Het is wel erg cynisch dat een land dat zich beroept op de Joodse genocide, nu zelf een genocide aanricht, schrijft Geert Vervaele. De Nakba is sinds 1948 eigenlijk nooit opgehouden.
Geert Vervaele – De Standaard
8 april 2025
Leestijd: 7 min
In 2017 veroorzaakte regisseur Neta Shoshani veel commotie met haar docu Born in Deir Yassin.
Op basis van archiefonderzoek en diepgaande interviews met de laatste nog levende betrokkenen reconstrueerde ze de gebeurtenissen die op 9 april 1948 plaats vonden in het Palestijnse dorp Deir Yassin.
Tijdens Operatie Nachson vermoordden zionistische strijders er 110 dorpelingen, onder wie vrouwen, kinderen en ouderen.
In de docu vertelt Yehoshua Zettler, een van de toenmalige commandanten:
“Huis na huis plaatsten we explosieven. En we renden weg. Een explosie. En we gingen verder. Een explosie en weer verder. Binnen enkele uren was de helft van het dorp weg.”
Hij vertelde ook over de verbranding van de lichamen van de doden.
“Onze jongens maakten fouten die me boos maakten. Ze namen de doden, stapelden ze op en verbrandden ze. Het begon te stinken.”
Op 23 maart 2025 verdwenen negen medici, zes burgerbeschermingsmedewerkers en een werknemer van de VN tijdens een reddingsmissie in Rafah.
Een week later werden acht lichamen gevonden in een massagraf, één iemand blijft vermist.
Sinds 7 oktober 2023 heeft het Israëlische leger al 408 hulpverleners en 280 VN-medewerkers gedood.
Op 30 maart 2025 publiceerde de krant Haaretz het anonieme getuigenis van een Israëlische soldaat, over het mosquito protocol dat sinds december 2023 geldt.
Onschuldige Palestijnen worden gedwongen om huizen in Gaza binnen te gaan om de huizen te ‘zuiveren’. Zo gaat het leger na of er geen terroristen of explosieven in het huis zijn.
Palestijnse burgers worden dus al zeven maanden lang als levend schild gebruikt door het Israëlische leger.
Vandaag beschikken we over het internationaal (humanitair) recht om daarover te oordelen. Dat kwam moeizaam tot stand na de Shoah.
Shoah betekent catastrofe in het Hebreeuws en duidt de Joodse genocide aan.
“Never again” is de bestaansreden van elke Holocaustherdenking.
Dan is het tragisch dat zich gelijktijdig met de ontwikkeling van de mensenrechten en het internationaal recht een Palestijnse catastrofe of Nakba in het Arabisch, heeft ontvouwd.
Het is ook tragisch, zo niet cynisch, dat de ‘oplossing’ voor de ene catastrofe – het Europese antisemitisme en de Shoah – de catastrofe van een ander volk heeft veroorzaakt, want de zionistische kolonisatie van Palestina heeft de facto de Nakba als keerzijde.
De ‘Joodse’ kwestie is een ‘Palestijnse’ kwestie geworden.
‘Vrijwillige migratie’
Op 29 november 1947 stemde de Algemene Vergadering van de VN voor het meerderheidsrapport dat Palestina in drie deelstaten verdeelde:
- 55 % grondgebied voor de Joodse staat
- 44 % voor de Arabische staat
- en een internationaal gebied in Jeruzalem
Het minderheidsrapport dat een democratische eenheidsstaat bepleitte, werd terzijde geschoven.
De Palestijnse Nakba begon eigenlijk al vóór 14 mei 1948. Een derde van de Palestijnse bevolking was al verdreven toen David Ben-Gurion eenzijdig de Joodse onafhankelijkheid uitriep en de laatste Britten vertrokken.
Na 14 mei brak de oorlog pas helemaal los. Israël won die en veroverde tot 78 procent van het grondgebied.
Toen de wapenstilstand werd ondertekend, was 80 procent van de Palestijnse bevolking verdreven.
De staat Israël verhindert sindsdien de terugkeer van de vluchtelingen. Palestijnse grond en eigendommen werden geconfisqueerd.
De Nakba die nu in Gaza aan de gang is, lijkt op zijn voorloper, de Nakba van 1948.
Hele dorpen werden toen opgeblazen en ontvolkt. Bloedbaden werden aangericht.
Deir Yassin was één voorbeeld, Tantura een ander. Daar werden tweehonderd jonge mannen tussen dertien en dertig jaar oud afgeslacht. Ook daarover werd een film gemaakt.
Maar vooral het fenomeen van de zogenaamd ‘vrijwillige migratie’ komt ons bekend voor. Volgens het internationaal recht gaat het in feite om etnische zuivering.
Ieder zijn Nakbaverhaal
Rabea Eghbariah, een mensenrechten advocaat die momenteel doctoreert aan de Harvard Law School, beschrijft in zijn essay Toward Nakba as a legal concept hoe de Nakba voor de Palestijnen een manier van leven is geworden.
Hij pleit voor de internationaalrechtelijke erkenning van de Nakba als een wettelijk concept naast apartheid, vervolging en genocide.
In zijn analyse toont hij aan hoe al de bestaande categorieën tekortschieten om de Palestijnse situatie adequaat en in haar totaliteit te vatten.
Elke Palestijnse familie heeft een Nakbaverhaal en iedere vluchteling heeft te maken met gestolen land.
De Nakba van 1948 ging gewoon door en werd geïnstitutionaliseerd door de Israëlische politiek van Joodse suprematie, fragmentatie, uitsluiting, voortgaande kolonisatie, verdergaande ontmenselijking en uitwissen van de Palestijnse samenleving en cultuur.
Israëls strategie inzake de Palestijnse Nakba is tweeërlei: verdrijving als fundament (inherent verbonden met de zionistische ideologie) en fragmentatie als structuur.
Het doel van dat beleid is de zelfbeschikking van het Palestijnse volk onmogelijk maken.
Het ‘Nakba-regime’ stopt niet met het einde van de militaire bezetting. De Nakba stopt pas als er volledige gelijke rechten zijn van the river to the sea en als recht wordt gedaan aan het Palestijnse volk.
Volgens Eghbariah moeten vijf zaken gebeuren:
- Erkenning van de Nakba
- Terugkeer
- Herstel
- Herverdeling
- Wederopbouw
Wat de Palestijnse Nakba concreet betekent, kan iedereen lezen in de rapporten en dossiers van Israëlische en Palestijnse mensenrechten organisaties, van Amnesty International, Human Rights Watch, OCHA, UNRWA, de VN-Mensenrechtenraad, het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof.
Israël heeft van alle beschreven feiten van mensenrechtenschendingen, apartheid en genocide nooit de onjuistheid aangetoond.
In de plaats daarvan uiten Israëlische en Amerikaanse politici valse beschuldigingen van antisemitisme en van steun aan terreur.
De steeds weerkerende zionistische drogredenen – de bekende aanklachten van dubbele standaarden, demonisering en delegitimering – leiden tot een verregaande banalisering van de term antisemitisme.
Permanent slachtofferschap
Decennialang opgebouwde haat wegens de voortdurende Nakba heeft tot het grootschalige en uiterst gewelddadige verzet van islamistische groepen geleid op 7 oktober 2023.
Dat waren overduidelijk oorlogsmisdaden. Het Internationaal Strafhof heeft ze ook als dusdanig beoordeeld en arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de verantwoordelijke Hamasleiders.
Het trauma van de Shoah werd op 7 oktober 2023 voor Joodse mensen ineens weer een angstwekkende realiteit. Zelfverdediging is dan een logische en verantwoorde reactie.
Maar Israël oefent dat recht uit op een manier die het internationaal humanitair recht op afschuwelijke wijze overtreedt.
Avraham Burg, ooit een Israëlisch parlementslid en een tijdlang voorzitter van de Knesset, schrijft in zijn boek De Holocaust is voorbij dat de cultivering van het permanente slachtofferschap een van de oorzaken is van toenemend nationalisme en geweld.
De aanklachten in zijn boek klinken erg actueel nu zijn land, dat zich beroept op de Joodse genocide, zelf een genocide aanricht.
Israël sloopt het internationaal humanitair recht in het thuisland van de Palestijnen.
Netanyahu zei in zijn regeringsverklaring eind 2022: “Het Joodse volk heeft een exclusief en onbetwistbaar recht op alle delen van het Land van Israël.”
Met die uitspraak verklaart hij de aanhoudende Nakba.
Maar er dient zich een nieuw, hoopvol perspectief aan. Het lijkt misschien zo dat de meerderheid van de gevestigde Joodse organisaties in Europa (en in ons land) de staat Israël kritiekloos steunen.
Maar op 1 oktober 2024 vormden 30 Joodse organisaties het netwerk European Jews for Palestine.
Volgens hun website engageren ze zich voor een “ontkoppeling van het Jodendom van de koloniale doctrine van het zionisme en een toewijding aan gelijke rechten voor iedereen in historisch Palestina, van de rivier tot de zee.
“We zijn volledig en ondubbelzinnig solidair met het Palestijnse volk en zijn strijd voor zelfbeschikking.”
Geert Vervaele
Auteur van ‘Ik weiger te haten. De mechanismen die het antisemitisme veroorzaken en in stand houden’.
Lees ook
Overzicht
Lees alle berichten in deze categorieën
Bron: De Standaard