Dat de documentaire over Bart De Pauw geschrapt werd, was geen primeur. De VRT-top grijpt wel vaker in programma’s in, van Godvergeten tot een filmpje over Jan Jambon (N-VA).
Karsten Lemmens – De Standaard
Het had niet veel gescheeld, of de bekroonde documentaire Godvergeten was vorig jaar niet vertoond.
Op 29 augustus, een week voor de uitzending, vond er een vergadering plaats in het kantoor van directeur content Ricus Jansegers.
Verschillende aanwezigen, onder wie mensen van de programmatie, eindredacteurs, en een van de maaksters van de documentaire, hoorden hem de vraag stellen of het wel verstandig was Godvergeten uit te zenden.
Vier dagen eerder was Radio 2-presentator Sven Pichal in opspraak gekomen voor het bezit en de verspreiding van beelden van kindermisbruik.
Jansegers stelde voor om de reeks uit te stellen tot na de verkiezingen, omdat hij de context nu niet opportuun achtte. De demarche wordt door meerdere bronnen bevestigd.
Het sloeg de aanwezigen met verstomming. Godvergeten had volgens hen niets met de zaak-Pichal te maken. Uitstel zagen ze als een slag in het gezicht van de slachtoffers. Ze vroegen Jansegers of er politieke druk was, of druk vanuit de kerk. Dat ontkende hij.
In de hevige discussie die volgde, kreeg Jansegers veel tegenwind. Uiteindelijk werd de zaak beslecht binnen het directiecomité, waar vooral algemeen directeur informatie Liesbeth Vrieleman doordrukte om de docu toch op antenne te brengen.
“We hebben moeten knokken”, vat een ingewijde de episode samen.
Na uitzending werd de docu bedolven onder lof. In een interview in De Standaard zei ceo Frederik Delaplace dat hij er “apetrots” op was.
Ook vroeg hij zich af of de VRT op zondag nog wel de katholieke eredienst moest uitzenden. Sommigen vonden die profilering erg cynisch.
Het is gissen naar de beweegredenen van Jansegers. Verschillende mensen die hem kennen, zeggen dat hij niet hoog oploopt met de opdracht van de VRT om maatschappelijk relevante programma’s te brengen.
De ex-VTM-directeur zou liever inzetten op entertainment zoals The greatest dancer, een dure show die al na een seizoen werd afgevoerd.
Ook ceo Delaplace zou een voorkeur hebben voor ongevaarlijk entertainment.
“Ze zijn allergisch voor alles wat stof doet opwaaien”, klinkt het bij een welgeplaatste bron, een inschatting die door verschillende anderen wordt bevestigd.
In januari werd ook ingegrepen in de awardshow van de Mia’s, die live door de VRT werd uitgezonden.
Een van de muziekprijzen werd uitgereikt door Elisabeth Lucie Baeten. De scenariste had de vraag gekregen om ook een sketch op te nemen, die geschreven was door de redactie van de Mia’s.
Daarin steekt haar bekende typetje ‘Katrien van Politiek PR’ de draak met Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) en neemt ‘Showbizz PR Julie’ VRT-gezicht Niels Destadsbader op de korrel.
De VRT-top verbood om die fragmenten uit te zenden, bevestigen verschillende bronnen. Tot ontsteltenis van de ploeg kwam een week voor de show de boodschap dat het fragment over Jambon niet mocht worden vertoond.
Een dag later volgde hetzelfde order over het fragment rond de Destadsbader.
Een week later, op 24 januari, reikte Baeten de award uit, zonder filmpje.
Destadsbader had het filmpje nochtans gezien, en had er geen probleem mee, meldt zijn manager. Hij geldt wel als een protegé van Jansegers.
Op het kabinet van Jambon waren ze opvallend genoeg ook op de hoogte van het filmpje, maar ze ontkennen dat ze gevraagd hebben het te schrappen.
“Wij hebben niets tegen Katrien van Politiek PR”, zegt woordvoerder Olivier Van Raemdonck.
Het biechtgeheim
Vorige zomer gebeurde nog een andere ingreep.
Het VRT 1-programma Factcheckers ging met een verborgen camera in kerken ‘te biecht’, waar ze verzonnen misdrijven opbiechtten. Daarbij zouden de priesters nooit hebben doorverwezen naar gerechtelijke instanties, of die hebben gealarmeerd.
Ook kerkjurist Rik Torfs vernam de plannen van Factcheckers.
Op 15 juni reageerde hij verbolgen op X dat het idee “smaakloos en illegaal” was. Hij kreeg bijval van advocaat Fernand Keuleneer, die wijlen kardinaal Godfried Danneels had bijgestaan tijdens Operatie Kelk.
Keuleneer noemde het “beschamend, smakeloos en zeker onwettig.”
In een intern bericht op de VRT, dat De Standaard kon inkijken, klonk het een dag later dat de kerk het item desnoods via gerechtelijke weg uit de ether wilde houden.
Zover kwam het niet, want op 20 juni werden de makers bij Jansegers ontboden. Die liet verstaan dat het niet uitgezonden mocht worden, bevestigen verschillende bronnen. Voor een item dat nog niet eens klaar was, is dat erg uitzonderlijk.
Tegen de beslissing van Jansegers viel niets in te brengen. Verschillende medewerkers omschrijven hem als een man voor wie ze bang zijn, die niet terugdeinst voor intimidatie en voor wie het niet ongewoon is om te dreigen met ontslag.
Ceo Delaplace is volgens onze informatie op de hoogte van zijn stijl, maar zou daar weinig problemen mee hebben.
De Bart De Pauw-saga
En dan was er de rel rond Het proces dat niemand wou.
Afgelopen week zei minister van Media Benjamin Dalle (CD&V) in het Vlaams Parlement dat Bart De Pauw contact had gezocht met Delaplace, maar volgens onze informatie heeft de VRT op 12 december zelf contact opgenomen met de tv-maker.
Op die dag vond een persconferentie plaats, waarop werd aangekondigd dat de documentaire uitgezonden zou worden.
De Pauw kreeg de kans om te reageren, via een extra aflevering van de docu of een interview door de nieuwsdienst in Terzake of De afspraak.
Op 27 december reageerde De Pauw, maar hij deed dat in een mail aan ceo Frederik Delaplace.
Vanaf dan trokken Delaplace en Jansegers het dossier naar zich toe. De gevolgen zijn intussen bekend.
Na gesprekken met De Pauw schrapten Delaplace en Jansegers de docu.
Dagen later, na druk uit de raad van bestuur, de vakbond en de politiek, en een open brief, namen ze een U-bocht en zonden ze de reeks alsnog uit.
De eerste aflevering bereikte meer dan 700.000 kijkers.
Reactie VRT
“We kiezen altijd het beste moment om maximale aandacht te krijgen voor onze programma’s”, zegt de VRT over Godvergeten.
“Er was inderdaad een discussie over de plaats in het schema, zoals bij elk programma. De conclusie van Ricus Jansegers was dat er geen wijzigingen nodig waren. De maatschappelijke impact bewijst dat.”
De geschrapte sketch voor de Mia’s “vonden verschillende mensen niet goed genoeg voor de show. Bij elk programma is er kwaliteitscontrole.”
“Om relevante consumenteninfo te brengen, moet de gedreven ploeg van Factcheckers vaak niet-alledaagse technieken gebruiken”, zegt VRT over het geschrapte item over het biechtgeheim.
“Over dat item is advies gevraagd aan de bedrijfsjuristen en de adviseur programma-ethiek. Zij adviseerden negatief, omdat voor opnames met een verborgen camera specifieke en strenge regels gelden.”
Over de managementstijl van Jansegers, klinkt het dat “alle directieleden een opleiding gekregen hebben. Als er fricties zijn, dan lossen we die op.”
Wat de maatschappelijke relevantie van programma’s betreft, stelt de VRT dat ze “in de programmering, onder leiding en impuls van Jansegers, net veel programma’s met maatschappelijke relevantie terugvinden.”
De Standaard vroeg of er druk was vanuit de politiek of de kerk. Op die vragen werd niet geantwoord. (kls)
Lees alle berichten in deze categorie
Bron: De Standaard