Paul Goossens – De Navo duwt België naar de afgrond

Als België straks instemt met de 5 procent-norm van de Navo, dan is het over tien jaar gedaan met onze sociale zekerheid, voorspelt Paul Goossens.

Paul Goossens – De Standaard

22 mei 2025

Leestijd: 5 min

In Rome is het stof van het conclaaf nauwelijks gaan liggen of er kondigt zich al een nieuw aan. Niet van een wereldreligie, maar van een militaire alliantie die in tegenstelling tot de katholieke kerk niet voor de eeuwigheid werd opgericht.

Volgende maand verzamelen de kopstukken van de Navo landen in Den Haag om er de vuurkracht van de alliantie op te schalen. Een reünie met inzet, want goed voor honderden miljarden extra wapentuig.

Zoals de 133 kardinalen vergaderen de 32 regeringsleiders achter gesloten deuren en is de besluitvorming stuitend ondoorzichtig.

Hoe kan het ook anders? In de roomse kerk draait het allemaal rond een onfeilbare paus, bij de Navo rond een Amerikaanse president die alleen voor deals en dollars knielt.

In een niet zo ver verleden focuste de verslaggeving over roomse conclaven nadrukkelijk op de mankementen van een instituut waar oudere mannen het beheer en de interpretatie van de dogma’s monopoliseren.

Deze keer was die kritische toets hooguit achtergrondgeluid en allicht zit democratische sclerose en autoritaire gewenning daar voor veel tussen.

In de berichtgeving rond de Navo-top is het niet anders. Ook al worden de parlementen van de lidstaten straal genegeerd en hebben de regeringen van de kleinere landen nauwelijks inspraak, toch gaat er geen democratisch alarm af.

Ook in België niet. De publieke opinie beseft er nauwelijks dat de Navo-top het land uit zijn hengsels kan lichten.

Als België het defensiebudget naar 5 procent van het bbp moet tillen – een factuur van bijna 30 miljard euro of 18 miljard meer dan de 2 procent die in het Paasakkoord werd vastgelegd – dreigt een politieke en sociale kortsluiting en een budgettaire ravage zonder voorgaande.

Die 5 procent is een vondst van Donald Trump en toen hij er enkele maanden terug na een partijtje golf mee uitpakte, werd het idee door zowat iedereen in België, minister van Defensie Theo Francken (N-VA) uitgezonderd, weggelachen.

Een vroegere secretaris-generaal van de Navo noemde het een onzinnig voorstel.

Omdat er uit Washington en Mar-a-Lago tekst noch uitleg kwam over de besteding van die 5 procent, groeide de overtuiging dat het cijfer maar een fantasierijke openingszet was in een lange onderhandelingsronde.

Het tegendeel lijkt waar. Vorige week zette Matthew Whitaker, de Amerikaanse ambassadeur bij de Navo, de puntjes op de i.

“Die 5 procent”, zo verduidelijkte hij, “is niet zomaar een getal. Dat is wat er nodig is voor onze veiligheid.”

En opnieuw ontbrak elke toelichting waarom de militaire uitgaven meer dan verdubbeld moeten worden, terwijl het gezamenlijke defensiebudget van de Europese Navo-landen nu al een veelvoud is van het Russische.

Dat ruikt naar imperiale arrogantie en willekeur.

Tot vorige week ging de Belgische regering ervan uit dat ze voldoende medestanders zou vinden om Trump af te blokken. Dat bleek een foute inschatting.

Op een brainstorm van de Navo-ministers van Buitenlandse Zaken ving Maxime Prévot bot. Niks ‘coalition of the unwilling’, wel een ‘verpletterende meerderheid’, zo stelde Prévot vast, die het Amerikaans krachtvoer slikte.

Niet alleen ‘usual suspects’ Polen en de Baltische staten hapten toe, ook Duitsland deed dat.

In enkele weken tijd slaagde de Amerikaanse diplomatie er in om veel Navo-partners te overtuigen zich voluit in de wapenwedloop te engageren.

Gegeven de huisstijl van de regering-Trump laat het zich raden dat er niet alleen fijnbesnaarde argumenten werden uitgespeeld, maar dat er armen werden omgewrongen en ego’s geschoffeerd.

Op de Navo-top in Den Haag zal de 5 procentnorm bijgevolg prominent op de agenda staan en riskeren dwarsliggers Amerikaanse banbliksems en represailles.

Die trofee geeft Trump niet meer uit handen.

Voor premier Bart De Wever (N-VA) wordt het afzien in Den Haag.

Zelfs als die 5 procentnorm pas diep in het volgende decennium gerealiseerd moet worden, kan hij er onmogelijk mee instemmen. Het zou betekenen dat bijna het hele werkingsbudget van de federale overheid door defensie wordt opgesoupeerd.

Te gek voor woorden? Ongetwijfeld, tenzij je de financieringswet verandert en de deelstaten voortaan mee voor defensie laat betalen. Meer dan politieke fictie is dat niet, want in nog geen honderd jaar vind je voor zo’n ingreep een tweederdemeerderheid.

Zo komt de sociale zekerheid in het vizier.

Als de regering op het Navo-conclaaf voor de Amerikaanse druk buigt en de 5 procentnorm slikt, wordt de komende jaren die hele sociale zekerheid omgeploegd.

Daar zullen de miljarden gezocht worden om Trump en zijn Maga aanhang te plezieren en de aankoop van nog wat extra Belgische F-35’s te financieren.

Voor België wordt het Navo-conclaaf In Den Haag een zeldzaam belangrijk moment.

Als 5 procent de nieuwe norm van de alliantie wordt en België geen verzet aantekent, zit zowel deze als de volgende regering in de fuik.

Ongeacht de uitslag van de volgende verkiezingen zal het mes in de sociale uitgaven gaan.

Niet voor een paar honderd miljoen euro, maar voor tientallen miljarden. De sloop van de verzorgingsstaat komt dan heel dichtbij.

Aangezien de inzet groot is, zou het van democratisch fatsoen getuigen mocht De Wever met een ondubbelzinnig en becijferd mandaat van het parlement naar Den Haag trekken.

Veel woorden heb je daar niet voor nodig.

“Geen Belgisch engagement voor de 5 procent” volstaat.

Paul Goossens is Europajournalist.
Zijn column verschijnt tweewekelijks op vrijdag.