Euthanasie – Wim Distelmans – Wielemie leerde me nederigheid

Professor Wim Distelmans was elf jaar lang steun en toeverlaat van Marieke ‘Wielemie’ Vervoort, die eind oktober overleed door euthanasie.

Wim Distelmans – De Standaard

‘Ze was een groot voorbeeld voor velen.’

Wim Distelmans

Eind oktober overleed rolstoelatlete en paralympisch kampioene Marieke Vervoort. Ze was net 40 geworden.

Professor Wim Distelmans was erbij toen ze euthanasie kreeg. Welke indruk laat dat na?

‘Ze had die vraag al zo lang geleden en zo vaak gesteld, dus we wisten dat het eraan kwam. Zolang ze nog vooruitzichten had, besliste Marieke de pijn te verbijten en voort te leven. Maar de laatste tijd was ze fel achteruitgegaan.

‘Ze wist ook dat ze nooit meer zou sporten. Ze had geen kracht meer en voelde dat het “op” was.’

‘Natuurlijk zal ze mij erg bijblijven. Ik heb haar elf jaar gekend. Ze wist dat ze me altijd kon bellen als ze pijn had of symptomen niet onder controle kreeg.

‘Ze deed dat soms ook ’s nachts. Zo groeide een nauwe band. Je kunt zeggen dat we vrienden zijn geworden. Ik kan me voorstellen dat huisartsen dat ook ervaren met patiënten die ze tot het eind begeleiden.’

‘Meestal duurt die begeleiding niet zo lang, ook niet in het geval van patiënten met een niet-terminaal lijden.

‘Mensen met multiple sclerose of een andere neurodegeneratieve aandoening stellen de vraag naar euthanasie doorgaans pas tijdens de laatste weken of maanden.

‘Marieke was daarin toch uitzonderlijk.’

‘In 2008 heb ik haar gezegd dat ik dacht dat ze er nog lang niet klaar voor was. Dat bleek ook zo te zijn’

Wim Distelmans
Professor in de palliatieve geneeskunde (VUB)

‘Ze heeft me vaak verteld dat ze het zo moeilijk vond om een datum te prikken. Ze bleef lange tijd vaag.

‘Het was altijd “nadien”: na de Spelen van Rio, na de Memorial Van Damme …

‘Toen ze voor het eerst bij mij op consult kwam, elf jaar geleden, heb ik haar trouwens gezegd dat ik haar vraag naar euthanasie begreep, maar dat ik dacht dat ze er nog lang niet klaar voor was. Dat bleek ook zo te zijn.’

Toen Hugo Claus in 2008 voor euthanasie koos, steeg de daaropvolgende jaren het aantal mensen dat euthanasie vroeg en kreeg.

Denkt Distelmans dat er nu ook zo’n effect zou kunnen volgen?

‘Ik denk veeleer dat Marieke vooral bij leven een voorbeeld is geweest voor velen. Ik weet dat ze ongelooflijk veel mails, sms’en en whatsappjes kreeg van lotgenoten, die haar bewonderden om haar levenslust en doorzettingsvermogen, ondanks tegenslagen.

‘Ze kon enorm genieten: van een glas cava, van haar vrienden, van het contact met haar hond Zen. Die dingen hielden haar recht.

‘Als ik van haar iets geleerd heb, is het nederigheid: blij zijn met de kleine geneugten van het leven.’

Wim Distelmans

‘Het moet bij momenten ook best zwaar geweest zijn voor haar, om zich aldoor zo kranig te tonen, maar ze deed het wel.’

Wereldwijde interesse

‘In de rest van de wereld zal haar verhaal misschien helpen om het taboe rond euthanasie te doen sneuvelen.

‘De longread over haar die in The New York Times is verschenen, was heel sereen en oprecht geschreven. Nooit eerder besteedde die krant zo veel ruimte aan één persoon, dat zegt wel wat.

‘Reacties op de website blijken unaniem lovend: voor de journalistiek in kwestie, voor het doorzettingsvermogen van Marieke, maar ook voor ons land en onze euthanasiewet.

‘Lezers schrijven letterlijk: “Ik wou dat ik in België woonde”.

‘Het is in de buitenlandse pers weleens anders geweest.’