Het proces rond de dodelijke doop van Sanda Dia begint maandag opnieuw. Bijna 4,5 jaar na Sanda’s overlijden moeten achttien leden van de studentenclub Reuzegom verschijnen voor het Antwerpse hof van beroep.
Heleen Debeuckelaere – De Standaard
Als steun en eerbetoon aan Sanda Dia, zijn vader Papis Dia en gans de familie hebben we de zaak Sanda Dia gevolgd vanaf 7 december 2018 tot vandaag. Je kan een overzicht vinden van vele krantenartikels, boeken en podcasts in het In memoriam Sanda Dia Lees alle berichten over: Sanda Dia Rust zacht Sanda ❤ #JusticeForSanda |
‘Onze zoektocht naar de waarheid verplicht ons hiertoe.’ Met die woorden trok de familie van Sanda Dia op 29 april 2022 de stekker uit het proces tegen achttien leden van de studentenclub Reuzegom.
Ze tekende beroep aan tegen een tussentijdse beslissing van de rechter in Hasselt. Het proces was de dagen voordien chaotisch verlopen.
De rechtbank, de burgerlijke partijen, het openbaar ministerie en de beklaagden raakten het niet eens over een aantal juridische zaken.
Maandag, bijna een jaar later, begint de zaak opnieuw voor het hof van beroep van Antwerpen.
1. Waar ging de zaak-Sanda Dia over?
Sanda Dia stierf op 7 december 2018 in het UZ Antwerpen aan een acuut hersenoedeem, een zwelling van de hersenen door een teveel aan zout in zijn lichaam.
Twee dagen eerder was hij rond 21 uur binnengebracht in het ziekenhuis van Malle, in onderkoelde toestand. Die eerste avond in het ziekenhuis kreeg hij al een hartstilstand en moest hij gereanimeerd worden. Hij reageerde niet en was volgens de artsen in coma geraakt.
Dia was een geliefde student. Een zondagskind, met veel vrienden en een hechte band met zijn oudere broer. De zoon van een Senegalese vader en een Vlaamse moeder was opgegroeid in Edegem, en studeerde al drie jaar voor burgerlijk ingenieur in Leuven.
Bijna onmiddellijk na zijn dood rezen er vragen over hoe de twintigjarige zo in het ziekenhuis was terechtgekomen.
Het antwoord lag in een dagenlange studentendoop van de beruchte studentenclub Reuzegom in Leuven. Twee dagen lang was Dia, samen met twee andere schachten, blootgesteld aan vernederende rituelen, extreme hoeveelheden alcohol, koude temperaturen en walgelijke maaltijden.
Dia moest levende vissen inslikken en weer uitbraken met grote hoeveelheden vissaus. Die zoute vissaus werd hem fataal.
2. Welke straffen worden er geëist?
Achttien leden van de studentenclub Reuzegom moeten voor de rechter verschijnen. Ze zijn aangeklaagd voor het toedienen van schadelijke stoffen, mensonterende behandeling, onopzettelijke doding en schuldig verzuim.
Al kan het zijn dat de kwalificatie ‘toedienen van schadelijke stoffen’ wordt vervangen door ‘opzettelijke slagen en verwondingen met de dood tot gevolg’.
Daar zullen de advocaten over moeten pleiten. De Reuzegommers worden ook vervolgd voor hun acties tegen de twee medeschachten van Dia.
De hoogste straf, vijf jaar cel, wordt gevraagd voor A.G. (23), alias Janker, de schachtenmeester die verantwoordelijk was voor de organisatie van de doop.
Voor J.J., alias Zaadje (25), en de preses van Reuzegom, zijn 50 maanden celstraf geëist. De openbare aanklager blijft ver weg van de maximumstraf van vijftien jaar.
Een lichtere straf – 1,5 tot 2 jaar cel met een geldboete en vijf jaar ontzetting uit de burgerrechten – vraagt de aanklager voor de Reuzegommers die beperkt aanwezig waren en voor diegenen die meer schuldinzicht hebben geuit.
3. Waarom gaat het proces pas nu weer van start?
Geen enkele stap sinds het overlijden van Dia is vlot verlopen. Eerst sleepte het onderzoek naar zijn dood twintig maanden aan.
De Reuzegommers hadden heel wat bewijs vernietigd. Dia’s kamer, waar de drie schachten de nacht voor de dodelijke doopacties hadden geslapen, werd in allerijl opgeruimd. De Whatsappgroep van de club werd opgeschoond en zelfs de website ging van het internet.
Nadien werd de zaak meermaals uitgesteld. Er werden bijkomende onderzoeksdaden gevraagd, en de voorzitster van de rechtbank moest zich verdedigen tegen een wraking.
Toen het uiteindelijk tot een proces kwam in de rechtbank van Hasselt, bleek al na twee dagen dat juridisch-technische discussies het proces dreigden te kapen.
4. Wat liep eerder mis?
Op dag één was het hek al van de dam. De avond voordien zond VTM Nieuws een reeks gelekte beelden uit op televisie.
Harde en nooit vertoonde beelden van Sanda Dia die verward door de Leuvense binnenstad strompelt, en later zeiknat in een put met emmers koud water wordt overgoten. Alle advocaten zeiden verbolgen te zijn.
Tussen de getuigenissen van de beklaagde Reuzegommers door werd nadien al snel duidelijk dat er juridische moeilijkheden waren.
Vooral de Hasseltse rechtbankvoorzitter stak haar misprijzen niet onder stoelen of banken. Eerst eiste ze van de verschillende partijen dat ze nadachten over een andere kwalificatie: in plaats van ‘toedienen van schadelijke stoffen’ verkoos zij ‘opzettelijke slagen en verwondingen met de dood tot gevolg’.
Die laatste kwalificatie kan het mogelijk maken dat meer Reuzegommers veroordeeld worden. Alles draait rond het toebrengen van de vissaus die Sanda Dia zo ziek had gemaakt.
Wie die heeft toegediend, blijft onduidelijk. De getuigenissen van de Reuzegommers zijn heel vaag als het daarover gaat. Slagen en verwondingen is een veel breder begrip, wat het makkelijker maakt om iedereen aansprakelijk te stellen.
Een dag later liet de voorzitter opnieuw blijken dat ze niet tevreden was met de vordering van het openbaar ministerie. Het doopritueel duurde twee dagen, op 4 en 5 december, en bestond uit een rozenverkoop, een afzuip, een cantus en ten slotte een dag aan een blokhut in Vorselaar. Maar de aanklacht was beperkt tot de namiddag van 5 december.
Volgens de rechter kon de rechtbank zich dus alleen uitspreken over strafbare feiten die op 5 december gepleegd zijn, niet over de rest van de doop. Bovendien liet de rechter dat optekenen in het zittingsblad, wat eigenlijk een juridische beslissing is.
Er zat volgens de burgerlijke partijen niets anders op dan beroep aan te tekenen.
5. Wat kunnen we nu verwachten?
Het hof van beroep moet al die zaken uitzoeken. Ook moeten alle advocaten, van de 18 beklaagden en de 13 burgerlijke partijen, hun visie op de feiten uiteenzetten. Het worden dus volle zittingsdagen.
Het hof van beroep kan na al dit werk nog altijd beslissen om het beroep onontvankelijk te verklaren en de zaak terug naar Hasselt te sturen. Iets wat iedereen hoopt te vermijden. Al verliezen de Reuzegommers wel een stap in het beroepsproces door de zaak voor het hof van beroep te pleiten.
Moeilijke dagen dus, waar veel van afhangt. Voor de familie van Sanda Dia wordt het een titanentocht.
‘Ik ga me proberen in te houden’, zei vader Papis Dia aan het Nieuwsblad.
‘Het zal niet gemakkelijk zijn. Er zijn zoveel emoties die opborrelen. Als ik het woord krijg, zal ik hun zeggen hoe hard ze onze levens hebben vernietigd. Ik zal hen recht in de ogen kijken. Niet zoals zij, toen in Hasselt, laf met de rug naar ons.’
Lees ook
Reuzegom – Papa van Sanda Dia komt op de plekken die hij nooit had willen bezoeken
Reuzegom – Advocaten van familie Sanda Dia laten proces stilleggen
Reuzegom – 18 Reuzegomleden staan terecht – Wie zijn ze
Reuzegom – Reconstructie van de laatste uren van de fatale studentendoop
Interview Papis Dia en Seydou De Vel – Ons leven is geruïneerd. Het is tijd voor de waarheid. Mag het?
Bron: De Standaard