Thomas L. Friedman is opiniemaker bij The New York Times.
Thomas Friedman – De Morgen
26 april 2025
Leestijd: 8 min
Er gebeurt elke dag zoveel geks met de regering-Trump dat sommige even eigenaardige als veelzeggende berichten verloren gaan in de heisa.
Een recent voorbeeld was het tafereel op 8 april in het Witte Huis, toen onze president besloot dat midden in een handelsoorlog het perfecte moment was om een uitvoeringsbesluit te ondertekenen om de steenkoolmijnen te ondersteunen.
“We brengen een sector terug die in de steek is gelaten”, zei Donald Trump, omringd door mijnwerkers met helmen op, mensen uit een beroepsgroep die volgens Reuters in de afgelopen tien jaar van 70.000 leden naar ongeveer 40.000 is gedaald.
“We gaan de mijnwerkers weer aan het werk zetten”, klonk het.
Voor de goede orde voegde Trump over deze mijnwerkers toe:
“Je mag hen een penthouse op Fifth Avenue cadeau doen of een andere job geven, het zou hen alleen maar ongelukkig maken. Steenkool delven: dat is wat ze willen en het liefste doen.”
Het is lovenswaardig dat de president handarbeiders in de bloemetjes zet.
Maar mijnwerkers ophemelen en ondertussen de ontwikkeling van schone energie proberen te bannen – in 2023 was de Amerikaanse windenergiesector goed voor ongeveer 130.000 werknemers en de zonne-energiesector voor 280.000 – toont een president die gevangen zit in een rechtse woke-ideologie; die groene industriële jobs niet erkent als “echte” job. Hoe zou dat ons sterker maken?
Deze Trump II is een wrede klucht.
Trump stelde zich niet opnieuw verkiesbaar omdat hij een idee had hoe hij Amerika kon transformeren voor de 21ste eeuw, hij deed het om uit de gevangenis te blijven en om wraak te nemen op degenen die hem, op basis van solide bewijs, ter verantwoording wilden roepen in de rechtbank.
Ik betwijfel of hij ooit vijf minuten heeft besteed aan het bestuderen van de beroepsbevolking van de toekomst.
Hij kwam weer in het Witte Huis te zitten, zijn kop nog steeds gevuld met ideeën uit de jaren 70.
Als president lanceerde hij een handelsoorlog zonder bondgenoten en zonder serieuze voorbereiding – daarom verandert hij zijn heffingen bijna elke dag – en zonder te begrijpen hoezeer de wereldeconomie vandaag een complex ecosysteem is waarin producten worden samengesteld uit onderdelen uit meerdere landen.
Hij laat de VS deze oorlog voeren door een minister van Handel die denkt dat miljoenen Amerikanen staan te springen om Chinese arbeiders te vervangen die “schroefjes indraaien om iPhones te maken”.
Deze klucht staat op het punt elke Amerikaan te treffen.
Door tegelijk onze naaste bondgenoten: Canada, Mexico, Japan, Zuid-Korea en de Europese Unie en onze grootste rivaal, China, aan te vallen en bovendien duidelijk te maken dat hij Rusland verkiest boven Oekraïne en klimaatvernietigende energie-sectoren verkiest boven toekomstgerichte, veroorzaakt Trump een ernstig verlies aan wereldwijd vertrouwen in Amerika.
Wegwerptelefoons
De wereld ziet het Amerika van Trump nu precies voor wat het aan het worden is: een schurkenstaat geleid door een impulsieve sterke man die geen voeling heeft met de rechtsstaat en andere grondwettelijke Amerikaanse principes en waarden.
En weet je wat onze democratische bondgenoten doen met schurkenstaten?
Laten we het eens op een rijtje zetten.
Ten eerste kopen ze niet zoveel obligaties als vroeger. Dus Amerika moet hen hogere rentetarieven bieden om dat te doen, wat heel onze economie zal treffen, van autoleningen over woninghypotheken tot de financiering van onze nationale schuld ten koste van al het andere.
“Zijn de eigenzinnige besluitvorming en grensbelastingen van president Trump er de oorzaak van dat investeerders wereldwijd terugschrikken voor de dollar en Amerikaanse staatsobligaties?”, vroeg The Wall Street Journal zich onlangs af onder de kop: ‘Is er een nieuwe Amerikaanse risicopremie?’.
Het is te vroeg om dat te kunnen zeggen, maar niet te vroeg om de vraag te stellen, aangezien de obligatierente blijft stijgen en de dollar blijft verzwakken.
Het zijn de klassieke tekenen van een verlies aan vertrouwen dat niet groot hoeft te zijn om een grote impact te hebben op onze hele economie.
Het tweede punt is dat onze bondgenoten het vertrouwen in onze instellingen verliezen.
De Financial Times schreef dat de Europese Commissie “wegwerptelefoons en eenvoudige laptops verstrekt aan personeelsleden die naar de VS gaan om het risico op spionage te vermijden, een maatregel die traditioneel voorbehouden bleef voor reizen naar China”.
Ze hebben geen vertrouwen meer in de rechtsstaat in Amerika.
Het derde wat mensen in het buitenland doen, is zichzelf en hun kinderen vertellen dat het misschien geen goed idee meer is om in Amerika te studeren – ik hoorde dit een paar weken geleden herhaaldelijk in China.
De reden: ze weten niet wanneer hun kinderen arbitrair aangehouden kunnen worden of wanneer hun familieleden misschien gedeporteerd worden naar Salvadoraanse gevangenissen.
Is dit onomkeerbaar?
Al wat ik vandaag zeker weet, is dat er ergens iemand is zoals de Syrische vader van Steve Jobs, die in de jaren 50 naar de VS kwam om een doctoraat te halen aan de Universiteit van Wisconsin – iemand die van plan was om in Amerika te studeren maar nu liever naar Canada of Europa uitwijkt.
Ons vermogen om ’s werelds meest energieke en ondernemende immigranten aan te trekken, wat ons in staat heeft gesteld het wereldwijde centrum van innovatie te worden, krimpt.
Hetzelfde geldt voor ons vermogen om een onevenredig deel van ’s werelds spaargelden aan te trekken, waardoor we decennialang boven onze stand hebben kunnen leven, alsook voor onze reputatie voor het handhaven van de rechtsstaat.
Na verloop van tijd krijg je zo een Amerika dat minder welvarend, minder gerespecteerd en steeds meer geïsoleerd wordt.
Made in China 2025
Wacht eens even, denkt u misschien, wint China ook niet nog altijd steenkool?
Ja, dat is zo, maar met een langetermijnplan om dit geleidelijk af te bouwen en robots te gebruiken om het gevaarlijke en ongezonde werk van mijnwerkers te doen.
En dat is het punt.
Terwijl Trump alleen maar doorratelt over wat hem op dat moment goed lijkt, maakt China langetermijnplannen.
In 2015, het jaar voordat Trump president werd, onthulde de toenmalige premier van China, Li Keqiang, een toekomstgericht groeiplan met de naam ‘Made in China 2025’.
Het begon met de vraag: Wat wordt de groeimotor voor de 21ste eeuw?
Peking investeerde vervolgens enorme bedragen in de onderdelen van die motor, zodat Chinese bedrijven ze konden domineren in binnen- en buitenland.
We hebben het over:
- Schone energie
- Batterijen
- Elektrische voertuigen
- Autonome auto’s
- Robots
- Nieuwe materialen
- Gereedschap
- Drones
- Kwantumcomputers
- Kunstmatige intelligentie
De meest recente Nature Index laat zien dat China “de wereldwijde leider is geworden op het vlak van onderzoeksoutput binnen de chemie, aard- en milieuwetenschappen en natuurwetenschappen.
Het staat op de tweede plaats op het vlak van biologische en gezondheidswetenschappen”.
Betekent dat dat China de VS voorbij zal streven?
Nee. Peking maakt een grote fout als het denkt dat de rest van de wereld het zal blijven accepteren dat China zijn binnenlandse vraag naar goederen en diensten onderdrukt, zodat de overheid exportindustrieën kan blijven subsidiëren en probeert alles voor iedereen te produceren, waardoor andere landen uitgehold en afhankelijk raken.
Peking moet zijn economie hervormen en Trump heeft gelijk dat hij er druk op uitoefent.
Maar Trumps aanhoudende gebral en wilde, grillige heffingenbeleid is geen strategie, en zeker niet wanneer je het opneemt tegen dit China.
Als minister van Financiën Scott Bessent zijn eigen dwaasheid écht gelooft, namelijk dat Peking gewoon “met een paar tweeën speelt” zoals hij heeft gezegd, laat iemand me dan alsjeblieft weten wanneer het pokeravond is in het Witte Huis, want dan wil ik meedoen.
China heeft een economische motor gebouwd die opties biedt.
De vraag voor Peking – en de rest van de wereld – is: hoe gaat China alle winsten gebruiken die het genereert?
Zal het die investeren in een dreigender leger? Zal het investeren in meer hogesnelheidslijnen en zesbaans snelwegen naar steden die dat niet nodig hebben?
Of zal het investeren in meer binnenlandse consumptie en diensten, terwijl het aanbiedt om de volgende generatie Chinese fabrieken en toeleveringslijnen in Amerika en Europa te bouwen met 50-50-eigendomsstructuren?
We moeten China aanmoedigen om de juiste keuzes te maken. Maar China hééft tenminste de keuze.
Vergelijk dat met de keuzes die Trump maakt:
- Hij ondermijnt de rechtsstaat
- Hij zet onze bondgenootschappen bij het grof vuil
- Hij ondermijnt de waarde van de dollar
- Hij verbrijzelt elke hoop op nationale eenheid
Als Trump niet stopt met zijn schurkengedrag, zal hij alles vernietigen wat Amerika sterk, gerespecteerd en welvarend heeft gemaakt.
Ik ben nog nooit zo bang geweest voor de toekomst van dit land.
© The New York Times
Overzicht
Lees alle berichten in deze categorie
Bron: De Morgen