We worden allemaal elke dag een beetje ouder en denken maar beter op tijd na over hoe en waar we later willen leven, zeggen Dirk Doucet en Daan Duppen.
Veerle Beel – De Standaard
12 december 2023
Leestijd: 6 min
‘Je moet nog de kracht hebben om een nieuw netwerk op te bouwen.’
Zorgen voor morgen luidt de titel van het boek dat ze samen schreven. Mensen in hun omgeving reageren een beetje krampachtig: ons nu al zorgen maken over onze oude dag? ‘Dat doen we wel als het zover is.’
Dirk Doucet (60) werkt al jaren beleidsmatig in de zorg en is voorzitter van de eerstelijnszone Leuven Noord.
Coauteur Daan Duppen (42) deed aan de VUB onderzoek naar zorg en is recent gestart als zorginspecteur.
U lanceert samen een oproep om na te denken over waar en hoe we later willen wonen. Hoe vroeg moeten we daarmee beginnen?
Daan Duppen: ‘Vanaf vandaag. Als je de regie in eigen handen wilt houden, moet je daar nu al over spreken met je partner en je kinderen, of je familie.’
Dirk Doucet: ‘Als je er te lang mee wacht, kan het ook te laat zijn. Dan riskeer je dat op zeker moment anderen over jouw leven beslissen.
‘Bijvoorbeeld wanneer je partner overlijdt en het huis te groot wordt, of als je om een of andere reden in het ziekenhuis belandt.
‘Bijna iedereen doet aan pensioensparen. Waarom dan dit onderwerp wél van ons afduwen?’
Hebt u er zelf al over nagedacht?
Doucet: ‘Zeker wel. Ik woon in de buurt van Leuven, maar onze drie kinderen wonen in Gent. Daarom denken mijn vrouw en ik eraan om op termijn naar daar te verhuizen.’
Duppen: ‘Ik ben nu een huis aan het zoeken voor mijzelf, mijn kinderen en mijn vriendin. Maar ik ben ook met haar aan het praten over later, en dat we dan misschien beter naar de stad verhuizen, waar alles dichtbij is.
‘Je moet zoiets tijdig doen, want je moet nog de kracht hebben om een nieuw netwerk op te bouwen.’
Jullie werken beiden in de ouderenzorg, en toch dichten jullie de woonzorgcentra maar een kleine rol toe.
Doucet: ‘Woonzorgcentra zullen altijd nodig blijven, voor mensen die om een fysieke reden of vanwege dementie zwaar zorgbehoevend zijn, en voor oudere mensen zonder netwerk.
‘We zijn trots op die sector. Maar het gros blijft tot op hoge leeftijd zelfredzaam. Kijk naar Mick Jagger: die is 80 en host ook nog rond op een podium.’
Duppen: ‘Voor mijn doctoraat zijn we in meerdere steden en gemeenten bij een representatieve groep van 65-plussers gaan polsen of ze al kwetsbaar waren, en hoezeer. Zo konden we stap voor stap zorg introduceren.
‘Een man die ik wilde interviewen, zei: “Op maandag ben je welkom, maar op de andere dagen volg ik een opleiding tot piloot.”
‘We moeten het loskoppelen van leeftijd.
‘Dé oudere mens bestaat niet. We worden met z’n allen elke dag een beetje ouder.’
Niet zo lang geleden vroeg Zorgnet-Icuro toch om extra plaatsen in de ouderenzorg, want er komt een ‘demografische tijdbom’ op ons af.
Doucet: ‘Dat is een negatieve framing, die volledig voorbijgaat aan de kracht van het oudere deel van de bevolking: velen zijn bemiddeld en investeren veel in de economie.
‘Bovenal: neem hen weg en het hele verenigingsleven stuikt in elkaar. Ook in de ouderenzorg wordt veel werk opgenomen door zestigers en zeventigers.
‘Sinds corona werken er bij ons heel wat flexi-jobbers: gepensioneerden die “moesten stoppen met werken” en die een echte meerwaarde zijn vanwege de maturiteit die ze meebrengen op de werkvloer.’
Niettemin verwacht u geen heil van het altijd verder uitbreiden van de woonzorgcentra. Hoe kan het anders?
Doucet: ‘Zelfs al was er geld om de woonzorgcentra altijd uit te breiden, dan nog zul je niet genoeg medewerkers meer vinden.
‘Met de Zorggroep Zusters van Berlaar hebben we buurtzorgcentra opgericht: je vindt er alles wat mensen nodig hebben om zo lang mogelijk in eigen omgeving te blijven wonen.
‘Het is een dienstencentrum, kortverblijf en dagcentrum tegelijk en je vindt er ook eerstelijnspsychologen, kinesisten, een buurtrestaurant, een LEIF-punt en vergaderfaciliteiten voor het verenigingsleven.
‘Er is een koffiebar voor iedereen. Elke dag tussen 9 uur en 16.30 uur zit daar een trajectbegeleider, die je kunt aanspreken als je een zorgvraag hebt of een kapster aan huis zoekt.’
© Joris van Gennip/anp
Worden er zo méér mensen geholpen, en is dat dan dezelfde doelgroep?
Doucet: ‘Ja en nee. We ondersteunen ook ouderenverenigingen die vroeger kookten voor oudere mensen in de buurt, maar voor wie die opdracht te zwaar werd. We bezorgen daar nu de maaltijden vanuit het woonzorgcentrum.
‘Dezelfde mensen behouden de regie, en het laat die hele groep toe langer thuis te blijven wonen.’
Duppen: ‘Iedereen is het eens met de stelling dat er een heel dorp nodig is om een kind groot te brengen. Dat blijft ook zo voor volwassenen, op elke leeftijd.
‘We moeten het dorp, dat uit de samenleving verdwenen is, terugbrengen. Ook de postbode en de lokale kruidenier kunnen daarin een rol spelen.
‘Ik denk aan Miekes Superetje in mijn buurt, waar je nog kunt neerzitten, zoals vroeger bij elke bakker en slager.
‘Mieke brengt ook boodschappen bij mensen thuis. Zo’n winkelier ziet het wanneer iemand op dezelfde dag tweemaal de Story komt kopen.’
Wat verwacht u van de overheid?
Doucet: ‘Dat ze mee nadenkt over de financiering en daar stappen in durft te zetten.
‘Er zijn te weinig alternatieven voor wie niet meer thuis kan wonen. Assistentiewoningen en cohousingprojecten zijn voor veel mensen te duur. Dus moeten er meer aangepaste woningen komen, waar ook een zorgaanbod mogelijk is.
‘De bevoegde ministers voor Welzijn en Sociale Woningen wijzen elkaar met de vinger. We vragen dat ze samenzitten en de dikke muren tussen hen slopen.
‘Zo ook voor Sociale Zaken enerzijds en Welzijn en Gezondheid anderzijds, want ook daar komt er veel samen.
‘Denk aan het belang van preventie: als ouderen zo lang mogelijk gezond kunnen blijven, hebben ze niet zo snel zorg nodig.’
Duppen: ‘De overheid moet haar taak opnemen, maar mensen kunnen niet verwachten dat de overheid alles oplost.
‘Een groot deel hebben we zelf in de hand en daar gaat ons boek over.’
© Kristof Vadino
Lees ook
Klik op de hyperlink hieronder
en vind meer berichten
Bron: De Standaard