De cultuurstrijd die Vlaams Belang tegen woke wil gaan voeren, laat weinig aan de verbeelding over. Opnieuw teert de partij op een sentiment dat mee aangeblazen werd door de N-VA.
Jan-Frederik Abbeloos – De Standaard
29 maart 2024
In zijn verkiezingsplannen steekt Vlaams Belang zijn plannen over de te voeren cultuurstrijd niet weg. De partij heeft er zelfs een aparte, veertig pagina tellende brochure over klaar.
Eerder dan op de islam, richt de nieuwe strijd zich op de “linkse propaganda” en de “woke-ideologie”.
Niet de vreemdeling wordt geviseerd, maar wel zogenaamde “vijandige maatschappijvisies” binnen de eigen samenleving, wat het net wel heel breed spant.
Waar die visies ontdekt worden, gaat de geldkraan dicht.
Alleen initiatieven die “de Vlaamse cultuur bevorderen of een maatschappelijk nut hebben” worden nog gefinancierd.
In het jeugdwerk geen subsidies meer voor “gecamoufleerde linkse of extreemlinkse propaganda”.
Overheden, bedrijven of verenigingen die “positief discrimineren”, sluiten zichzelf voor Vlaams Belang uit van enige vorm van subsidie.
Maar bovenal komt het (hoger) onderwijs in het vizier, waar een regeringscommissaris, tuchtcommissie en meldpunt moeten toelaten om de “invloed van de woke-ideologie” te monitoren, te melden aan de Vlaamse overheid en in te grijpen waar nodig.
Moeten alvast uit de opleidingen geschrapt worden: critical race theory en “genderideologie”.
Daarmee zet de partij een ongeziene turbo op een debat dat al eventjes woedt.
Lang voor Bart De Wever (N-VA) vorig jaar in de pen kroop tegen woke, deed Bart Somers (Open VLD) dat al.
De woke-filosofie is “een gevaarlijk pad”, schreef de liberaal eind 2021 in een opiniestuk in De Standaard.
“Ze reduceert de samenleving tot machtsstructuren die discriminatie veroorzaken. Ze ziet geen vrije, samenwerkende mensen, maar alleen concurrerende groepen. Mannen tegen vrouwen. Wit tegen zwart. Hetero tegen holebi. Een samenleving van daders en slachtoffers.”
Ook op links zijn de meningen over woke erg verdeeld, hoezeer Vlaams Belang woke en links ook op een hoop gooit.
In Nederland loopt de sociale geograaf Ewald Engelen al jaren storm tegen de focus op “genderneutrale rompertjes” boven het aanklagen van de belastingontwijking door de one percent.
En Conner Rousseau had als Vooruit-voorzitter een broertje dood aan woke . Zelfs de rector van de KU Leuven, Luc Sels, waarschuwde drie jaar terug bij de opening van het academiejaar voor de “activistische, militante kant” van woke.
“Ziel van Vlaanderen”
Oppervlakkig bekeken lijkt de kritiek van Vlaams Belang dus breed onderschreven. Maar cruciaal is dat de kritiek een heel ander doel dient.
Liberalen, socialisten en academici zoals Sels waarschuwen voor woke uit onvrede met het identitaire en bijwijlen sectaire karakter ervan, wat haaks staat op het universalisme dat beide ideologieën en de wetenschappelijke methode delen.
Voor Vlaams Belang ligt dat anders, aangezien de partij zelf aan identiteitspolitiek doet, waarbij “onze mensen” de maat der dingen zijn.
Niet het universalisme of individualisme dient beschermd te worden, maar “de ziel van Vlaanderen”, zoals het in de brochure wordt omschreven.
Volgens voorzitter Tom Van Grieken kiest de partij de kant “van de normaliteit, van onze cultuur, onze gezinnen en onze tradities. Tegen woke, en voor wat van ons is en van ons moet blijven.”
Wie woke denkt, hoort bijgevolgd niet bij “ons”.
Of zoals Europees Parlementslid Tom Vandendriessche het kernachtig formuleert op X: “Geen tolerantie voor de intoleranten.”
Zo legitimeert de partij dat ze in naam van het “democratisch pluralisme” precies dat soort zaken op tafel legt dat ze woke verwijt:
- bepaalde denkbeelden worden naar de marges geduwd
- een cultuur van tucht en controle wordt geïnstalleerd.
Verlichting
Daarmee steekt Vlaams Belang de N-VA fluks langs rechts voorbij, hoezeer de N-VA ook probeerde het thema te pakken.
In zijn eigen boekje Over woke en bijbehorende interviews trok N-VA-voorzitter Bart De Wever vorig jaar ook fors van leer tegen woke.
Ook hij had het over een sluipend gif dat onze samenleving bedreigt, de westerse beschaving criminaliseert en een aanval op de mannelijkheid zelf optuigt.
Het zijn inzichten die haast gecopy-pastet opduiken in de brochure van Vlaams Belang. Maar finaal stelde De Wever daar wel een inclusief burgerschap tegenover, “open voor iedereen”, op basis van de “software van de verlichting die de waarden van vrijheid en gelijkheid steeds dieper inkleurt”.
De Wever probeerde het universalisme van de verlichting zo te verbinden aan succesvolle natievorming, een boodschap die weliswaar overstemd werd door de hyperbolen die hij zelf losliet over woke.
Tegelijk droeg De Wever geen echte beleidsvoorstellen aan, alleen een lezingenreeks om studenten op betere gedachten te brengen. De strijd tegen woke was vooral een ideeënstrijd die in debat beslecht moest worden.
Dat liet een gat waar het Vlaams Belang nu gretig in springt, daarbij de N-VA zelf te kijk zettend.
In de brochure wordt De Wever herinnerd aan zijn uitspraak uit 2016 dat het Antwerps politiekorps “te blank” zou zijn. Het moet aantonen dat De Wever “niet te beroerd is om een woke beleid te voeren”.
Ressentiment
Het toont vooral aan hoe laag de bewijslast ligt voor Vlaams Belang om woke – of moeten we zeggen een “vijandige maatschappijvisie” – op het spoor te komen.
Tot wat dat kan leiden, werd vorig jaar al duidelijk, toen schrijfster Dalilla Hermans het mikpunt werd van een door Vlaams Belang aangezwengelde karaktermoord.
Daarbij werd opgeroepen om haar aanstelling terug te draaien als trajectcoördinator om Brugge culturele hoofdstad 2030 te maken.
Onder meer een uit de context gerukt citaat
“In de loop van de geschiedenis stonden de blanken altijd aan de verkeerde kant”
volstond om Hermans te brandmerken als toonbeeld van woke-extremisme en antiblank racisme.
Ook de N-VA sprong op de zaak, vroeg weliswaar niet het ontslag van Hermans, en betreurde vervolgens dat Vlaams Belang de polarisering toch wel heel ver op de spits dreef. Sinds deze week staat de polarisering helemaal op scherp.
Wie woke zegt, komt Vlaams Belang tegen.
En dat is net de positie die Van Grieken wil. Alweer een bepaald ressentiment gecapteerd, nu ze dat over migratie en de politieke elite al even op zak hebben.
Lees ook
Klik op de hyperlink en ontdek meer berichten van
Bron: De Standaard