Het proces in Hasselt met de achttien Reuzegommers op de beklaagdenbank wordt voor onbepaalde tijd stilgelegd. De advocaten van de broer, vader en moeder van Sanda Dia (20) tekenen beroep aan tegen een beslissing van de rechter. Die gaf ter zitting aan dat ze slechts kan oordelen over een deel van de faliekant verlopen studentendoop. Daardoor zien de advocaten geen andere mogelijkheid dan de noodknop in te drukken.
Het lijkt vanuit menselijk oogpunt op zijn minst merkwaardig dat net de burgerlijke partijen de verdere procesgang onderbreken. Op juridisch vlak is er geen andere denkbare uitweg, klinkt het. De advocaten willen kost wat kost vermijden dat de achttien Reuzegommers of sommigen onder hen de dans dreigen te ontspringen en hun verantwoordelijkheid voor de dood van Sanda kunnen ontlopen.
Om de demarche van advocaten Sven Mary, Elisa Van Bocxlaer, Stijn Butenaerts en Sven De Baere – het vierkoppige team achter broer Seydou en vader Papis Dia, en van Nathalie Buisseret en David Dendoncker – de advocaten van moeder Annemie De Vel – te begrijpen, moeten we terug in de tijd. Meer bepaald naar vrijdagavond, dag één van het grote proces in Hasselt.
De cruciale vraag: wie diende vissaus toe?
Op de beklaagdenbank zitten achttien Reuzegommers die allen terechtstaan voor een rist misdrijven: het opzettelijk toedienen van schadelijke stoffen met de dood tot gevolg (het toedienen van de vissaus). Daarnaast ook onopzettelijke doding, onterende behandeling, schuldig verzuim en inbreuken op de dierenwelzijnswetgeving.
Volgens het openbaar ministerie, de vervolgende partij, zijn ze alle achttien schuldig aan alle misdrijven. ‘Er was geen wil om te doden, wel de wil om een traumatische ervaring te creëren.’
Huiswerk
Net voor het afsluiten van de eerste procesdag gooide de rechtbankvoorzitter zelf een bommetje. Ze stuurde de advocaten in de zaal ‘met huiswerk’ het weekend in. Ze vroeg hen om een juridische herkwalificatie te overwegen. Met name: ‘Opzettelijke slagen en verwondingen met de dood tot gevolg.’
Ze wees daarvoor op de wil om de schachten te laten afzien door het gooien van emmers koud water, hen in de beek te laten zwemmen bij koude, winterse temperaturen, door hen water en voedsel te onthouden na overmatig alcoholgebruik en door hen vissaus en vieze zoute bereidingen toe te dienen om hen te laten braken.
Alleen Vorselaar, niet Leuven
Er rees volgens de rechter een probleem. De rechter wierp op dat bij alle tenlasteleggingen – op die van mensonterende behandeling na – enkel melding gemaakt werd van ‘5/12/2018’ en ‘Vorselaar’.
Dat impliceert volgens de rechter dat er slechts wordt vervolgd voor de feiten gepleegd op dag twee van de fatale doop. Vanaf het moment dus dat de commilitones aan Blokhut Cardon in Vorselaar arriveren met de schachten. Er zou, volgens de rechter, niet vervolgd worden voor alle in Leuven gepleegde feiten.
Tellen dan niet meer mee:
- De doopvergadering waar het draaiboek werd besproken
- De rozenverkoop waar Sanda en co. al vieze papjes moesten drinken
- De afzuip waarbij grote hoeveelheden gin moesten gedronken worden
- De cantus waar de schachten stomdronken werden gevoerd en het bewustzijn verloren
- Het afplakken van de kranen en opsluiten van de schachten
- De scène op de parking waar de Reuzegommers al liegend een ongeruste professor afscheepten
Kwaad was geschied
De rechter sprak maandagavond de rechtszaal toe en gaf aan dat ze ‘aan handen en voeten gebonden was’. ‘Een rechtbank kan zichzelf niet vatten.’ Het openbaar ministerie werd weinig subtiel aangemaand om dat juridisch probleem aan te pakken.
Het openbaar ministerie hield maandag, op de tweede procesdag, echter voet bij stuk en ziet geen juridische problemen. Volgens de advocaten van de nabestaanden was er in essentie ook geen probleem dat niet verholpen kon worden, zelfs met de door voorzitter geopperde herkwalificatie.
Maar wat bleek? Op het zittingsblad van maandag werd genoteerd dat de feiten gepleegd vanaf het wekken van de schachten in Leuven tot aan het vertrek richting Vorselaar niet aan de beoordeling van de rechtbank werden voorgelegd.
De rechter heeft de facto dus al een onherroepelijke beslissing genomen.
‘Het kwaad was geschied, de denkoefening reeds beantwoord door de voorzitter zelf’, zegt advocaat Sven Mary.
Proces ligt stil
Donderdagnamiddag lichtte Mary zijn cliënten in over de mogelijke juridische gevolgen. Zij gingen akkoord met het advies van het advocatenteam.
Hetzelfde gebeurde langs moederskant. Annemie De Vel werd gebrieft door haar advocaten Buisseret en Dendoncker.
Voor de familie en hun advocaten is het evident dat de Reuzegommers zich dienen te verantwoorden voor het hele doopritueel – Leuven én Vorselaar dus – wat leidde tot de dood van Sanda Dia.
Het beroep komt er, zeggen Mary en co. om de Reuzegommers de kans te ontnemen ‘hun betrokkenheid verder uit te sluiten of te minimaliseren’.
Het gaat voor alle duidelijkheid niet om een wraking van de rechtbank. Het Antwerpse hof van beroep komt nu aan zet en moet oordelen of de rechters in Hasselt een onwettige beslissing namen.
Als blijkt van wel, zal het Antwerpse hof van beroep de hele zaak behandelen. Wanneer kan het proces opnieuw verder, en in welke constellatie? Dat is koffiedik kijken.
Lees ook
De integrale verklaring van de familie
Wat is er met onze zoon, wat is er met mijn broer, gebeurd?
Waarom heeft niemand hem geholpen?
Hoe is dit kunnen gebeuren?
Waarom?
Waarom zwijgt iedereen?
Dit zijn de vragen waarop wij een antwoord verwachten.
Op de zitting van de Correctionele Rechtbank van Eerste Aanleg te Hasselt van maandag 25 april 2022 werd ons duidelijk dat wij geen antwoorden op al onze vragen zouden krijgen.
De Rechtbank stelde slechts te kunnen beslissen over het doopgebeuren te Vorselaar. Door zo te oordelen wordt ons het recht ontnomen om antwoorden te krijgen. Indien de Rechtbank haar uitspraak beperkt tot de allerlaatste uren van onze zoon, mijn broer, zullen wij nooit de volledige waarheid kennen over de waanzin die hij gedurende drie dagen heeft moeten ondergaan.
Wij verschillen van mening met de reeds genomen beslissing van de rechtbank aangezien wij van oordeel zijn dat het ook mogelijk is te oordelen over de feiten die op 3 en 4 december 2018 plaatsvonden te Leuven.
Onze zoektocht naar de volledige waarheid en onze wens de Reuzegommers verantwoordelijkheid te zien nemen voor Sanda zijn dood, verplicht ons – hoe pijnlijk dit ook is – om beroep aan te tekenen tegen de beslissing die maandag werd genomen.
Wij zijn het aan onze zoon, mijn broer verschuldigd.
Wij hebben nog steeds alle vertrouwen in de rechtsgang.
Dank voor de niet aflatende steun.
Papis Dia en de familie
Reuzegom – Advocaten van familie Sanda Dia laten Reuzegom-proces stilleggen – Wat nu?
Bron: De Standaard