Een vijfde van de Vlaamse tieners kampt met mentale problemen. Ze slapen slecht, hebben stress en voelen zich angstig, blijkt uit grootschalig onderzoek van de KU Leuven. Opvallend: de smartphone kan ook bijdragen aan een goede geestelijke gezondheid.
Anton Goegebeur – Het Nieuwsblad
Het is een bron van afleiding, veroorzaakt stress en is voor velen de verklaring voor tal van gezondheidsproblemen bij jongeren.
Geen wonder dat steeds meer landen, en scholen, het smartphonegebruik bij adolescenten aan banden leggen.
Maar die uitsluitend negatieve voorstelling van de smartphone verdient nuance, vinden onderzoekers van de KU Leuven. Zij stelden vast dat het hebben van online contacten alvast bijdraagt aan goede geestelijke gezondheid.
Hun zogeheten SIGMA-onderzoek is een van de grootste studies naar de geestelijke gezondheid van Vlaamse jongeren.
In 2018 werden bijna 2.000 adolescenten voor het eerst bevraagd. Later volgden nieuwe rondes tot vorig jaar, zij het met telkens iets minder deelnemers.
Uit de enquêtes blijkt dat één op de vijf kampt met matige tot ernstige mentale problemen.
De symptomen voor depressie namen toe tijdens de coronapandemie, maar zwakten nadien weer af. Wat volgens de onderzoekers wijst op de mentale veerkracht van veel jongeren.
Waardevolle contacten
De studie ging dieper in op wat jongeren helpt in het voorkomen van psychische klachten.
Met stip op één staat het hebben van sociale contacten, niet per se veel, maar wel kwalitatief waardevolle contacten. En daarin speelt de smartphone een belangrijke rol.
“Voor veel jongeren is het een tool om een sociaal netwerk uit te bouwen en te onderhouden”, zegt professor Inez Germeys.
“We kunnen stellen dat de smartphone bijdraagt aan een rijk sociaal leven, wat vaak nodig is voor een goede geestelijke gezondheid.”
© Sebastian Steveniers
In de studie werd adolescenten een week lang, tien keer per dag, een vragenlijst voorgelegd om te peilen naar hun gevoelens op dat moment, waar ze mee bezig waren en wie bij hen was.
Jongeren voelden zich gelukkiger wanneer ze online tijd met elkaar doorbrachten dan wanneer ze alleen waren.
Fysiek contact scoorde nog iets beter, maar het beste resultaat was de combinatie: kunnen chatten met iemand, terwijl je met iemand fysiek samen bent.
“We kunnen stellen dat de smartphone bijdraagt aan een rijk sociaal leven, wat vaak nodig is voor een goede geestelijke gezondheid”
Inez Germeys
Professor KU Leuven
Beschermend
Sociale media brengen veel uitdagingen en zorgen met zich mee, maar ze kunnen ook heel beschermend zijn, meent onderzoeker Olivia Kirtley.
“Voor jongeren die met iets worstelen, is het soms zelfs een levensbelangrijke bron van steun. Ze vinden er mensen die hen begrijpen, wat in de echte wereld rondom hen niet altijd zo is.”
Volgens onderzoeker Robin Achterhof worden online contacten zelfs beter gewaardeerd dan gesprekspartners in levenden lijve.
“Jongeren vinden die contacten aangenamer. Ze zijn meer op hun gemak. Allicht omdat ze die contacten bewust kiezen. Online communiceer je enkel met mensen die je leuk vindt.”
Professor Germeys hoopt dat de studie een portie nuance injecteert in het debat.
“Onze studie heeft niet alle aspecten rond smartphonegebruik onderzocht, maar het is duidelijk dat niet alles slecht is.
“Als we vandaag discussiëren over een verbod, dan is het belangrijk om te kijken naar hoe en waar jongeren een smartphone gebruiken en om te luisteren wat jongeren daar zelf over zeggen.”
Nood aan een gesprek?
Praten helpt, dat kan bij Tele-Onthaal: bel 106 of ga naar de website tele-onthaal.be
Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de website zelfmoord1813.be
Wie nood heeft aan een anoniem gesprek over misbruik, kindermishandeling of zelfdoding, kan terecht bij de gratis hulplijn 1712 of op de website 1712.be
© Sebastian Steveniers
Lees ook
Mentaal welzijn – Eén op de vijf jongeren kampt met mentale problemen – Bij jeugdwerkers is de frustratie hoog
Bron: Het Nieuwsblad