Vanaf 2015 geeft Vlaams Belang, onder aanvoering van Filip Dewinter, vol gas voor Rusland. Ze spreken congressen toe in Moskou. Ze monitoren nepverkiezingen in de Donbas. Ze brengen wapenhandelaren naar het Internationaal Economisch Forum op de Krim. Maar als Vladimir Poetin in februari 2022 Oekraïne binnenvalt, keren ze hun kar – of toch de meesten. Deel twee over de innige relatie tussen Vladimir Poetin en Vlaams Belang: ‘Ik heb in Rusland niets gezien dat op fraude leek.’
Jan Antonissen – De Morgen/Humo
‘Ik had gehoopt dat Rusland een belangrijke speler zou zijn om één grote Europese ruimte te creëren’
Waar waren we gebleven? O ja, in 2015, toen Gerolf Annemans in het Europees Parlement besloot de annexering van de Krim níét te veroordelen.
Het geeft de Russische fractie binnen Vlaams Belang vleugels. Voortaan staat er bijna geen rem meer op de liefde voor het autoritaire regime van Poetin, dat in 2014 het MH17-passagiersvliegtuig met 298 inzittenden uit de lucht heeft geschoten, de Krim heeft ingenomen en een burgeroorlog in de Donbas is begonnen.
Begin 2015 brengt Filip Dewinter, in het gezelschap van partijgenoten Anke Van dermeersch en Jan Penris, voor de tweede keer een bezoek aan Syrië. Nu krijgt hij wel een audiëntie van Bashar al-Assad, de dictator die een jaar eerder gifgas heeft ingezet tegen zijn eigen opstandige bevolking.
Omstreeks die tijd vertoeven Filip Dewinter en zijn partijgenoten Anke Van dermeersch, Christian Verougstraete, Johan Deckmyn, Frank Creyelman, Jan Penris en Erik Tack in Moskou voor een internationaal congres van de Doema, het Russische lagerhuis.
Dewinter spreekt het congres toe en gaat met een kamerbrede glimlach op de foto met de voorzitter van de Doema, Sergej Narisjkin.
Narisjkin is een silovik, hij maakt deel uit van de absolute top in het Kremlin. Na de inname van de Krim staat hij op de zwarte lijst van de Verenigde Staten, Europa en Canada. Later zal hij de Russische buitenlandse inlichtingendiensten leiden.
Na het onderhoud met Assad zegt Dewinter: ‘Iedereen ziet stilaan in dat Assad een bondgenoot is tegen het salafisme en het extremisme.’
Vanaf oktober 2015 zal ook de Russische luchtmacht Assad bijstaan in zijn strijd tegen het extremisme.
Senator Anke Van dermeersch is boos als ze door Humo aan het bezoek in Moskou wordt herinnerd.
Anke Van dermeersch: “Ja, ik ben in Rusland geweest, maar ook in Oekraïne. Ik heb over de hele wereld gereisd. Uw vragen zijn niet relevant.”
Christian Verougstraete is spraakzamer. Hij heeft het over ‘een congres over moslimterrorisme’.
Erik Tack spreekt dat tegen: ‘Het was een vredescongres.’
Erik Tack: “Frank Creyelman had me gevraagd mee te gaan. Waarom niet, dacht ik, het is een kans om Moskou te zien. Ik ben er naar het congres geweest, maar ook naar het museum en de opera. Ik wilde geen politieke boodschap uitdragen met dat bezoek, ik was compleet onwetend.
“Het beste bewijs: ’s anderendaags droeg ik als enige vrijetijdskleding toen we naar het kantoor van vicepremier Dmitri Rogozin bleken te gaan voor overleg over migratie en islamisering. De anderen waren helemaal gekleed voor de gelegenheid, ik wist van niets.”
Minister van Defensie en vicepremier Dmitri Rogozin, die ook op de zwarte lijst van de VS, Canada en de EU staat, ontvangt het hele VB-gezelschap in zijn kantoor.
Filip Dewinter: “U hoeft daar geen groot complot achter te zoeken. Meneer Rogozin is ambassadeur van Rusland bij de NAVO geweest. In die periode heeft hij in Mechelen een toespraak gehouden, waar Frank Creyelman in de zaal zat. Zo hebben ze elkaar ontmoet. En ze hebben contact gehouden.”
In 2016 begeven Filip Dewinter en zijn harde kern – Anke Van dermeersch, Jan Penris en Frank Creyelman – zich naar Griekenland voor een ontmoeting met kopstukken van Gouden Dageraad.
Opnieuw heet het een fact finding mission te zijn: Dewinter wil met eigen ogen zien hoe de neonazi’s van Gouden Dageraad het verzet tegen de migratiecrisis op en rond de Middellandse Zee organiseren.
De voorzitter van Vlaams Belang, Tom Van Grieken, is er niet gelukkig mee. Hij doet zijn uiterste best om zijn partij salonfähig te maken en wil niet geassocieerd worden met tuig van extreemrechts. Hij dreigt met zware sancties, maar die komen er niet: het blijft bij een reprimande voor het reisclubje van Dewinter.
Dewinter: “Oké, we hebben een bezoek gebracht aan de verzetsgroepen op de Griekse eilanden. Gouden Dageraad had daar de leiding. Dat was echt geen groupuscule van neonazi’s, zoals ze hier weleens worden voorgesteld, maar de tweede of derde grootste partij van Griekenland op dat moment (bij de parlementaire verkiezingen van 2015 had Gouden Dageraad 7 procent van de stemmen gekregen, red.). Maar misschien had ik dat beter niet gedaan.”
In Terzake op Canvas weigert Filip Dewinter te antwoorden op de vraag wie de trip naar Griekenland heeft betaald. Simpel, schrijft nieuwswebsite Newsmonkey: Rusland.
‘Filip Dewinter is al veel langer deel van een opmerkelijke buitenlandse coalitie, met de Russische president Vladimir Poetin als spin in het web.’
Newsmonkey verwijst naar de door het Kremlin aangestuurde ngo’s van de Belgische activist Luc Michel en de Poolse politicus Mateusz Piskorski, EODE en ECGA, die Russisch geld naar Vlaams Belang zouden overbrengen. Dezelfde financiële route die Humo vorige week heeft uitgestippeld.
2016 is wel een donker jaar voor Mateusz Piskorski. Hij moet in Polen de gevangenis in op beschuldiging van spionage.
‘Een valse beschuldiging’, zegt Luc Michel tegen Humo.
Michel verlegt in 2016 ook zijn activiteit: hij gaat voortaan geen Russische nepverkiezingen meer monitoren, maar als ‘geopolitiek ondernemer’ de Russische invloedssfeer in Afrika vergroten.
Luc Michel: “Een groep onafhankelijke ondernemers heeft het begrip ‘hybride oorlog’ uitgevonden. Wij werken voor Rusland, maar we staan niet op de loonlijst van de veiligheidsdiensten. Een hybride oorlog voer op je diverse manieren: militair, diplomatiek en communicatief. Ik doe dat laatste.”
SANCTIES OPHEFFEN
Vlaams Belang kan het ook zonder Luc Michel. Begin 2017 gaat Filip Dewinter met vertegenwoordigers van de door hem zo verfoeide mainstreammedia voor de derde keer naar Syrië. Voor de tweede keer heeft hij het oor van dictator Bashar al-Assad. De vaste fikser Frank Creyelman, intussen ‘ere-Vlaams volksvertegenwoordiger’, heeft uitstekend werk geleverd, stelt Knack ter plaatse vast.
‘Bij een bezoek aan het Russische leger in Syrië dromden officieren rond hem samen. In de hotels in Damascus sprak men hem spontaan aan als mister Frank.’
Reactnieuws, een erg professionele Nederlands- en Engelstalige site met veel publiciteit voor Vlaams Belang, brengt het ‘exclusieve verhaal’ van Filip Dewinter bij de Russische troepen in Aleppo. De site heeft het over een bezoek aan een Russisch legerkamp, een Russisch veldhospitaal en de Russische ambassadeur.
Dewinter zegt: ‘Rusland blijkt in Syrië een betere bondgenoot van de Europese bevolking dan onze eigen regeringen en EU-instellingen.’
Dewinter laat zich met Jan Penris, Frank Creyelman en Aldo Carcaci fotograferen bij soldaten in Russisch uniform en buitgemaakt wapentuig. Aldo Carcaci is een Kamerlid van de Franstalige populisten van de Parti Populaire van Mischaël Modrikamen.
Aldo Carcaci: “Ik had een goede indruk van Assad. We hebben een open gesprek gehad.”
Op de vraag of ze ook hebben gesproken over de misdaden van Assad tegen zijn volk, antwoordt Carcaci: ‘Dat zijn uw woorden: ‘misdaden tegen zijn volk’. Assad vocht tegen de jihadisten om zijn volk te beschérmen.’
Carcaci wil niet ingaan op zijn band met Rusland. Hij is een russofiel, ja. Als hij moet kiezen tussen Rusland en Turkije als lid van de Europese Unie, weet hij het wel. Over Poetin spreekt hij zich niet uit.
Carcaci: “Ik ben een pacifist: het is niet aan mij om te oordelen. Poetin verdedigt zijn land, zijn territorium. Of hij het gelijk aan zijn kant heeft, zal de geschiedenis ons leren.”
Op sociale media is Aldo Carcaci minder spaarzaam met commentaar. In 2016 post hij op Facebook een foto van zijn ontmoeting met de nieuwe Russische ambassadeur in België, Alexander Tokovinin, met wie hij naar eigen zeggen een ‘erg goed gesprek’ heeft gehad.
Tegelijk neemt hij zich voor om via een wetsvoorstel de regering bij de Europese Unie te laten aandringen op de opheffing van de economische sancties tegen Rusland. Jan Penris en Filip Dewinter zullen hetzelfde doen.
In november 2017 brengen Filip Dewinter en Anke Van dermeersch een bezoek aan het Vlaamse defensiebedrijf OIP Sensor Systems in Oudenaarde. OIP, dat internationale bekendheid geniet om zijn nachtkijkers en warmtebeeldcamera’s, is een dochteronderneming van de Israëlische wapenfabrikant Elbit Systems.
Het bezoek van de VB-delegatie was ‘een kennismaking met de specifieke problematiek van een defensiebedrijf in Vlaanderen’, mailt Freddy Versluys, CEO van OIP. Dewinter vertelt hetzelfde.
Dewinter: “OIP zet Vlaanderen internationaal op de kaart. Ze maken nachtkijkers met militaire toepassingen, dat klopt, maar het is niet zo dat ze wapens met munitie produceren.”
Bij het bezoek aan de productie-eenheid in Oudenaarde worden Filip Dewinter en Anke Van dermeersch vergezeld door wapenlobbyist Kris Küster en zakelijk adviseur Vincent Van Akeleyen. Hun namen zullen later terugkeren.
MAN VAN GAZPROM
Begin 2018 gaat Filip Dewinter vol op het gas voor Rusland. In een vergaderzaal van het Europees Parlement neemt hij deel aan de conferentie ‘Europa en de Russische regio’s’. Humo heeft er een foto van.
Achter de rug van Dewinter staan een Russische en een Europese vlag broederlijk in het gelid. Ook Anke Van dermeersch is er, net als Frank Creyelman en zijn broer Steven Creyelman. Die ontkent eerst dat hij er was. Later, als hij via zijn smartphone een foto van de bijeenkomst krijgt, bevestigt hij zijn aanwezigheid wel.
Steven Creyelman: “Ik was daar als parlementair medewerker van Filip Dewinter en Anke Van dermeersch.”
Frank Creyelman weigert elke communicatie met Humo.
De spilfiguur van de bijeenkomst is Margarita Bolitsjeva, de veeltalige secretaresse van zakenman Andrei Nazarov, die zelf niet aanwezig is.
Nazarov heeft fortuin gemaakt als projectontwikkelaar. Hij is voorzitter van Business Russia, de beroepsvereniging van kleine en middelgrote ondernemingen in de Russische Federatie.
Maar bovenal is hij covoorzitter van het Yalta International Economic Forum, een event ‘dat de steun geniet van de administratie van de president van de Russische Federatie’ en sinds de inname van de Krim elk jaar wordt georganiseerd om de economie weer op gang te brengen en het imago van Rusland te verbeteren.
Frank Creyelman was er telkens bij. Maar nu is het tijd dat ook andere Vlaamse politici en zakenlui de weg naar de Krim vinden. De echte agenda van de vergadering in Brussel is: het forum in Jalta voorbereiden, dat in april plaatsvindt.
Frank Van Oosten, een Antwerpse vastgoedmakelaar die in Brussel mee vergadert, heeft een goede reden voor zijn aanwezigheid: ‘Nazarov is een vriend van Poetin.’
Levi Boterdael, zakenpartner van Van Oosten, zegt het iets duidelijker: ‘Achter de schermen is Nazarov dé man van Gazprom.’
‘Andrei Nazarov is dé sponsor van Vlaams Belang’, zegt een informant tegen Humo.
Frank Van Oosten reist eind februari 2018 ook naar Wenen, waar in het barokke decor van het paleis Kinsky een tweede uitgave van de internationale conferentie ‘Europa en de Russische regio’s’ plaatsvindt.
In werkelijkheid is dat een tweede voorbereidende vergadering van het forum in Jalta. Deze keer is Andrei Nazarov er wel, in hoogsteigen persoon. Filip Dewinter krijgt een plaatsje aan de hoofdtafel.
Tijdens de conferentie, die niets anders is dan een persconferentie, voert Dewinter kort het woord. Hij dankt de Oostenrijkse regering, die een nieuwe visie biedt op de verhouding tussen Europa en de Krim, en meldt daarna trots dat hij, als Belgisch volksvertegenwoordiger, een wetsvoorstel heeft ingediend voor de opheffing van de sancties van de Europese Unie tegen Rusland.
Dewinter: “Ik ben, op uitnodiging, over en weer naar Wenen gevlogen voor een conferentie. Daar heb ik meneer Nazarov voor de eerste en enige keer in mijn leven ontmoet. Ik heb daar ook gesproken, ja. Welke zakenlui in Wenen waren, weet ik niet. Dat heeft Frank Creyelman geregeld.”
Frank Van Oosten: “Ik ben in Wenen terechtgekomen als VB-sympathisant. Ik ken Filip Dewinter persoonlijk. Hij heeft me een afspraak met Nazarov gegeven.”
Dewinter: “Ik weet niet of ik Frank Van Oosten ken, dat moet ik nakijken.”
Van Oosten: “Nazarov wilde een villa in Spanje kopen, in La Zagaleta, bij het vakantieverblijf van Poetin. Op een domein dat eerst eigendom was van de schoonvader van Christina Onassis, had Poetin een villa gekocht, waarin zijn ex nu woont. Nazarov wilde een optrekje dicht bij zijn goede vriend Poetin. Maar hij kon niet snel beslissen, en de deal is niet doorgegaan.”
Dat is de helft van het verhaal.
De andere helft: de catalogus van zijn defensie- en ruimtevaartbedrijf Arcadia Engineering, die Van Oosten bij de ontmoeting met Nazarov in zijn binnenzak had steken. Van Oosten begint er pas na enig aandringen over.
Van Oosten: “Wij hadden het plan opgevat met Arcadia Engineering drones en robotten te produceren, maar uiteindelijk hebben we dat niet gedaan. We hadden namelijk geen bestellingen: Arcadia was een bedrijf op papier, niet meer dan een project. Met Nazarov heb ik niet over Arcadia gesproken, het project bestond nog niet.”
Dat laatste is een leugentje. Levi Boterdael, de vennoot van Van Oosten, geeft toe dat Van Oosten wel met Nazarov over de catalogus van Arcadia Engineering heeft gesproken, ‘om de klant te overtuigen’.
Het vastgoedbedrijf van Van Oosten en Boterdael verkoopt state-of-the-artschuilkelders, zegt hij. Dat is ook een smoes om te verhullen dat Arcadia bereid was militair materieel aan Nazarov te verkopen.
Levi Boterdael: “U hebt er geen idee van hoe moeilijk het voor een jong en innoverend bedrijf is een plaats te verwerven in de defensiewereld: het is een miljardenbusiness waar ze je liever kwijt dan rijk zijn.”
Tot zover de versie van de betrokkenen.
Humo beschikt over mailverkeer waaruit blijkt dat Frank Van Oosten inderdaad militair materieel bij Nazarov heeft aangeboden. In een mail aan Frank Creyelman, die aan de ontmoeting in Wenen voorafgaat, geeft Frank Van Oosten een overzicht van de producten die hij kan aanleveren.
Civiele producten:
- Noodtechnologie zoals ondergrondse schuilkelders
- Veiligheidscommandocentra
- Saferooms en geheime doorgangen
- Antiexplosief en bulletproof,
- De Arcadia Drone 47
- De Arcadia Drone en de X681 (…)
Militaire producten:
- Trainingscentrum voor tactical shooting
- Medische cursussen
- Cursussen voor vrouwelijke inlichtingendiensten
- Antiterrorisme
- NBS-schuilkelders
- Anti-explosief en bulletproof materieel voor beschietingen vanuit de lucht
- Hittebestendige drones
- Smartphones van de politie
- Wagens bestand tegen explosies en kogels (…)
Investeringen:
- Technologierobots
- Teslabox
- Voltagevermenigvuldiger
- Zelfladende batterijen
- CannaClinic (medicinale cannabis, red.)
En dus ook exclusief vastgoed in België, Duitsland, Nederland, Frankrijk, Cyprus en Spanje.
Frank Creyelman mailt terug: ‘De lijst ziet er goed uit. Zeer interessante dingen en over alles kan gepraat worden. Nazarov is wat van alle markten thuis en kan zeker anderen aanwijzen die meer gespecialiseerd zijn in sommige zaken.’
Na afloop van de ontmoeting in Wenen stuurt Frank Van Oosten een mail naar Filip Dewinter waarin hij zijn dank uitspreekt voor ‘de uitnodiging, de perfecte organisatie en de spirit in het team’.
Hij hoopt de lopende onderhandelingen met Nazarov te kunnen afronden en bezorgt de volksvertegenwoordiger ook een catalogus van zijn producten.
‘Ik begrijp’, antwoordt Dewinter, ‘dat u contact zoekt met de ambassadeur van de Russische Federatie, de heer Alexander Tokovinin. Indien u wenst, kan ik u zijn gegevens bezorgen. Wellicht is het nuttig mekaar hieromtrent kort te ontmoeten.’
Dat is het zeker, schrijft Van Oosten. ‘De Russische ambassadeur kan vele poorten openen voor onze producten.’
LEIDERS KLAARSTOMEN
Heeft het gelobby iets opgeleverd? Dat is onduidelijk. Van Oosten en Boterdael beweren van niet. Ze blijven weg van het Yalta International Economic Forum in april 2018. Ook Dewinter ontbreekt daar.
Opmerkelijk, want in de aanloop naar het forum noemt hij in de Russische krant Izvestia de komst van buitenlandse delegaties naar de Krim een duidelijk signaal voor Brussel om de sancties tegen Rusland te herzien.
‘Het was in politiek opzicht te delicaat’, zegt een informant.
De Belgische delegatie in Jalta zal uit vijftien mensen bestaan, staat ook in Izvestia. Dat is schromelijk overdreven, maar er komen wel enkele interessante namen voorbij in het artikel.
Peter Vergauwen, bijvoorbeeld, CEO van het havenbedrijf Flanders Maritime Port Services. In de krant spreekt hij zijn grote ambitie uit: ‘We zijn van plan meer dan 50 miljoen euro in de havens op de Krim te investeren.’
Peter Vergauwen is de man van Veerle Dillen, dochter van de stichter van het Vlaams Blok, Karel Dillen. Hij gaat wel naar Jalta, maar dat bezoek levert niets op, zegt hij achteraf in De Morgen. Te veel politiek, te weinig business. Tegen Humo is hij korter van stof.
Peter Vergauwen: “Ik wil niet dat u hierover schrijft. Doet u dat toch, dan laat ik het er niet bij.”
Nog een naam in Izvestia: Vincent Van Akeleyen, ‘senior partner van Groep G’.
Van Akeleyen is de man die met Filip Dewinter en Anke Van dermeersch het defensiebedrijf OIP in Oudenaarde heeft bezocht. Groep G is een bedrijf van Gert Van Mol, de man achter het satirische tijdschrift ’t Scheldt. Wat deed Van Akeleyen in Jalta?
Vincent Van Akeleyen (afgemeten): “Ik nam er de honneurs waar voor Gert Van Mol. Ik was in loondienst bij Groep G. Vraag het aan hem.”
Gert Van Mol brandt Van Akeleyen af wanneer hem om een reactie wordt verzocht.
Gert Van Mol: “Vincent Van Akeleyen is nooit senior partner van Groep G geweest, dat is weer een broodjeaapverhaal.”
Dat is het minder dan Van Mol laat uitschijnen: Van Akeleyen heeft wel degelijk voor Groep G van Van Mol gewerkt toen die in 2018 ’t Scheldt overnam.
In 2019 was Van Akeleyen opnieuw aanwezig op het Yalta International Economic Forum.
Van Mol kondigde de week ervoor aan dat hij er ook zou zijn. Dat deed hij op de site van het Future Leadership Institute, zijn organisatie die aankomende leiders klaarstoomt voor de toekomst. Hij nodigde hen uit samen met het instituut naar Jalta te reizen.
‘Ik ben uiteindelijk niet gegaan’, zegt Van Mol kort. Op de vraag of ’t Scheldt geld uit Rusland krijgt, schiet hij in de lach: ‘Dat zou een mooi verhaal zijn, hè. Nee, dat krijgen we niet.’
MOSKOU BETAALT
Op grond van de korte en korzelige reacties die Humo sprokkelt, lijkt het alsof het forum in Jalta niets bijzonders was. Dat was het natuurlijk wel.
Drieduizend gasten uit 46 landen konden drie dagen lang, onder het genot van verrukkelijke spijzen en drank, discussiëren en netwerken in het prachtige resort Mriya aan de Zwarte Zee, dat de vergelijking met de Azurenkust moeiteloos doorstaat.
Geld was geen probleem: alles was voor rekening van het huis.
Na afloop van de editie van 2018 zegt Frank Creyelman tegen het Russische nieuwskanaal Sputnik News: ‘Ik ben degene die alle rechtse partijen een bocht naar Rusland heeft laten maken.’
Even later verklaart Tom Van Grieken, de voorzitter van VB, in Knack dat zijn partij niet kiest tussen Rusland en Oekraïne:
‘Wat mij betreft, hangen de bordjes in evenwicht. Wij denken in het belang van de Vlaamse natie, en we kiezen voor Moskou wanneer ons dat uitkomt.’
In 2019 trekt lobbyist Kris Küster naar het Yalta International Economic Forum.
Kris Küster: “Ik ben altijd op zoek naar economische opportuniteiten. En Nazarov was achter de schermen de patron van Gazprom.”
Küster was erbij toen Filip Dewinter, Anke Van dermeersch en Vincent Van Akeleyen in 2017 een bezoek aan defensiebedrijf OIP brachten.
Küster: “Ik heb in Jalta geen wapens verkocht. Je kunt al vijftien jaar geen wapens meer aan Rusland verkopen. Sterker nog: ik heb laatst militair materieel gevonden voor de Europese Commissie. Ze hadden een tekort aan helmen en scherfwerende kleding voor Oekraïne. Via mijn contacten heb ik een leverancier gevonden.”
Küster, die in Hongarije woont, noemt zichzelf geen russofiel.
Küster: “Maar we hebben het in Europa te ver laten komen met onze normen en waarden. Ik sta achter het beleid van Viktor Orbán, zoals de meerderheid van de Hongaren. Hij leidt geen Vivaldi-regering.”
Een andere lobbyist op het forum in Jalta van 2019 is Carl Corens. Hij probeert als zelfstandig consultant de interesse van Nazarov te wekken voor VR Base.
Dat bedrijf van ondernemer Glenn Roggeman is van plan trainingscentra uit te bouwen waar brandweer, politie, leger en marine met oefeningen in virtuele realiteit worden voorbereid op levensgevaarlijke missies.
‘Ik ben piloot en ik heb tijdens mijn opleiding heel wat sessies in een simulator doorgebracht’, zegt Roggeman in Gazet van Antwerpen. ‘Maar onze agenten en militairen trainen nog altijd zoals een eeuw geleden.’
Is Carl Corens met militair oogmerk naar Jalta gegaan?
Carl Corens: “Dat is een schandalig suggestieve vraag. Ik heb er niets over te melden, tenzij dat er niets uit het forum in Jalta is voortgekomen.”
Glenn Roggeman: “Corens is naar Jalta getrokken om VR Base te promoten als gamecenter, niet voor militaire doeleinden of steun aan een buitenlands regime.”
In het mailverkeer waarover Humo beschikt, schrijft Corens dat Roggeman bereid is te praten over ‘elke nieuwe industriële toepassing die mogelijk ontwikkeld kan worden’.
Het moet gezegd: veel Vlaamse politici laten zich niet zien in Jalta. Frank Creyelman en Christian Verougstraete zijn, voor zover bekend, de enigen. Filip Dewinter blijft er weg. Maar dat betekent niet dat hij Andrei Nazarov aan zijn lot overlaat.
In november 2018 melden Russische kranten dat Nazarov een kantoor in Brussel zal openen om te lobbyen voor een betere verstandhouding tussen de Krim en de Europese Unie. De voormalige Oostenrijkse politicus Gerhard Dörfler (FPÖ) en Filip Dewinter zullen het initiatief ‘actief ondersteunen’.
Dewinter spreekt in Izvestia de hoop uit dat het kantoor ‘de negatieve agenda rond de regio’ zal wegnemen. Het kantoor komt er uiteindelijk niet.
Dewinter: “Van een filiaal voor de Krim in Brussel herinner ik me niets. Zo’n filiaal is er ook niet gekomen, dacht ik.”
In 2020 wordt Nazarov premier van Basjkirostan, een autonome republiek in de Russische Federatie. Zijn secretaresse Margarita Bolitsjeva is er minister van Buitenlandse Zaken.
KLEINE GARNAAL
Terug naar 2018, een bijzonder druk Russisch jaar voor Filip Dewinter, zelfs al gaat hij niet naar Jalta. In maart is hij op uitnodiging van de Russische ngo Civic Control (gecontroleerd door het Kremlin, red.) internationaal waarnemer bij de presidentiële verkiezingen in Rusland, die Vladimir Poetin glansrijk wint.
EPDE, het Europees Platform voor Democratische Verkiezingen, schrijft vijf maanden later een boze brief naar Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA).
De vaststellingen van Filip Dewinter, die grotendeels positief zijn, sporen niet met de conclusies van de internationaal erkende waarnemers, schrijft EPDE. Daarmee misleidt Dewinter bewust het Russische publiek en beschadigt hij de internationaal erkende waarnemers. Vraag voor de Kamervoorzitter: wie betaalde de trip?
Antwoord van Siegfried Bracke: Filip Dewinter is op eigen kracht naar Rusland gegaan. De Kamer was niet vooraf op de hoogte en weet niet wie de missie heeft gefinancierd.
Op de vraag van EPDE of de Kamer het gedrag van Filip Dewinter zal onderzoeken, antwoordt Bracke niet. De briefwisseling vindt plaats op het moment dat de deontologische commissie van de Kamer een dossier van de Staatsveiligheid bestudeert over mogelijke spionageactiviteiten van Filip Dewinter voor China. Het dossier wordt later geseponeerd.
Dewinter: “Van Siegfried Bracke heb ik niets vernomen in verband met mijn opdracht in Rusland. In elk geval: ik heb in Rusland niets gezien dat op fraude leek. Maar goed, ik ben een kleine garnaal. Meer dan een auto, een chauffeur, een badge en een goed stel ogen had ik niet ter beschikking.
“Je kunt je afvragen of je onafhankelijk bent als je kosten door een Russische ombudsdienst, Civic Control, worden vergoed. Dat is een terechte bedenking, zeker vandaag. Maar we hebben het over vier jaar geleden.”
In juni 2018 trekt Filip Dewinter met een delegatie van Vlaams Belang in Moskou naar een internationaal forum van Leonid Slutsky, hoofd Buitenlandse Betrekkingen van de Doema en toezichthouder op alle door het Kremlin gecontroleerde verkiezings-ngo’s. Keynotespreker op het forum: Sergej Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken.
Jan Penris (lacht): “Het is ongelofelijk wie je onderweg allemaal tegenkomt.”
Jan Penris, Christian Verougstraete en Frank Creyelman zullen in het najaar van 2018 de verkiezingen in de Donbas monitoren.
Ook Kris Roman, ex-Vlaams Blok, is erbij. Buitenlandse journalisten verbazen zich erover dat Roman als neutrale waarnemer een jack draagt waarop in grote letters ‘Russia’ staat.
WODKARECEPTIE
In 2019 viert Frank Creyelman feest met gasten uit zeventien landen: de Volksrepubliek van Donetsk bestaat vijf jaar.
In 2020 breekt corona uit en neemt de activiteit tussen Rusland en Vlaanderen af. Er is wel nog een vraag van Kamerlid Steven Creyelman aan minister van Justitie Koen Geens: ‘Onderzoekt de Staatsveiligheid politici?’
‘Ja’, antwoordt de minister, ‘zeven politici.’ Namen mag hij helaas niet vrijgeven.
In 2021 monitort Aldo Carcaci (Parti Populaire) de parlementsverkiezingen in Rusland: Verenigd Rusland, de partij van Poetin, haalt net geen 50 procent. Op Twitter brengt een glunderende Carcaci het goede nieuws:
‘Ik was er! Als waarnemer heb ik vastgesteld dat het Russische systeem geen fraude toelaat. Heel wat EU-landen zouden beter eens ter plaatse komen kijken. En de media ook. Stop met desinformeren. Rusland heeft van niemand lessen te ontvangen.’
In het najaar van 2021 ontmoet de nieuwe Russische consul-generaal in België, Georgy Kuznetsov, prominenten op een verkenningsronde in Antwerpen en Oost-Vlaanderen. Een van hen is Filip Dewinter.
Dewinter nodigt Kuznetsov uit op zijn kantoor in het Vlaams Parlement. Eind januari 2022, als de Russische troepen op volle oorlogssterkte hebben postgevat aan de Oekraïense grens, verstuurt hij een tweet met een foto van hen beiden:
‘Rusland is derde havenpartner van haven Antwerpen. Anti-Poetin– en anti-Rusland-hetze helpt ons niet. Neutraliteit is de boodschap! Rusland is onze bondgenoot, geen vijand.’
Filip Dewinter heeft Georgy Kuznetsov ook uitgenodigd voor een lezing en een ‘wodkareceptie’ in maart. De uitnodiging gaat uit van het Hertogfonds, een vzw die is geregistreerd op het adres van Dewinter. Jan Penris is lid van het fonds.
“Dat feestje gaat niet door: Dewinter en Kuznetsov besluiten na de inval van Rusland in Oekraïne de afspraak uit te stellen.
Even later wordt Kuznetsov met twintig andere Russische diplomaten het land uitgezet op verdenking van spionage. Weer een bevriende diplomaat van Filip Dewinter die zijn koffers moet pakken. Het lijkt wel een patroon.
Dewinter: “Meneer Kuznetsov heb ik samen met burgemeester Bart De Wever voor het eerst ontmoet in het vernieuwde Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen. Het krioelde van de politici rond die man. Ik heb hem ook nog eens op kantoor gezien, daarna is hij het land uitgezet. Opeens bleek hij een als diplomaat vermomde spion, terwijl niemand voor hem had gewaarschuwd.”
BUS NAAR OEKRAÏNE
Na het uitbreken van de oorlog verklaart Frank Creyelman aan Sputnik News dat hij tegen het sturen van Belgische wapens naar Oekraïne is:
‘Medisch materiaal sturen is één ding, de oorlog verlengen is nog wat anders, zeker nadat je die zelf hebt uitgelokt.’
In de Mechelse gemeenteraad weigert hij een resolutie te steunen die de Russische inval veroordeelt.
Dat gaat VB-voorzitter Tom Van Grieken te ver. Begin april slaat hij mea culpa in Het Nieuwsblad:
‘We dachten dat Poetin een bondgenoot in de strijd tegen het multiculturalisme kon zijn. Nu blijkt dat we ons grandioos hebben vergist.’
Hij is erg scherp voor Frank Creyelman. Hij noemt de Mechelse lijsttrekker ‘een van onze honderden lokale mandatarissen’, en beweert dat hij de partij nog altijd beschadigt doordat hij acht jaar geleden dronken op de Krim rondliep ‘om zich wat interessant te maken’.
Van Grieken raadt Creyelman aan ‘de eer aan zichzelf te houden’. Een sanctie komt er opnieuw niet.
Opmerkelijk: zo hardvochtig als Tom Van Grieken over Frank Creyelman oordeelt, zo vergevingsgezind is hij voor Filip Dewinter.
‘Hij is nooit in de oostelijke provincies van Oekraïne geweest’, zegt Van Grieken. Bovendien heeft Dewinter onmiddellijk na de inval erkend zich in Poetin vergist te hebben. ‘Het zijn alleen grote meneren die hun excuses kunnen aanbieden.’
Frank Creyelman, de kleine meneer die het vertikt zijn fouten toe te geven, regelt wel in zeven haasten een hulpkonvooi dat 78 Oekraïense vluchtelingen, vooral vrouwen en kinderen, uit oorlogsgebied ontzet.
Jevgueni Skortsov, een Rus uit Mechelen, heeft Creyelman daartoe aangespoord.
Jevgueni Skortsov: “Mijn vrouw, een Oekraïense, is net als ik lid van Vlaams Belang. Zij zei: ‘Vraag Frank of hij iets kan doen, hij heeft uitstekende contacten in Rusland.’
“Dat klopt: Frank heeft me al foto’s laten zien van hemzelf met Sergej Lavrov en Dmitri Rogozin. Frank is niet per se pro-Rusland, hij is een antiglobalist. Hij heeft 5.000 euro gegeven om de dubbeldekbus zo snel mogelijk naar de grens met Oekraïne te laten rijden: hij heeft een groot hart.”
Of Frank Creyelman nu wel kritisch is voor president Poetin, valt nog te bezien. Eind april 2022 schoof hij aan op een congres van radicaal-rechts in Jahorina, een skistation in de Servische Republiek – een van de twee entiteiten die samen Bosnië-Herzegovina vormen.
Creyelman zingt er de lof van de Servische politicus Milorad Dodik, een Poetin-aanhanger die het vuur voor een nieuwe burgeroorlog in de Balkan oppookt.
Citaat van Creyelman, opgetekend door het nieuwsplatform EU Reporter: ‘Net zoals de inwoners van de Donbas en de Krim het recht hebben om te beslissen met wie ze willen samenleven, zo hebben de inwoners van de Servische Republiek het recht om te beslissen of ze in een onafhankelijke staat willen leven of terugkeren naar Servië.’
Dewinter houdt het tegenover Humo op de officiële versie: hij heeft zich vergist.
Dewinter: “Ik had gehoopt dat Rusland een belangrijke speler zou zijn om één grote Europese ruimte te creëren.
“Je kunt er niet omheen dat Poetin hetzelfde denkt over identiteit, normen en waarden, vaderlandsliefde. Maar uiteindelijk heeft hij toch de rol van usurpator opgenomen ten nadele van een land dat geen significante oorlogsverklaring tegen Rusland had uitgesproken. Wellicht ben ik naïef geweest.”
Op de vraag of hij geld heeft overgehouden aan zijn liefde voor Rusland, antwoordt hij beslist: ‘Geen roebel.’
BAAS IN AFRIKA
En dan is er nog de Belgische activist Luc Michel, met wie alles is begonnen. Hij heeft, samen met ideoloog Jean Thiriart, radicaal-rechts op het spoor van Rusland gezet.
Hij heeft met de organisatie van nepverkiezingen de instrumenten aangereikt om de herovering van het Sovjetimperium in te zetten en één grote Europese ruimte te creëren, van Lissabon tot Vladivostok.
Michel is opgetogen over de resultaten van de jongste referenda in de volksrepublieken van Loehansk, Donetsk, Zaporizja en Cherson: stalinistische scores die erop wijzen dat de plaatselijke bevolking erop gebrand was weer deel uit te maken van de Russische Federatie.
Michel: “Zelf organiseer ik geen verkiezingen of referenda meer. Ik populariseer ze wel via mediacampagnes. Voor het overige leg ik me toe op Afrika: ik voer, met een cluster van radio- en tv-stations en alle mogelijke sociale media, een communicatieoorlog. En ik kan u zeggen: het gaat goed. Rusland heeft de communicatieoorlog in Afrika gewonnen.”
Amerikaanse journalisten van The Daily Beast hebben geschreven dat Michel in Afrika samenwerkt met Jevgeni Prigozjin, de eigenaar van de paramilitaire Wagner Group, de beruchte ‘groene mannetjes’ die in 2014 al een grote hulp waren bij de voorbereiding van het referendum in de Krim.
Michel: “Wagner Group? Ik ken geen paramilitairen van de Wagner Group.”
Even later vertelt hij honderduit over de rol die Prigozjin en hijzelf spelen in de hybride oorlog van het Kremlin.
Ter herinnering: Prigozjin heeft in 2016 met zijn trollenleger de Amerikaanse presidentsverkiezingen doen kantelen in het voordeel van Donald Trump.
Michel: “Ik voer geen militaire operaties uit zoals Prigozjin. Ik destabiliseer regimes, ik laat soms regeringen vallen, zoals in Ivoorkust, maar geweld gebruiken? Dat laat ik aan anderen over.
“Nu ben ik een vedette in Afrika: iedereen kent me. Dat is het resultaat van al die communicatie. Ik hoop dat ik de geschiedenis inga als de man die de brug heeft geslagen tussen Eurazië en Afrika.”
© Humo
Beeld rv
Bron: De Morgen/Humo