De vier seizoenen van Caroline Pauwels
Te zien via VRT Max
Guinevere Claeys – De Standaard
In de zomer van 2021 stapt Caroline Pauwels nog elke ochtend haar Noordzee in. Op klompen en in badjas wandelt ze over de Oostendse dijk en het strand naar de branding, en vandaar het water en de dag in.
De zomer van 2021 was wispelturig, de Noordzee ook. In de openingsbeelden van de Canvas-documentaire zien we een frêle lichaam de vrolijke speelbal worden van donkere, hoge golven. Ze zwemt met het hoofd boven water, zoals redders. Alles, iedereen, blijft gezien. In haar buurt zal niemand verdrinken.
‘Ik hou ervan dat wij nog vier seizoenen hebben’, zegt Caroline Pauwels. ‘En ik vind het fijn wanneer die uitgesproken zijn.’
Caroline Pauwels stelde de makers twee voorwaarden: ‘Zet mij niet op een piëdestal.’ En: ‘Maak van mij niet “de kankerpatiënt”.’
De dingen in al hun onvermijdelijkheid graag zien, alsof ze ze ook zelf zo gekozen zou hebben, dat kon ze goed.
De vier seizoenen vormen de leidraad van de documentaire (bijna zonder het zelf te weten de regie voeren, ook dat kon ze goed), en zo volgen we een jaar Caroline Pauwels in haar vele gedaantes: VUB-rector, wetenschapper, curator, alleenstaande moeder, dochter, zus, vriendin, en ook zieke.
Dat dit jaar haar laatste zou worden, was lang niet duidelijk. Pauwels had de makers, Isabel Junius en Mieke Ghys, twee voorwaarden gesteld. Eén: ‘Zet mij niet op een piëdestal.’ En twee: ‘Maak van mij niet “de kankerpatiënt”.’
Zo zijn we al voorbij halverwege, diep in de winter, als die kanker voor het eerst enige aandacht krijgt. In paarse broek en fuchsia trui en jas zien we haar in de vroege ochtend door de ziekenhuisgangen stappen.
Ze installeert zich voor het infuus en klapt de laptop open voor een meeting – die laptop verantwoordt ze aan de verpleegster, die ze vervolgens bewonderend uitvraagt over een tattoo op haar onderarm. Zo veel kranigheid, die je haast dreigt te verwarren met ongenaakbaarheid.
In al haar kracht voelt Caroline Pauwels bij momenten erg onbereikbaar.
Maar dan zijn er die drie telefoontjes per dag met haar moeder, is er dat weifelende lachje wanneer ze vindt, en dat vindt ze vaak, dat ze een zin iets te stellig heeft uitgesproken.
Er is dat (weggeslikt, maar wel degelijk) volgelopen gemoed wanneer studenten haar een zelf samengesteld collageboek geven met op de eerste pagina ‘Liefste Caroline, uit verwondering’.
En er is die prachtige scène in de berkencirkel in het Zoniënwoud waarin ze heel even kwaaiig (of dat zou je bijna hopen te zien) de gevallen bladeren de lucht in schopt.
Het is de scène waarin ze het heeft over de eindigheid, haar eindigheid, en het is de enige scène zonder weifelende lachjes.
Na een lente, waarin de nieuwgeboren natuur wreedaardig contrasteert met de verzwakte Pauwels, volgt die zomer waarin ze halverwege loslaat.
‘Het mens-zijn’ is het laatste dat je haar in de documentaire hoort zeggen, en dat lijkt het juiste slot. Hoeveel mens Caroline Pauwels was.
Lees ook
Vul hieronder de zoekopdracht Caroline Pauwels in en vind veel meer berichten.
In memoriam
Caroline Pauwels
23 juni 1964 – 5 augustus 2022
Bron: De Standaard