Immer joviaal en schijnbaar onvermoeibaar trekken Nic Balthazar (58) en Francesca Vanthielen (49) mee aan de kar van Klimaatzaak. Zonder ooit de moed te verliezen blijven ze op dezelfde nagel kloppen: de klimaatverandering verdraagt geen gepruts in de marge meer en vraagt om een totale omslag. ‘Als we nu niet aan het panikeren zijn, wanneer dan wel?’
‘Ik ben gestopt met lezingen te geven. Het heeft geen zin meer.’
Francesca Vanthielen
Of het niet te koud is, polst Nic Balthazar halfweg het interview. We zitten in de woonkamer van zijn Gentse huis, waar de thermostaat 18 graden aangeeft. Het is begin november, buiten woedt de nazomer volop en dus blijft de verwarming ook hier zo lang mogelijk uit.
“Niet erg, ik doe mijn jas wel even aan”, zegt Francesca Vanthielen. Thee en koffie houden ons warm en wanneer we te lang stilzitten, gaan we de benen strekken in de stadstuin die bijna volledig wordt ingenomen door een vijver met goudvissen.
Balthazar is blij met het gesprek, zegt hij. “Er is een behoorlijk lange tijd geweest dat niemand ons nog iets kwam vragen over het klimaat. Klimaatverandering is tenslotte niets nieuws meer en we zeggen altijd hetzelfde.
“Als er al eens fundamenteel klimaatonheil het nieuws binnensluipt, is het daarna weer snel ‘tijd voor sport’. Dan geef je toch de boodschap dat het zo’n ramp wel niet zal zijn? We zijn tenslotte nog altijd aan het voetballen.”
De ontnuchterende boodschappen komen er zo aan, beginnen doen we met een lichtpunt.
In juni vorig jaar won Klimaatzaak, waarvan Balthazar en Vanthielen het uithangbord vormen, het proces dat de vzw aanspande tegen de Belgische overheden.
“De rechtbank heeft ons over de hele lijn gelijk gegeven”, zegt Vanthielen.
“Maar het belangrijkste voor ons, namelijk het opleggen van reductiedoelstellingen, is niet gebeurd. Daarom zijn we in beroep gegaan. Tussen 1990 en 2020 reduceerde België 25 procent van zijn CO2-uitstoot. Maar die inspanning verslapte vanaf 2015, sinds dat jaar is de uitstoot amper naar beneden gegaan. We zitten ver onder de normen die Europa ons oplegt.”
Dat is vooral de schuld van Vlaanderen, zo blijkt. “Vlaanderen heeft pijn aan de voet van jarenlang op de rem te staan”, stelt Balthazar.
“Ook nu toont Vlaams klimaatminister Zuhal Demir (N-VA) totaal geen ambitie om strenger te worden, onder het mom dat we zelfs de huidige norm niet halen – wat overigens klopt.”
Nic Balthazar
- Studeerde Germaanse taal- en letterkunde
- Presenteerde cultuur- en filmprogramma’s voor VRT en maakte reisreportages voor Vlaanderen Vakantieland
- Regisseerde de films Ben X, over autisme en Tot altijd, over euthanasie
- Maakte videoclips waarin hij mensen liet dansen en zingen voor het klimaat
- Woont in Gent met fotografe Lieve Blancquaert en hun twee kinderen
Francesca Vanthielen
- Studeerde toegepaste economische wetenschappen en internationale politiek
- Begon op haar 13de als radiopresentator
- Ging aan de slag bij VTM en werd actrice
- Werkt als nieuwsanker bij Kanaal Z
- Is een van de voortrekkers van Klimaatzaak
- Woont in Antwerpen, heeft een vriend en een plusdochter
Vanwaar dat gebrek aan politieke ambitie?
Vanthielen: “Kiezerspubliek. De resultaten van klimaatbeleid zie je pas op lange termijn en daar win je geen zieltjes mee.”
Balthazar: “Mensen zijn erg vatbaar voor misleiding op sociale media. Daar moet je goed beleid tegenover stellen. Vandaag kreeg ik een mailtje: ‘Weer een zelfstandige die failliet gaat. Zitten jullie daar dan niet mee in?’
“Natuurlijk wel, maar hadden we twintig jaar geleden de omslag gemaakt naar hernieuwbare energie, dan was de lokale bakker met zijn zonnepanelen, warmtepomp en geothermie nu al lachend broodjes aan het bakken.
“De ecologische beweging slaagt er maar niet in om te zeggen: we told you so. Ik ga overal in het land spreken over het klimaat. Al vijftien jaar zeg ik: hoeveel miljarden gaan we blijven geven aan oliestaten zoals Saudi-Arabië en Rusland, in plaats van te investeren in onze eigen energievoorziening? Maar men spint dat alsof het de groenen zijn die de boel zo duur maken. Onzin, maar de mensen slikken dat.”
Vanthielen: “Ik ben gestopt met lezingen te geven. Het heeft geen zin meer. Wie nu nog niet overtuigd is, daar moet ik mijn tijd toch niet meer in steken?
“Het is intussen wel duidelijk welke richting we uit moeten. Nu moeten we aan oplossingen denken, het complexe toekomstbeeld simplificeren en de gedachte bestrijden dat het ons veel zal kosten.”
Beeld Damon De Backer
Maar die kosten zijn er toch? Door de energiecrisis zijn veel mensen wakker geschoten. Ook bij ons thuis komen de eerste offertes voor isolatie, zonnepanelen en een warmtepomp binnen. Die prijzen, dat is slikken.
Balthazar: “Ik vrees dat mensen nog altijd niet weten wat ons boven het hoofd hangt. Telkens wanneer ik voor een publiek sta, merk ik dat 90 procent nog nooit gehoord heeft van tippingpoints, de kantelpunten waarop de temperatuurstijging tot onomkeerbare veranderingen in het klimaat leidt.
“Zodra we daarover gaan en we in paniek alle fabrieken sluiten en alle vliegtuigen aan de grond houden, dan nog blijft de aarde zichzelf in een rotvaart opwarmen.
“Hetzelfde met de emissienorm: slechts een minderheid beseft dat we tegen 2050 géén CO2 meer mogen uitstoten. Klimaatneutraliteit en een koolstofvrije wereld blijken moeilijk te behappen. Nul is een cijfer dat makkelijk te onthouden is, maar misschien moeilijk voor te stellen, omdat het zo’n gigantische uitdaging is.
“We hebben nu het idee dat iedereen plots zonnepanelen en een warmtepomp moet installeren, wat inderdaad iets voor rijke mensen is. Maar die gedachte is fout.
“We moeten niet denken op het niveau van de gezinnen maar het probleem op grotere schaal bekijken en ervoor zorgen dat alle gezinnen van goedkope en duurzame stroom kunnen genieten, de kwetsbaarste eerst.”
Vanthielen: “De btw-verlaging werkt niet herverdelend. Niet iedereen heeft die korting van 21 naar 6 procent op de energiefactuur nodig, want je kan daar ook je zwembad mee verwarmen. Dat is niet de bedoeling.
“Ik presenteer het nieuws op Kanaal Z en daar merk ik dat duurzaamheid wel leeft in de bedrijfswereld. Politici staan voor veel sociale uitdagingen, waardoor klimaat soms naar de achtergrond verdwijnt.
“Bedrijven moeten zich niet bezighouden met herverkozen te worden, zij willen voorsprong nemen op hun concurrenten. Ze willen blijven groeien en ze bekijken hoe duurzaamheid in hun strategie past.”
Duurzaam ondernemen staat net in het teken van degrowth. Zijn bedrijfsleiders daar klaar voor?
Vanthielen: “Degrowth is inderdaad een thema dat meer onder economen leeft en dat haaks op het groeimodel van bedrijven lijkt te staan. Er wordt geapplaudisseerd voor een bedrijf dat kosten bespaart, want dan gaat de aandelenkoers omhoog.
“Maar hoe hebben ze dat gedaan? Door honderden mensen op straat te zetten. Alles kan, zolang de aandeelhouders hun dividend maar krijgen.
“Amazon draaide het afgelopen kwartaal 137 miljard dollar omzet. Daarmee heeft het bedrijf 300 miljoen onder de verwachtingen gepresteerd. Gevolg: het aandeel ging met 20 procent naar beneden. Dat is een heftige beursreactie die nog maar eens het kortetermijndenken onderstreept. Ik zou daar graag wat nuchterder over berichten in het Z-Nieuws.”
Tijd voor een ecoprogramma op Kanaal Z?
Vanthielen: “Vooral geen ecoprogramma, maar logisch denken! Alle bedrijven hebben in hun missionstatement een ESG-beleid opgenomen (environment, social, governance, termen die inhouden dat factoren als energieverbruik, gezondheid en veiligheid van de werknemers, goed bestuur en grondstoffenverbruik doorwegen in de bedrijfsvoering, red.).
“Maar wat doen ze? Ze geven hun medewerkers een ergonomische stoel en zetten laadpalen op hun parking. De CEO van het Franse bedrijf Danone is moeten opstappen omdat hij heeft gezegd dat zijn bedrijf een rol in de maatschappij moet vervullen.
“Ja, Danone moet yoghurt maken, maar er is ook een hoger doel, namelijk goed zijn voor mens en planeet. Die man is bedankt door de aandeelhouders. Hoezo, ESG-beleid?”
Balthazar: “Ken je earth overshoot day? Het is de dag waarop alle hulpbronnen zijn opgebruikt die de aarde in een jaar tijd opnieuw kan opbrengen.
“België begon dit jaar al op 28 juli in het rood te rijden. Na nog geen drie maanden waren alle grond- en brandstoffen op en begonnen we te lenen in de toekomst.
“Door degrowth, of alleen nog green growth, kan je de rekening in het reine brengen. Dat kan met de donuteconomie, een concept dat de Britse econoom Kate Raworth bedacht aan de universiteit van Oxford.
“De donuteconomie is een cirkel, geen stijgende lijn, en meet welvaart die niet ten koste gaat van het klimaat en in het teken van sociale groei staat.”
Wat met het individuele niveau, de term ‘ecologische voetafdruk’? We kunnen wel degelijk zelf iets doen voor het klimaat door onze uitstoot te beperken. In welke mate speelt die overweging een rol in de beslissingen die jullie dagelijks nemen?
Balthazar: (zucht) “Er wordt ons al zo lang verweten dat we de wereld hebben afgevlogen. En dat Francesca ooit naar Argentinië is geweest om tango te gaan dansen!”
Francesca: “Ik heb verdorie zelfs een reisprogramma gepresenteerd.”
Balthazar: “Ik ook. Ik vloog naar Barbados en had er geen erg in. Hoeveel keer kan je zeggen: ook wij zijn zondaars geweest?”
Schuld is op zich niet verkeerd, omdat je op die manier ook iets kan inlossen, maar daar wilde ik niet naar polsen. Hoe proberen jullie in het dagelijkse leven duurzaam te zijn?
Balthazar: “Natuurlijk heb ik alles gedaan: zonnepanelen, warmtepomp, ik isoleer, recycleer en composteer, ik vlieg amper nog, heb mijn auto tien jaar geleden vervangen door de fiets, trein en deelauto.
“Ik eet vegetarisch, bijna veganistisch en douch met koud water. Al die dingen hebben mij gezonder en zelfs gelukkiger gemaakt. Ik hoef niet meer naar de autokeuring te gaan, heb geen garage meer nodig. Dat kost een vierde van wat ik er vroeger aan gaf en het kan omdat ik in een stad woon waar er veel deelplatforms zijn.
“Maar ook in pakweg Zoutleeuw is dat makkelijk te realiseren. Als je daar alle auto’s van gepensioneerden in een groep gooit met een digitaal platform zoals Dégage (particulier auto- en fietsdeelinitiatief in Vlaanderen en Brussel, red.) kunnen ze er nog geld aan overhouden ook, in plaats van veel centen te verliezen.”
Vanthielen: “Koud douchen vind ik maar niets. Ik eet soms nog vlees, maar dan beschouw ik dat als een treat. Ik heb een hybride auto, mijn vriend Koen een elektrische.
“Vorige zomer zijn we gaan trekken in Wales. We zoeken wandelvakanties waar we met de trein kunnen geraken. Als ik nog vlieg, koop ik dat af door bomen te planten in Congo, via een project dat ik ken – niet via de vliegmaatschappij.”
Balthazar: “Het is een uitdaging om tijdens een lezing je publiek mee te krijgen. Mensen zeggen: je hebt mijn vliegreis naar Barcelona al afgenomen, met een auto mag ik niet meer rijden. Als je nu ook nog mijn biefstuk afneemt, ben je mijn vriend niet meer.
“Maar als je tips en tricks over duurzaamheid wilt, kom je automatisch terecht bij hoe wij leven en eten.
“70 procent van de landbouwgrond van onze planeet gaat naar veeteelt, naar de circa 70 miljard beesten die we kweken en slachten a rato van 200 miljoen dieren per dag.
“Als je aan mensen vraagt of we het Amazonewoud moeten beschermen, klinkt het: ja, natuurlijk! Maar dieren worden hier vetgemest met soja die uit Zuid-Amerika komt, waar delen van het Amazonewoud voor worden platgebrand, om het vlees daarna naar de andere kant van de wereld te exporteren.”
Hoe zit het met de volgende generatie? Is die zich meer bewust van de klimaatverandering?
Vanthielen: “De dochter van Koen is 11 en doordrongen van de natuur. Ze kan perfect alle beestjes in de tuin benoemen, dankzij haar papa. Ze knutselt graag en bestelt online kralen die uit China komen. Ze weet wat dat teweegbrengt en daar worstelt ze mee.”
Balthazar: “In hoeverre mag je de realiteit op de tengere schouders van kinderen laden? Ik vrees dat er bij ons geen ontsnappen aan was. Maar mijn kinderen hebben ook gezien dat je tienduizend mensen kan laten dansen of zingen voor het klimaat. Je kan ook coole, creatieve dingen doen, zonder dat je je erdoor laat deprimeren.”
Veel jongeren zeggen: jullie hebben ons met dit probleem opgezadeld en wij moeten het oplossen. Ze zijn boos.
Balthazar: “Mijn kinderen zijn zowel boos als triest. Maar allebei proberen ze op hun manier ook iets te doen met onmiddellijke impact.
“Mijn dochter (Marthe, 25, red.) schrijft columns en maakt stukken over het klimaat. Mijn zoon (Boris, 24, red.) werkt voor Robinetto, een onderneming die met tapinstallaties Vlaanderen aan het kraantjeswater wil krijgen.
“Trouwens: ook de oudere generatie is mee. Drie jaar geleden heb ik mijn vader zover gekregen dat hij zijn auto opgaf. De gemiddelde auto staat 97 procent van de tijd stil, en als hij rijdt, staat hij 17 procent van de tijd in de file.
“Toen hij voor het eerst in een wagen van Cambio zat, zei mijn vader dat hij nooit had gedacht dat hij op zijn 81ste een nieuwe auto zou hebben. Maar hij heeft tegelijk ook een nieuwe bestelwagen en een nieuwe cabrio, en dat allemaal met één lidmaatschap.”
Laten we het even hebben over Duty of Care, de docufilm die je maakte over de rechtszaak die Roger Cox onder meer tegen Shell pleitte – en won. Ik vond het een hoopgevende film: als we denken niets meer voor het klimaat te kunnen doen, just call Cox. Er is nog altijd het recht waarop we ons kunnen beroepen.
Balthazar: “Maar zelfs Roger Cox zegt dat we het daarmee alleen niet zullen trekken. Het is belangrijk dat we tegelijk met dertigduizend mensen op straat druk blijven uitoefenen op politici, dat aandeelhouders van grote bedrijven een duurzame koers willen varen en dat bewegingen als Extinction Rebellion aandacht vragen voor het klimaat.
“Er bestaat zoiets als een sociaal tippingpoint: als je een kwart van de mensen meehebt in je verhaal, kan je de hele bevolking meekrijgen. Kijk naar hoe we het roken hebben aangepakt. Iedereen dacht dat het onmogelijk was, maar dankzij doordacht beleid, zoals niet meer roken op café en het verbod op tabaksreclame, is het gelukt. Niets zegt dat we morgen reclame op vliegreizen niet kunnen verbieden.
“Duty of Care is belangrijk omdat je een advocaat ziet die denkt: ik moet iets doen, en met mijn expertise zou dat kunnen.
“Diezelfde reflex kan ook journalisten, architecten, stadsplanners, politici en metselaars ertoe aanzetten de juiste keuzes te maken.”
Cox kreeg in Nederland een oliereus als Shell op de knieën. Is een film daarover efficiënter dan een klimaatbetoging?
Balthazar: “Het is een bekend gezegde in de reclamewereld: de helft van je campagne leidt tot niets, de andere helft werkt. Alleen weet je nooit welke helft. Met activisme is dat waarschijnlijk ook zo.
“Ik had Duty of Care niet kunnen maken als we de rechtszaak voor het klimaat niet waren gestart. Met de film hoop ik andere advocaten en activisten te inspireren. Dat is trouwens aardig aan het lukken: het aantal rechtszaken neemt wereldwijd toe.”
Is het geen wrange vaststelling dat de burgers het moeten doen, terwijl de politiek het laat afweten?
Balthazar: “Politiek is l’art du possible, politici kunnen maar zover gaan als het draagvlak hen wil ondersteunen. Maar dat draagvlak kan en moet je natuurlijk maken.
“In de Tweede Wereldoorlog stuurden de Verenigde Staten jonge mannen naar Europa om er te sterven voor een continent waar ze nog nooit waren geweest.
“Vandaag bestaat het idee om op de snelweg 100 kilometer per uur te rijden met positieve effecten voor CO2, energie, stikstof, verkeersveiligheid en doorstroming.
“Maar de politiek durft niet, bang van haar eigen schaduw. Zelfs conservatieve partijen hebben niet door dat conserveren ook het behouden van goede lucht en zuiver water inhoudt. Dat is er precies allemaal uitgeramd.
“We zitten in een kettingreactie van zure twitteraars die trollenlegers aansturen. We blijven onderschatten wat voor impact die hebben op politici, waardoor die geen beslissingen meer durven te nemen.
“Ik kan me bijna niet voorstellen dat premier Alexander De Croo (Open Vld), die ik als een verstandig man beschouw, niet veel meer gespierd beleid wil richting een betere ecologie en economie.”
Vanthielen: “Ik vind dat politici wel hun best doen. In de industrie staan 43.000 mensen op technische werkloosheid door de stijgende energiefactuur. De btw op gas en elektriciteit is verlaagd, er zijn meer mensen die van het sociaal energietarief gebruik kunnen maken. Tijdens corona hebben we het supergoed gedaan.
“We hebben veel verstandige politici, maar het stoort me dat ministers aan de touwtjes van hun partijvoorzitters hangen en niet genoeg beleidsruimte krijgen.”
Momenteel vindt de VN-klimaatconferentie in Egypte plaats. Na de vorige conferentie, twee jaar geleden in Glasgow, zeiden activisten: de akkoorden van Parijs, waar beslist werd de opwarming te beperken tot 1,5 graad, zijn dood en begraven. Heeft een nieuwe conferentie dan nog zin?
Balthazar: “Als we Parijs in 2015 niet hadden gehad, was er niet eens een plan, geen enkele richting die we uit konden.
“Als we Montréal in 1986 niet hadden gehad om het ozonprobleem aan te pakken, kon je in de helft van de wereld amper nog buitenkomen zonder huidkanker te krijgen.
“Dit zijn moeizame oefeningen, maar klimaatdiplomaten zijn straffe mensen, zeker onze Belgische. Geef hen tenminste de kans om samen te komen en te proberen zo’n moeilijke puzzel te leggen.”
Vanthielen: “Ik ben er niet wild van dat iedereen naar Egypte vliegt, maar wat is het alternatief?”
Balthazar: “Mensen die zeggen dat er te veel volk naar Sharm-el-Sheikh vliegt, moeten niet alleen kijken naar het WK voetbal in Qatar, maar ook naar de Europa League, de Champions League en de Conference League.
“Die vervoeren samen honderd keer meer mensen dan de klimaatconferentie. En dat zijn dan gasten die 700 kilometer vliegen om hun ploeg aan te moedigen, zich lam te zuipen en die de volgende dag terugkomen. Hoe erg zijn de verplaatsingen naar Egypte dan?
“Dat in het zog van de diplomaten ook een legertje lobbyisten meevliegt, vind ik wel een probleem. Hou die daarbuiten.”
Anuna De Wever en Greta Thunberg hebben aangekondigd dat ze thuisblijven. Goed idee?
Balthazar: “Ik vind het niet verstandig dat Sharm-el-Sheikh een afgesloten stolp zou worden waar de stemmen van boze tieners en activisten niet meer binnenkomen. Ik weet dat Anuna en Greta vinden dat alles al is gezegd, maar hun afwezigheid is jammer.
“Je moet ook niet vergeten dat de klimaatjongeren behoorlijk wat bagger over zich heen hebben gekregen. Na vijftien jaar ben ik dat wel gewoon, maar jonge mensen niet. Youth for Climate bestaat eigenlijk niet meer, hè. Ze hebben die jongeren kapotgetrold. We schieten liever op de boodschapper.”
Waarom roepen klimaatbetogers en activisten zoveel weerstand op?
Balthazar: “Hoe je het ook draait of keert, er is nog zoiets als de schuldvraag. We moeten durven toegeven: wij zijn het geweest. De emissies in België zijn vooral de laatste veertig, vijftig jaar de pan uitgerezen.
“Wíj hebben dat dus ‘gedaan’. Maar met duurzaam gedrag kan je er iets aan doen en daar voel je je na verloop van tijd beter bij. Zo maak je de tegenstanders nog woester, want je confronteert hen met de dingen die zij niet doen. Wij zijn die afschuwelijke spiegel van betweterij.”
Ondertussen krijgen activisten die zich vastlijmen aan kunstwerken ruim baan. Nic, jij hebt ooit gezegd dat Extinction Rebellion nodig is. Vinden jullie het nuttig, wat zij doen?
Vanthielen: “Ik snap hun beweegreden, maar ik snap ook de mensen die zeggen dat de klimaatbeweging daardoor minder sympathie krijgt. De wanhoop bij activisten is groot: wat moeten ze nog verzinnen om in de pers te komen?”
Balthazar: “We hebben het hier over burgerlijke ongehoorzaamheid. Er is geen enkel kunstwerk beschadigd. Bovendien is tomatensoep gooien tegen een glasplaat nog altijd geweldloos.
“Ja, het is extreem, maar onderzoek wijst uit dat gematigden daardoor sneller gehoord worden. We moeten Extinction Rebellion dus dankbaar zijn: dankzij hen wordt naar de gematigde stem van Klimaatzaak geluisterd!” (lacht)
Greta Thunberg zegt: “Het is te laat om het goede te doen, zelfs het beste is niet goed genoeg. We zijn op het punt dat we het schijnbaar onmogelijke moeten doen.”
Balthazar: “Wat we nu moeten doen, is nog nooit vertoond. De CO2-uitstoot blijft stijgen, terwijl we in minder dan dertig jaar tijd naar nul moeten gaan.
“Het enige dat we daarvoor moeten veranderen, is alles:
- De landbouw
- Het transport
- Onze energie
- Onze levens.”
Vanthielen: “Het hoeft niet, hè, klimaatneutraliteit tegen 2050. Als een meerderheid van de landen zegt: we hebben daar geen zin in, blijft de wereld doordraaien.
“Tegen 2100 zitten we dan met een opwarming van 3 à 4 graden en dat scenario is bekend:
- Hittegolven
- Zware stormen
- Gebrek aan water
- Nog meer klimaatvluchtelingen
- Meer oorlog
- Immens welvaartsverlies
“De wereld zal niet vergaan, wíj zullen vergaan.”
Balthazar: “We zitten nu aan 1,1 graad opwarming. Tijdens de laatste storm in Florida werden windsnelheden gemeten tot 240 kilometer per uur.
“Een derde van Pakistan staat onder water, 33 miljoen mensen hebben niets meer. Tel eens uit wat dat zal geven bij 2 of 3 graden opwarming, wetende dat dat geen verdubbeling is, maar een exponentiële stijging.
“Kinderen die nu geboren worden, zullen dat meemaken.
“Mijn hart bloedt bij de gedachte dat ik ooit tegen mijn kinderen zou moeten zeggen dat ze zich beter niet voortplanten, terwijl ze allebei graag kinderen willen en ik maar wat graag bompa wil worden.
“Soms durf ik daar niet meer over te spreken – het is de reden waarom wij niet zo vaak worden uitgenodigd in talkshows. Want waar ga je het nog over hebben als wij nog eens hebben gezegd dat de wereld echt weleens zou kunnen vergaan?”
Volgens een peiling van de Verenigde Naties ziet 64 procent van de mensen over de hele wereld klimaatverandering als een wereldwijde noodsituatie. Maar blijkbaar slagen we er niet in om daar iets aan te doen. Gek, want tijdens de coronapandemie waren we meer dan bereid de crisis aan te pakken. Hoe komt dat?
Vanthielen: “De stervende mensen in de ziekenhuizen in Italië waren natuurlijk erg zichtbaar.”
Balthazar: “Er zijn ook mensen die blijven roken. Ze weten dat het slecht is, maar toch steken ze er nog eentje op.
“Waarom is Don’t Look Up (waarin twee astronomen in een mediatournee waarschuwen voor het gevaar van een naderende komeet, red.) zo’n geniale film?
“Hij toont aan dat we leven in een mediacratie: alles begint bij informatie, en helaas vaak het gebrek daaraan.
“Zodra er over een natuurramp bericht wordt, valt zelden het woord klimaatramp. Zelfs nu hoor je op het weerpraatje: de warmste oktober ooit! Evenaring van het record van 2001! Het was 25 graden eind oktober.
“Als we nu niet aan het panikeren zijn, wanneer dan wel?”
Zien jullie nog hoop?
Balthazar: “Als je de kranten die nog over het klimaat berichten erop naslaat én je bent nog optimistisch, dan heb je iets uitgeschakeld in je brein. Tegelijk hebben we de luxe van het pessimisme allang verloren.
“Kate Raworth, de auteur van Donuteconomie, zegt dat je geen optimist of pessimist moet zijn, maar een activist.
‘Het tegenovergestelde van een activist is iemand die niets onderneemt.’
Nic Balthazar
“Het dak staat in brand, dat zijn we al kwijt. Dan vraag je niet aan de brandweerman of hij een optimist of een pessimist is. Hoe sneller we blussen, hoe meer we kunnen redden van het huis. We zijn veroordeeld tot hoop.”
Meer info op klimaatzaak.eu.
Lees ook
Vul hieronder de zoekopdracht Klimaat in en vind meer berichten.
Bron: De Morgen