De nieuwe N-VA-voorzitter Valerie Van Peel heeft lastiger werk voor de boeg dan bij haar applausverkiezing lijkt.
Karel Verhoeven – De Standaard
27 april 2025
Leestijd: 3 min
Het gebeurt niet vaak dat een partijvoorzitter kan aantreden zonder crisis.
Valerie Van Peel heeft niets af te breken om herop te bouwen.
“Over visie en inhoud is er niet zoveel discussie”, zei ze zaterdag, na haar haast unanieme verkiezing als voorzitter van de N-VA.
Op het eerste gezicht is dat een troef. Het is ook haar achilleshiel.
Dat de N-VA twee regeringen kan domineren, dankt de partij aan de politieke souplesse van Bart De Wever.
Groot werd De Wever als compromisloze aanbodpoliticus. Maar zijn onverhoopte succes boekte hij in de recentste verkiezingen dankzij zijn gave om gezwind te kunnen schakelen qua dada’s en vijanden.
Als aanbodpoliticus bleef De Wever uniek. Intussen is hij een zuivere machtspoliticus.
Het valt elke dag meer op dat hij zich als premier grotendeels in stilzwijgen hult. Misschien omdat het voor hem en voor de burger nog wennen is dat hij daar echt zit, in de 16.
Als de beschermer van de democratische welvaartsstaat, de verdediger van het multilateralisme, de verbindende centrumfiguur, de compromismaker, de voorbeeldige Europeaan.
Een belangrijke rol op dit moment, zeker. Maar zelfs niet in de buurt van de bestaansreden van de N-VA en van hoe hij zijn partij al die jaren als gevreesde uitdager en provocateur positioneerde.
Voorlopig redt Van Peel zich door de N-VA als een brede volkspartij te pitchen, “een gemeenschapsvormende partij die durft te zeggen waar het op slaat en die harde maatregelen neemt als dat moet en die niemand achterlaat”.
Maar die vaagheid zal haar niet lang dienen. Nauwelijks drie maanden ver moet de regering al het hoofd buigen. Het grote doel dat ze nastreeft, de belofte waarmee De Wever de verkiezingen won, is quasi onhaalbaar.
Het begrotingstekort loopt verder op, dit jaar met een spectaculaire 8 miljard euro, en voor 2029 is de heilige graal van 3 procent al onbereikbaar. Daar komen de extra defensie-uitgaven nog bovenop.
Zat hij in de oppositie,
De Wever hakte zichzelf in mootjes.
Nu moet hij zijn minister van Defensie in toom houden. Die neemt iedereen op sleeptouw om uit het niets 17 miljard euro extra aan defensie te besteden, met het vooruitzicht dat de Navo in juni een pak meer miljarden vraagt en Theo Francken ook dat als onafwendbaar voorstelt.
Dat kan niet zonder ware kaalslag in de sociale zekerheid. En zo vervelt de N-VA, nogmaals, tot de partij van straaljagers en wapens.
Daarbij loopt ze het gevaar dat Francken met deze regering doet wat hij in een vorige deed met het Marrakechpact: in die mate radicaliseren dat het de regering opblaast.
In die arena treedt Van Peel aan.
Zij zal niet zoals de voorzitters van CD&V en Vooruit dit weekend deden, vrijelijk schoten voor de boeg kunnen lossen om de N-VA te positioneren.
Zij zal moeten sturen vanuit het midden, enerzijds de meerwaardebelasting verdedigen, anderzijds de middenklasse ervan proberen te vrijwaren, en dus het land wel op orde zetten, maar tegelijk toch veel schulden maken.
Het wordt een huzarenstuk om daar een plek van te maken die electoraal loont.
Lees ook
Lees meer berichten
Bron: De Standaard