Alle Europese burgers moeten noodvoorraden in huis halen zodat ze minimaal 72 uur kunnen overleven bij oorlog, cyberaanvallen, rampen en pandemieën. De huidige bedreigingen maken volgens de Europese Commissie permanente paraatheid nodig.
Marc Peeperkorn – De Morgen
24 maart 2025
Leestijd: 4 min
De Europese Commissie zal zijn lidstaten helpen met richtlijnen voor de 72 uurszelfredzaamheid van de miljoenen huishoudens.
Die zouden onder meer voldoende water, eten, medicijnen, batterijen en toiletartikelen moeten hebben om de eerste dagen zonder hulp van buiten door te komen.
De Commissie wil dat niet alleen burgers noodvoorraden aanleggen, dit moet ook op Europese schaal gebeuren.
Het gaat om medicijnen, essentiële grondstoffen, voedsel en energie maar ook om systemen die een minimale toevoer van water garanderen.
De Commissie wil verder een jaarlijkse ‘paraatheidsdag’ organiseren in alle lidstaten om burgers, bedrijven en overheden scherp te houden over de noodzaak van weerbaarheid bij rampen.
De paraatheidsstrategie die de Commissie woensdag presenteert, is nodig omdat vrede en stabiliteit – de pijlers van de EU – volgens Brussel niet meer gegarandeerd zijn.
“Europa’s paraatheid en weerbaarheid tegen gewapend geweld kunnen in de toekomst op de proef worden gesteld”, staat in een ontwerp van de strategie.
Die kan nog worden aangepast als de commissarissen er woensdagochtend over praten.
Sabotage
Het is niet alleen de reële kans op oorlog waarvoor de Commissie waarschuwt, nu Rusland volhardend verdergaat met zijn invasie van Oekraïne.
Het zijn ook de aanhoudende cyberaanvallen op de Europese vitale infrastructuur (energienetwerken, bankverkeer), de sabotage van onderzeese kabels en pijpleidingen, en de voortdurende verspreiding van desinformatie en complottheorieën door buitenlandse mogendheden.
Daarnaast is er het risico van een nieuwe pandemie (na covid) die de Europese samenleving ontwricht.
Verder kampt de EU meer en meer met de gevolgen van klimaatverandering: droogte, bosbranden, stormen, zware regenval en overstromingen.
“Europa is het continent dat het snelst opwarmt”, aldus de Commissie.
De sociale en financiële kosten daarvan worden alleen maar hoger.
“De harde waarheid is dat geen van de grote crises van de afgelopen jaren op zichzelf stonden of van korte duur waren.
“Ze zijn deel van een bredere trend die wordt aangestuurd door politieke, economische, klimaat-, milieu- en technologische veranderingen op de lange termijn”, staat in de ontwerpstrategie.
“Europa kan het zich niet veroorloven om te blijven toekijken.”
Crisisdashboard
De EU heeft al veel wetgeving om crises te managen, maar dat instrumentarium is volgens de Commissie te defensief en versnipperd.
De nieuwe strategie stuurt aan op een proactieve aanpak waarbij alle bestuurslagen, bedrijven en burgers samenwerken. De lidstaten zijn het eerst aan zet, maar de EU kan ondersteunen en coördineren.
De Commissie zal voor betere dreigingsanalyses zorgen en komt met een ‘crisisdashboard’. Dat dashboard, waarop de waarschuwingen op visuele wijze bijeen zijn gebracht, helpt politici bij het nemen van besluiten.
Gezien de omvang en aard van de bedreigingen zullen die vaker een beroep doen op het leger. Aan de andere kant kan het leger ook niet zonder de steun van de burgers.
Een nauwe samenwerking tussen de politiek verantwoordelijken en militaire bevelhebbers is volgens de Commissie noodzakelijk.
Investeringen in wegen, havens en nieuwe technologieën moeten zowel voor civiel als militair gebruik nuttig zijn.
De Commissie wil EU-brede oefeningen om de civiel-militaire samenwerking periodiek te testen, met het oog op verplichte wederzijdse hulp als een lidstaat wordt aangevallen.
De paraatheidstrategie volgt op een rapport dat de Finse oud-premier Sauli Niinistö vorig jaar over deze kwestie schreef op verzoek van Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen.
Het functioneren van de hele samenleving staat volgens haar op het spel:
- De democratie
- De economie
- De zorg
- Het transport
- Het geldverkeer
- De energievoorziening
- De veiligheid
Paraatheid vergt volgens de Commissie een complete omslag in het denken van burgers.
Today, the EU launches its new #Preparedness Strategy.
— Hadja Lahbib (@hadjalahbib) March 26, 2025
“Ready for anything” — this must be our new European way of life. Our motto and #hashtag. pic.twitter.com/fA1z8ZvMDA
Bron: De Morgen