Alles moest worden gewist. Alles. De whatsappgroep, alle beelden, alle filmpjes. Maar wissen was niet de sterkste kant van sommige Reuzegommers. Een maand na de dood van Sanda Dia maakte een van hen een filmpje van hoe een zwarte dakloze werd bezongen: ‘Handjes kappen, de Congo is van ons.’ Reconstructie van wat steeds minder voelt als een ‘jammerlijk ongeval’.
Douglas De Coninck – De Morgen
Leuven, maandagavond 8 oktober 2018
De namiddagcantus is een van de tradities bij de Antwerpse studentenclub Reuzegom. Hij gaat door in zaal Albatros in de Brusselsestraat in Leuven, die studentenkoepel LOKO uitbaat. Student Alexander Bruyninckx, een leeftijdsgenoot van Sanda, is zaalverantwoordelijke.
Bruyninckx: “Het is de bedoeling dat de huurder aan het eind van het evenement de zaal opruimt. Die van Reuzegom lieten hun schachten dat altijd doen. Dat was voor mij vervelend, want Reuzegom bestrafte zijn schachten voor het minste met de zevensprong. Dan moest de schacht zeven pinten na elkaar ad fundum leegdrinken. Daarna waren die schachten veel te dronken.”
“Er stond die avond nog een hele stapel tafels en stoelen voor een poort. Die moesten terug de zaal in en dat kon ik niet alleen. Dus ik sprak die Reuzegommers aan.
“Een van hen riep: ‘Hey, neger!’ naar de jongen van wie ik nu weet dat het Sanda Dia was. Sanda was al een eindje ver in de Brusselsestraat en keerde terug. Om in zijn eentje al die tafels en stoelen op hun plek te zetten.
“Ik zei: ‘Kerel, zoiets laat je je toch niet zeggen?’ Hij zei: ‘Ja, ik kan er niks aan doen.’ Met die Reuzegommers had ik discussie: ‘Doe eens normaal. Op zo’n manier praat je toch niet?’ Ze waren erg agressief. Uiteindelijk zijn Sanda en ik vier uur bezig geweest.”
Voorzitter Kenny Van Minsel van LOKO herinnert zich het voorval: “Volgens wat toen aan ons is gerapporteerd, deden clubleden meerdere racistische uitspraken. De hele tijd ‘neger’ en opmerkingen over hoe die jongen ‘als zwarte de blanken moest bedienen’.”
Leuven, dinsdagochtend 4 december 2018
Verkleed als apostelen moeten Sanda Dia (20) en de andere schachten C.M. (20) en V.D. (19) vanaf 8 uur de Leuvense straten in met een pak rozen. Hun aposteloutfit verwijst naar de clubnaam van oud-Reuzegommer A.S.
De drie schachten moeten rozen trachten te verkopen aan voorbijgangers. Wie de hoogste opbrengst haalt, zo is hen gezegd, zal tijdens de doop de volgende dag worden gespaard.
Volgens een verklaring die een van de Reuzegommers aflegde aan de politie Neteland knielen de drie schachten in de vooravond op de straatstenen voor café In Den Boule, monden open. De anderen gieten er een uur lang gin en wodka in.
Daarna gaat het naar de cantuszaal, waar de schachten ad fundums moeten drinken tot ze tegen de grond gaan.
In de iPhone van M.G. alias Kletsmajoor, een van de achttien Reuzegommers van wie het parket in Hasselt de doorverwijzing naar de correctionele rechtbank vraagt, vindt de politie van zone Neteland later een filmpje terug van dit moment.
Een stuk uit strafdossier beschrijft: “Er wordt geplast op twee personen die op de grond liggen. Film is gemaakt met huidig toestel op 4 december 2018 om 23.39 uur.” Er is ook sprake van “een mannelijk geslachtsdeel”.
Sanda en de twee andere schachten worden later die nacht naar hun kot gebracht. Daar zijn de kranen afgeplakt, zodat ze weinig kunnen ondernemen tegen hun kater.
Vorselaar, woensdag 5 december 2018
Sinds 2015 geldt aan de KU Leuven een doopcharter.
Artikel 1 zegt dat geen enkel ritueel mag ingaan tegen de strafwet.
Artikel 2 verbiedt het gebruik van levende gewervelde dieren.
Sindsdien doet Reuzegom zijn dopen in en rond een blokhut in de bossen in Vorselaar, zo’n 50 kilometer weg uit Leuven.
In het dossier zit een verklaring van een 54-jarige Zwitserse docente aan de KU Leuven, die vlakbij woont en de jongens in de voormiddag ziet vertrekken:
“Ze droegen hem en legden hem op de achterbank van de auto. Hij was toen al niet meer in staat om te stappen.”
De achttien Reuzegommers die de doop uitvoeren, hebben een whatsappgroepje. Daarin zitten ook vier andere leden die er niet bij kunnen zijn omdat ze in het buitenland verblijven.
Om 12.14 uur post J.S. alias Flodder in de groep: ‘Sanda is al rijp voor de vuilbak.’
Onderweg stoppen enkele Reuzegommers bij een Colruyt. Ze kopen katten- en hondenvoer. Er zijn eerder ook drie goudvissen en vier muizen ingeslagen. Aangekomen in Vorselaar maken de ouderen een vuur.
De drie schachten moeten elk een put graven. Dat was de vorige keren ook al zo, maar nu heeft schachtentemmer A.G. alias Janker iets bijzonders bedacht. Er moet water in de put, en ijs. De drie schachten moeten er zo goed en zo kwaad als dat kan in gaan staan.
Af en toe brengen de anderen hen een papje. Visolie, geblenderd met de inhoud van de blikken. Dan komt de goudvis. Die moeten ze doorslikken en weer uitbraken met visolie. Dan komen de muizen. Ze moeten een voor een de kop van een muis afbijten.
Bij een vorige doop moesten de schachten ook in een gevulde condoom bijten en de inhoud doorslikken. Urine van de anderen. Het is niet duidelijk of dit deze keer is gebeurd, want niet het hele draaiboek kan tot uitvoering worden gebracht.
Het is tijd voor de blitzkrieg. De al erg onderkoelde schachten krijgen de ene na de andere emmer koud water over zich heen. Een filmpje op de iPhone van M.G. laat zien hoe C.M. als eerste uit zijn put mag. Een dossierstuk beschrijft hoe er wordt geroepen: ‘En ge krijgt tien seconden. Als ge d’r niet uit zijt, dan kunde ni meer!’
Wat later mag ook de tweede schacht uit zijn ijswaterput. Sanda nog steeds niet.
Het duurt tot 19.08 uur voor er toestemming komt. Volgens een dossierstuk laat het filmpje dit zien: “Sanda wordt door de twee andere schachten uit de put geholpen. Er is duidelijk te merken dat dit niet op eigen kracht gaat.
Er wordt door meerdere personen door elkaar gepraat en volgende zaken zijn te horen: ‘Komaan Sanda, als ge dees niet doet, dan moeten we u aan een vuur leggen en is ’t gedaan.’”
Bij de dooprituelen van Reuzegom draait het om extreme koude. Er is volgens de Reuzegommers in hun ondervragingen altijd een bel. Alleen: op geen enkele van de beelden is er een bel te zien.
Als er al een bel zou zijn geweest, is het de vraag of Sanda nog in staat was ernaar te grijpen. Volgens het dossierstuk reageren de stemmen in het filmpje als volgt op het feit dat Sanda niet meer beweegt:
‘Sanda, allez komaan, effe letterlijk hé, da is ook zo aaaah. Hup Sanda, komaan en proberen die benen en die voetjes te bewegen hé. Komaan, denk.’
Sanda ligt in foetushouding in het gras. Volgens het autopsieverslag is zijn lichaamstemperatuur gedaald tot 27 graden.
Wilrijk, zaterdag 8 december 2018
Er is om 11 uur een spoedvergadering gepland in de woning van advocaat P. in Wilrijk.
P. is de vader van een van de achttien. Eerder die ochtend is bekend geraakt dat Sanda in het UZA in Edegem is overleden.
Nog voor de vergadering echt kan doorgaan, is er al discussie over het spontaan ontstane idee om de ouders van Sanda via de dienst Slachtofferhulp een brief te bezorgen waarin de Reuzegommers aangeven dat ze hun “ergste nachtmerrie beleven”.
Enkele ouders, vooral van Reuzegommers die zelf niet bij de doop aanwezig waren, uiten de vrees dat zo’n brief de positie van hun zonen in een latere rechtszaak kan schaden. Er komt uiteindelijk geen vergadering en ook geen brief.
Op donderdagochtend, nadat Sanda naar de spoed is overgebracht, zijn de Reuzegommers al volop filmpjes en foto’s van de doop beginnen te wissen op WhatsApp.
Het whatsappgroepje van Reuzegom, dat wordt beheerd door de op dat ogenblik in Zwitserland vertoevende D.d.V.d.W. (Elio), praeses J.J. (Zaadje) en V.K. (Pronker), wordt opgedoekt.
Na overleg met de ouders wordt beslist dat de achttien digitaal compleet onzichtbaar moeten worden. Ze verdwijnen van Facebook, Instagram, LinkedIn. De tot dan toe publieke ledenlijsten van Reuzegom worden gezuiverd.
De whatsappgroep wordt in het weekend gereactiveerd. Niet meer om ranzige filmpjes en commentaren met elkaar te delen, maar om een heel andere reden, zo blijkt als een speurder uitleg vraagt aan J.S. alias Flodder.
J.S.: “De whatsappgroep is weer opgericht en alle contactgegevens werden hierin gezet zodat onze ouders ook met elkaar konden communiceren. Dit gebeurde via J.J., op vraag van zijn ouders.”
Ondervraagd door de politie, twee maanden na de dood van Sanda, zullen enkele clubleden volhouden dat er bij hun weten nooit een andere of vorige whatsappgroep is geweest.
Als de politie met hulp van de Computer Crime Unit het geheime, door D.d.V.d.W. opgestelde doopdraaiboek boven water krijgt, rijzen vragen bij het ‘menu’.
Dat voorziet als hoofdgerecht voor de schachten muizen, sprinkhanen en vissen. En als nagerecht: “Drugs, koffie en coke.”
In hun ondervragingen zeggen alle Reuzegommers dat de schachten aan het eind van de doop worden verplicht hun totale loyauteit aan de club te bewijzen door een lijntje wit poeder op te snuiven.
Maar, voegen ze er meerstemmig aan toe: “Dat was bloem.”
Iedereen is het er ook over eens dat Sanda enkel vanwege de rozen langer dan de anderen in de ijsput moest blijven. En dat, al bij al, C.M. het minstens net zo hard te verduren kreeg, want hij werd ook nog verplicht tot een zwempartij in een beek.
Sven Mary, advocaat van de vader van Sanda Dia, herhaalde deze week in Knack nog eens dat de rangen volgens hem “ongelooflijk worden gesloten”.
Geconfronteerd met wat we weten over de geplande vergadering en de whatsappgroep zegt hij: “Alles wijst erop dat de violen vakkundig zijn gestemd.”
Leuven, dinsdag 8 januari 2019
Reuzegom voorziet binnen zijn club aparte functies als sportführer of galaführer. In 2007 is de galaführer N.V.P. alias Monk.
Tot net na de eerste onthullingen over de dood van Sanda, eind juli, prijkte hij op een open Facebook-profiel nog met twee anderen gehuld in Ku Klux Klan-outfits. Een van de achttien trok ooit naar een Leuvense fuif in een Ku Klux Klan-outfit.
Een aantal oud-Reuzegommers, onder wie oud-schachtentemmer Uno alias P.D.G., zat mee in de oorspronkelijke whatsappgroep. De indruk rijst dat de nieuwe lichting meende dat ze iets te bewijzen had aan de vorige.
Je zou verwachten dat de Reuzegommers na de dood van Sanda even zouden dimmen. Dat doen ze niet, of in elk geval niet allemaal.
Op de iPhone van M.G. treft de politie een hoogst bizar filmpje aan. Het dateert van ongeveer een maand na de dood van Sanda Dia.
Het tafereel speelt zich af in de Leuvense binnenstad. Een dakloze van Afrikaanse afkomst wordt benaderd door enkele jongelui.
Het dossierstuk beschrijft: “Er worden enkele centen voorgehouden aan de persoon, welke teken doet dat het op de grond mag bij de rest, een jas of iets dergelijks waar blijkbaar kleingeld op ligt. Men wil zijn pet verschuiven of nemen, en dan merk je dat deze persoon zijn hoofd wegtrekt. Tijdens dit gebeuren wordt ‘Handjes kappen, de Congo is van ons’ gezongen.”
Herentals, begin februari 2019
M.G. was niet de enige die verzuimde belastende beelden te wissen. Als D.d.V.d.W. begin februari 2019 wordt ondervraagd, wil de politie ook zijn iPhone onderzoeken.
Ook D.d.V.d.W. heeft twee filmpjes van de doop in Vorselaar bewaard. In de map ‘beelden’ treft de politie twaalf foto’s aan. Sommige zijn screenshots.
Een dossierstuk beschrijft ze: “Bericht van desactiveren Facebook”, “Sanda die op de grond ligt” en “bericht waarin ongerustheid geuit wordt dat de ouders van C.M. en V.D. een zaak zouden starten”.
En dan is er die ene, mysterieuze foto. Het lijkt een groepsfoto te zijn na een vorige doop. Twee schachten kruipen op handen en voeten, twee andere zitten geknield. De ene krijgt een pistool tegen zijn slaap geduwd, de andere een geweer op zich gericht.
Het heeft iets van een gesimuleerde Russische roulette. Het wapenschild is niet dat van Reuzegom, maar de foto is gemaakt met de iPhone van D.d.V.d.W..
Bereid tot uitleg over wat dit is, is hij niet: “Ik laat de verdere communicatie hierover over aan mijn advocaat.”
En die blijkt onbereikbaar voor commentaar.
Als eerbetoon aan Sanda Dia en steun aan zijn vader Papis Dia en gans de familie hebben we de zaak Sanda Dia gevolgd vanaf 7 december 2018 tot vandaag. Je kan een overzicht vinden van vele krantenartikels, boeken en podcasts in het In memoriam Sanda Dia Lees alle berichten over Sanda Dia Rust zacht Sanda ❤ #JusticeForSanda |