Dat de N-VA nu mee onderhandelt in Gent, veroorzaakt een kettingreactie. In het district, de stad en de provincie Antwerpen verkiezen de Vlaams-nationalisten Vooruit boven Groen en CD&V.
Bart Brinckman – De Standaard
“De N-VA en Vooruit hebben na verkennende gesprekken besloten om exclusief en in alle discretie verder met elkaar te onderhandelen met het oog op het vormen van een sterk en stabiel stadsbestuur voor alle Antwerpenaren.”
De officiële mededeling van Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) telde geen woord te veel.
De N-VA en Vooruit besturen straks samen de stad. Van een derde partner is geen sprake. Met een meerderheid van 30 op 55 zetels is dat mathematisch niet nodig.
Op het eerste gezicht stond de coalitie in de sterren geschreven.
De Wever haalde enkele keren hard uit naar Groen. Met die partij had hij naar eigen zeggen niks gemeenschappelijks. Hij beloofde zelfs ondersteboven in de Schelde te springen mocht hij toch met Groen scheep moeten gaan.
Bij Vooruit leeft de overtuiging dat de ecologisten niet echt een realistisch alternatief waren.
Bij Groen overheerst een ander gevoel. En ook die partij volstond in Antwerpen voor een meerderheid.
Ook de groenen hadden gemerkt dat de zogeheten bromance tussen Vooruit-voorzitter Conner Rousseau en zijn N-VA-collega Bart De Wever een knauw had gekregen door de terugkeer van Patrick Janssens bij Vooruit.
De Wever tilde zwaar aan een interview van de voormalige burgemeester.
Janssens suggereerde onoorbare handelingen van De Wever met de vastgoedsector, met een verwijzing naar het feestje van projectontwikkelaar Erik Van der Paal in restaurant ’t Fornuis.
Het helpt dan niet dat Janssens zelf voor architecturaal en stedenbouwkundig platform B-architecten werkt. Dat heeft de concurrerende projectontwikkelaar Cordeel in de portefeuille.
Of dat allemaal volstond om Vooruit voor Groen te ruilen, was onduidelijk. Groen-voorman Bogdan Vanden Berghe dacht alvast van wel.
Want de figuur van Janssens vergemakkelijkt de onderhandelingen zeker niet. Hij ambieert een plek in het college, stadsontwikkeling als het even kan.
Tijdens de campagne ondervond lijsttrekster Kathleen Van Brempt erg vijandige reacties vanuit die sector.
Janssens toont zich ook een overtuigde tegenstander van de Kaaitunnel die de stad wil bouwen.
Politieke manoeuvres
Behalve Groen valt ook CD&V uit de boot. Strikt genomen was de eenmansfractie niet nodig, als teken van goodwill had het evenwel kunnen tellen.
Ook Vooruit maakte geen bezwaar tegen de mogelijke komst van CD&V-verkozene Pieter De Cock, die een progressief profiel heeft.
De kopman, die eerder stoïcijns tegen de zaken aankeek, reageerde wat beduusd op het plotse bedankje vanuit het stadhuis.
Want snel werd duidelijk dat er een groter verhaal speelde, ten nadele van de christendemocraten.
Luttele minuten na de mededeling vanuit het stadhuis liet provinciaal onderhandelaar en eerste gedeputeerde Luk Lemmens (N-VA) weten dat CD&V in de provincie Antwerpen mocht beschikken, ten voordele van Vooruit.
Dat sloeg de grond onder de christendemocratische voeten weg. Nooit eerder zat de partij daar in de oppositie.
Na de verkiezingen leken de Vlaams-nationalisten en CD&V in de provincie op weg naar een nieuwe coalitie, voor Lemmens de “meest logische optie”.
De meerderheid in de Antwerpse provincieraad (20 op 36) is iets ruimer dan die met de socialisten (19 op 36).
Vanuit het niets klinkt het dat met Vooruit “de meeste aanknopingspunten” zijn gevonden.
Voor Vooruit komt de deal als geroepen. Naast het voeren van beleid geeft het een kans op herschikkingen. Zo zou Antwerps schepen en Kamerlid Jinnih Beels verkassen naar de deputatie.
Voor de Antwerpse CD&V was het daarom tijd voor overleg met partijvoorzitter Sammy Mahdi.
De Cock trok een parallel met de gebeurtenissen in Gent. Groen verdwijnt daar uit de coalitie ten voordele van de N-VA. Vooruit laat het ondanks veel drama toch gebeuren.
Velen denken hardop dat De Wever voor zo’n historische gebeurtenis kennelijk een flinke wederdienst veil heeft, al blijft elke bevestiging uit.
Vanden Berghe (Groen) zit op dezelfde lijn.
“Het Gentse verhaal heeft meegespeeld. De Wever wilde pas deze week beslissen. Hij wachtte duidelijk op Gent. Ik denk echt dat er een deal is, tenminste zo voel ik het aan.”
Hij ziet bijkomend bewijs in de manier waarop Antwerps districtsburgemeester Paul Cordy (N-VA) op dezelfde dag de groenen uit het districtsbestuur gooide.
Opnieuw gaat het om een donderslag bij heldere hemel.
In het district Antwerpen besturen de N-VA en Groen al twaalf jaar samen. Het leek erop dat de coalitie gewoon zou worden voortgezet, Cordy communiceerde dat aanvankelijk zelf.
Een coalitie met Vooruit is ook daar wat krapper (17 op 33 tegenover 18 op 33).
Voor Groen is er geen twijfel mogelijk: Cordy kreeg “orders van bovenaf”. De verhuizing naar de oppositie levert bittere reacties op.
Deal tegen 25 november
Nu deze ogenschijnlijke packagedeal is afgesloten, kunnen de Antwerpse onderhandelingen starten. Een akkoord tegen maandag, inclusief de voordrachtsakte, zit er niet in.
Het geeft Jos D’Haese (PVDA) vanaf dinsdag de kans om gedurende twee weken een rondje te lopen. Of hij partners zal vinden voor een gesprek blijft de vraag.
De N-VA en Vooruit sturen hun kat. Het is onduidelijk wat Groen, CD&V en Vlaams Belang voor de communisten kunnen betekenen.
Op maandag 11 november breekt een nieuwe “nuttige periode” aan. Dan krijgt Vooruit het initiatiefrecht.
Het geeft de N-VA en Vooruit tijd tot maandag 25 november om de voordrachtsakte met de namen van de schepenen in te dienen.
Voorlopig is onduidelijk hoe de onderhandelingen zullen verlopen en wie ze gaat voeren.
Nu de Antwerpse coalitie vastligt, heeft De Wever meer tijd om zich met de federale formatie bezig te houden.
Met schepen (en partijgenoot) Koen Kennis heeft hij een uitstekende sherpa die bovendien het verkiezingsprogramma voor de stad heeft geschreven.
Eens premier neemt wellicht Els van Doesburg als waarnemend burgemeester over.
Borsbeek fuseert met Antwerpen. Daarom wordt het nieuwe college pas begin 2025 geïnstalleerd.
Bron: De Standaard