In een nieuw boek schetst journalist Wouter Verschelden “het onwaarschijnlijke verhaal” achter de vorming van de regering-De Wever. Dat verhaal bleek al live te volgen. De tijd van discrete onderhandelingen is voorbij.
Jan-Frederik Abbeloos – De Standaard
20 juni 2025
Leestijd: 6 min
Weinig dat de Belgische politieke journalistiek zo kenmerkt als de reconstructie van de federale regeringsvorming, een genre dat bestaat bij gratie van het slopende karakter dat die formaties hebben gekregen.
Ook de huidige regering-De Wever liet 239 dagen op zich wachten. Alleen de regering-Di Rupo (2011, 541 dagen) en de regering De-Croo (2020, 494 dagen) kenden een langere zwangerschap.
Het zijn feuilletons waarin systeemfalen, blufpoker en carrièrisme elkaar ontmoeten. Het is het hoogste spel dat de geranten van de particratie spelen. Na de spotlights van de verkiezingen wacht de ‘achterkamer’ van het overleg.
Logisch dat journalisten achter de gordijnen willen kijken, in de hoop dat kroongetuigen onthullen hoe het er écht aan toe ging.
De aanpak werd populair door De Zestien is voor u, een artikelenreeks en boek van De Standaard uit 2007-2008 over de vorming van de regering-Leterme, die met 192 dagen destijds gold als de langste ooit.
Indiscreties
De reeks, steunend op bijna honderd uur off-the-recordgesprekken, trok de aandacht, onder meer door de vele indiscreties die ze bevatte over de audiënties met de koning.
Van de porto die Yves Leterme (CD&V) durfde te bestellen tot de druk die koning Albert uitoefende om de N-VA te dumpen.
Guy Verhofstadt (Open VLD) sprak er schande van. Als zelfs het colloque singulier niet langer heilig was, hoe kon er dan nog deftig onderhandeld worden?
Vandaag doet die verontwaardiging aandoenlijk aan. Samen met de versnelde digitalisering van het nieuws en de permanente campagne die politieke partijen online zijn gaan voeren, zijn ook de formaties zich steeds meer voor het oog van de camera en het publiek gaan voltrekken.
Dat blijkt uit De verovering van België, het boek waarin journalist Wouter Verschelden de geboorte van de regering-De Wever reconstrueert.
Verschelden schreef ook al mee aan De Zestien is voor u en kan intussen als de veteraan van het genre beschouwd worden.
Arrête ton sketch
Zijn boek biedt onderhoudende lectuur met bijzondere anekdotes. Hoe de minister portefeuilles als biefstukken werden verdeeld, bijvoorbeeld, of hoe Conner Rousseau (Vooruit) tijdens een van de talloze vergaderingen van zijn sus draaide – ook de lezer hapt naar adem bij zoveel gepalaver.
De Wever liet blijkbaar T-shirts drukken met daarop “Arrête ton sketch.” Hele conversaties tussen de formateur en de koning vonden hun weg naar het boek. Geen porto deze keer, maar koude koffie en de vraag van Filip of De Wever wel van België zal houden.
Alleen roept het niet langer grote emoties op over het colloque singulier. En belangrijker, het boek vertelt wat al geweten was, maar onthult geen nieuwe dynamiek achter de gesprekken.
Het “onwaarschijnlijke verhaal” dat de uitgever belooft, klinkt bekend. Dat ligt niet aan Verschelden, maar aan de veranderende politieke omgeving.
Zowat elke kortsluiting in de maandenlange paringsdans is het gevolg van een oekaze die via de media is uitgesproken.
Elke versie van de supernota is al gelekt, elke ontploffing van Georges-Louis Bouchez (MR) al beschreven. Onder meer door Verschelden zelf, want hij heeft een eigen nieuwsbrief waarin hij dagelijks een blik in de bubbel werpt op basis van wat hem off the record is toevertrouwd.
De tijden zijn voorbij waarin pas jaren na de feiten blijkt dat een premier in een Ardens dorpje heeft overlegd met syndicale en bancaire toplui. Poupehan komt niet meer terug.
In het boek drijft het formateur De Wever tot wanhoop. De N-VA’er is de enige die destijds al figureerde in De Zestien is voor u. Hij heeft het politieke bedrijf in al die jaren zien versnellen.
“Ik merk dat ik een oude man ben geworden. Die jonge mannen zijn allemaal heel expressief, die dragen hun gsm in hun holster, zoals John Wayne”, noteert Verschelden.
Of ook: “De ergernis over een ‘jonge generatie politici’, die tegelijk campagne voeren, is groot.”
Het is de berekende ergernis van iemand die het pak van de staatsman aantrekt. Want torpedeerde De Wever in 2020 zijn eigen formatiepogingen niet door de Vlaamse liberalen live op VTM te dwingen om de MR te lossen?
Nodigde hij Het Laatste Nieuws niet uit naar het Zwarte Woud tijdens de enige week vakantie die hij had vorige zomer?
Gekleurde kijk
In elk geval hing er een vreemdsoortige transparantie over de formatie van 2024-2025, zij het met de waarachtigheid van reality-tv.
Zo was het bij Vooruit zaak om voldoende traag en met de nodige mediagenieke pauzes in de regering te stappen.
In een geestige passage voorspelt De Wever in een interne whatsappgroep van de N-VA dat Rousseau één minuut voor zeven uit zijn bureau zal komen met “nieuws voor de tv-zenders”. De Wever blijkt er vier minuten naast te zitten.
Het valt op: Verschelden steunt heel erg op informatie die enkel van De Wever of de N-VA kan komen. De andere hoofdrolspelers komen steevast minder intelligent en sympathiek uit het verhaal.
De sherpa van Rousseau is een “geestelijke PS’er”, de sherpa van de MR een “autist”.
Sammy Mahdi (CD&V) helpt nooit iemand en Bouchez is een ijskoude machtsdenker.
Eerder dan te onthullen, biedt het boek een gekleurd commentaar op wat grotendeels geweten is.
Verschelden erkent dat, maar presenteert zijn informatie desondanks in de vorm van dialogen die de lezer het gevoel geven op de eerste rij te zitten en de actie live mee te maken.
Dat is een erg verleidelijke manier om de aandacht te trekken – elk medium bedient er zich van – maar het suggereert precisie waar er geen is.
Dat blijft de achilleshiel van het genre, ook al sinds De Zestien.
Satiricus Koen Meulenaere verwoordde het ooit spitant in Knack.
Die reconstructies, zo schreef hij in 2012 in reactie op België in blessuretijd (de reconstructie van de formatie van de regering-Di Rupo door De Standaard en Le Soir), bieden “zogezegd letterlijke dialogen, gekruid met zogezegd letterlijke sms-berichten, geserveerd op een bedje van zogezegd letterlijke telefoongesprekken”.
Veel gebeld wordt er niet meer, sms’en stuurt niemand nog.
Maar de rest van het citaat blijft overeind.
Lees ook
Lees meer berichten
Bron: De Standaard