Alain Gerlache – Ook al is de omvang van het misbruik kleiner in Wallonië, de ernst is er niet minder om

Godvergeten was woensdag te zien op RTBF. De zender wijdt een avond aan seksueel misbruik in de katholieke kerk. ‘De serie zegt voor mij veel over het verschil tussen Vlaanderen en Franstalig België’, zegt journalist en De Morgen-columnist Alain Gerlache.

Ans Boersma – De Morgen

Godvergeten veroorzaakte in september een schokgolf in Vlaanderen. Leefde dit toen ook in Franstalig België?

“De serie van de VRT is ook aan bod gekomen in de Franstalige media. Veel mensen zijn dus op de hoogte van de grote impact in Vlaanderen. Het is goed dat de Franstaligen rechtstreeks zullen horen over de gepleegde feiten, de rol van de kerk en het gerecht, en de hele doofpotoperatie die priester Rik Devillé aan het licht heeft gebracht.

“RTBF zendt woensdag een samenvatting van Godvergeten uit, en daarna volgt een debat. Alle episodes zijn online beschikbaar op RTBF Auvio. Nu al is er veel belangstelling voor de serie.

“Een van de redenen is dat meer dan 25 jaar na de Dutroux-affaire pedofilie en kindermisbruik nog een heel grote weerklank hebben in Wallonië. Het raakt dezelfde thematiek waarvoor de bevolking nog steeds heel gevoelig is.”

Hoe heeft u zelf gekeken naar de reeks?

“De serie zegt voor mij veel over het verschil tussen Vlaanderen en Franstalig België. Wat mij opviel is de bijna absolute macht van de kerk in Vlaanderen in de periode waarin het misbruik zich afspeelde.

“Dat heeft het gevoel bij sommigen gevoed dat zij almachtig waren, dat de kerk en priesters boven de wet stonden. Dat hebben wij in Wallonië niet op dezelfde manier gekend.”

Nu zijn er bij Operatie Kelk in Wallonië ook invallen gedaan, zoals een huiszoeking in het bisdom van Doornik. Waarin zit het verschil?

“In Wallonië heeft de kerk sinds de negentiende eeuw minder macht dan in het landelijke noorden: door de industrialisering, de opkomst van de vakbonden, de linkse partijen, de marxistische inspiratie.

“De kerk, christelijke vakbond en het katholieke onderwijs zijn minder sterk en er waren minder katholieke internaten. In Vlaanderen lijkt het meer op een systeem. In Wallonië gaat het om geïsoleerde gevallen en voor zover we weten niet om een hele grote doofpotoperatie. Maar er waren zeker ook gevallen van pedofiele priesters in Wallonië. Waarom zou het hier anders zijn dan elders?

“Het is daarom goed dat de parlementaire onderzoekscommissie naar seksueel misbruik in de kerk op federaal niveau is opgericht. Ik hoop dat die commissie zich ook over Wallonië of de houding van de kerk in het zuiden buigt. Dat moet aan het licht komen. Ook al is de omvang van het misbruik kleiner, de ernst van het misbruik is er niet minder om.”

Hoe uitzonderlijk is het dat een VRT-documentaire aan de andere kant van de taalgrens wordt getoond?

“Dat gebeurt steeds vaker. Kijk naar de reeks 1985 over de bende van Nijvel, een samenwerking tussen RTBF en VRT.

“Tegenwoordig is er een grotere belangstelling voor series die relevant zijn voor ons en die bijdragen aan het begrip van het land en de twee landsdelen.

“Het verhaal van Vlaanderen is dan weer niet uitgezonden. Als het overkomt als een verheerlijking van Vlaanderen met een nationalistische geur, is er minder interesse. (lacht)

“Godvergeten wordt in het Nederlands uitgezonden met ondertitels. Dat is nieuw. De naam is ook niet aangepast.”

Verwacht u eenzelfde maatschappelijke verontwaardiging in Wallonië als in Vlaanderen?

“Bij het kijken van Godvergeten reageer je eerst als mens, en op menselijk niveau zal het eenzelfde impact hebben. In een tweede fase verwacht ik bezinning over de rol van de kerk en de manier waarop Justitie gehandeld heeft. Ik veronderstel dat de Franstalige pers na de uitzending woensdag zich zal buigen over de situatie in het zuiden van het land. Net als in Vlaanderen is gebeurd.”