Kunstenaar Dennis Tyfus verrast met nieuw (video)werk waarin hij graaft in zijn geheugen. Al getuigt zijn nieuwe expo ook nog steeds van een stevige punkattitude.
Jozefien Van Beek – De Standaard
- Dennis Tyfus ligt nietsvermoedend in bed te slapen op een donkere zolderkamer, terwijl zijn lakens vlam hebben gevat.
- Dennis Tyfus staat in de openlucht achter zijn schildersezel, met op het doek kinderlijk eenvoudige bomen en op de tekening paarse Hockney-achtige bomen in gifgroen gras.
- Dennis Tyfus zit op een picknicklakentje tussen bovenmaatse hammen en worsten, zijn hoogsteigen humoristische versie van Le déjeuner sur l’herbe.
Het zijn allemaal nieuwe potloodtekeningen in de reeks Up- and downgrades, waarin Tyfus zichzelf portretteert als antiheld.
Uit de duim gezogen
Bij de start van de reeks zette hij zichzelf aandoenlijk op papier in tragikomische situaties. Intussen zijn de tekeningen meer gebaseerd op herinneringen, zegt de kunstenaar:
“Ik heb lang gedacht dat ik een heel goed geheugen had, maar ik merk dat ik dingen begin te vergeten. Dus zet ik op papier hoe ik dénk dat iets is gegaan. Vaak in combinatie met beelden die ik zie net voordat ik in slaap val.
“Ik schrijf ook dingen op – door te schrijven kan ik het bijhouden. Het zijn collages van zaken die vanaf nu de waarheid zijn, zoals in het werk van Werner Herzog.
“Ook bij hem doet het er niet meer toe hoe het precies gebeurd is.”
En zo wordt het nieuwe werk een combinatie van herinneringen, dromen en compleet uit de duim gezogen dingen.
Dat hij ging twijfelen aan zijn geheugen, is het gevolg van wat er op de jongste kerstavond gebeurde ten huize van de familie Tyfus.
De kunstenaar leefde in de overtuiging dat kunst volstrekt afwezig was tijdens zijn opvoeding, tot zijn vader hem eind december trots het bewijs van het tegendeel in de handen duwde.
Het was een homevideo met daarop beelden van de kunstenaar als jongeman, rondlopend in de tentoonstelling The sublime void. Over het geheugen van de verbeelding, die in 1993 te zien was in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen.
(Het toeval wil dat net nu in het Muhka een archiefpresentatie te zien is over onder meer deze expo, als deel van het project Antwerpen 93 – culturele hoofdstad van Europa.)
De kunstenaar was zo verbouwereerd dat hij er iets mee moest doen.
Nectarkapsels
Het resultaat is de video Café in the sublime void (part 1), waarin we de beelden van de oude homevideo te zien krijgen: de hoogblonde, jonge Tyfus die door het museum loopt, terwijl hij werk van onder anderen Luc Tuymans en René Daniëls bekijkt.
“Ik herinner me hier niks meer van”, klinkt de voice-over.
“Wat ik me echter wel kan herinneren, zo helder als pompwater, is de door Keith Haring beschilderde container te Knokke.
“Toen de zee aan lager wal was geraakt en het al pikkedonker was, we later opbleven dan gewoonlijk en we met verse vrienden het strand betraden”, gaat de kunstenaar verder, waarna hij jeugdherinneringen vertelt in archaïsch-literaire taal.
© Dennis Tyfus/Tim Van Laere
Hij heeft het over “leeftijdsgenoten met gouden oorringen, nectarkapsels die aan de zijkant opgeschoren en aan de bovenkant natgelikt waren op hun Camino-snorfiets”.
Tyfus is altijd al sterk geweest met taal, maar dat viel tussen alle ongein niet zo hard op. De video maakt duidelijk hoe groot zijn affiniteit met het Nederlands is. Wanneer de beelden van de video in een loop opnieuw te zien zijn, worden de verhalen die hij vertelt, steeds minder waarschijnlijk, steeds uitzinniger.
In de tentoonstelling Tattooed tears of joy, zijn tweede solo bij Tim Van Laere Gallery, borduurt Tyfus verder op bestaande thema’s in zijn breed uitwaaierende oeuvre, zoals de antiheld, het toeval en de doe-het-zelf-punkattitude, maar dat doet hij met steeds meer elegantie en literaire schoonheid.
Lees ook
Plage Centrale – Ella Leyers en Dennis Tyfus
Bron: De Standaard