politici onrealistisch waren. Met Coop Centraal bewijzen we het tegendeel.’
Coop Centraal is een democratische supermarkt. Wie lid wordt van de coöperatie is zowel klant, medewerker als mede-eigenaar van de winkel. Beslissingen worden genomen volgens het principe ‘één persoon, één stem’.
Omdat elke coöperant maandelijks enkele uren in of voor de winkel werkt, kunnen ze producten verkopen met kleinere marges.
‘Een supermarkt is een plek waar mensen uit alle lagen van de bevolking elkaar tegenkomen en daarom dé uitgelezen plek om met elkaar in gesprek te gaan’, zegt Van den Maagdenberg.
‘Zo pleit een deel van onze leden voor biologische voeding en wil een ander deel net inzetten op betaalbaarheid. Terwijl die groepen doorgaans naast elkaar leven, worden zij bij ons geconfronteerd met elkaars realiteit. Dat levert pittige discussies op, maar ook begrip en verbinding.’
Die verbinding is volgens Van den Maagdenberg essentieel voor een weerbare democratie. ‘Het oprukken van extreemrechts gaat volgens mij gepaard met een afname van empathie voor anderen – iets waar Coop Centraal net op inzet, als tegenwicht voor die beweging.’
Stemmen kan tot en met 17 april 2024.
Zowel de jury- als de publiekswinnaar worden op 20 april tijdens het Facts to Act-festival gehuldigd.
De toegang is gratis, maar registreren verplicht via www.hannah-arendt.institute/facts-to-act-2024/.
Lees ook
Beste Burger – Kandidaat Knack-helden van de Democratie
AfroMedica – Kandidaat Knack-helden van de Democratie
Woonzaak – Kandidaat Knack-helden van de Democratie
Djapo – Kandidaat Knack-helden van de Democratie
Bron: Knack