“Als dit geen genocide is, wat dan wel?”, vraagt de Palestijnse mensenrechtenactivist Issam Younis. Hij hekelt het “smerige spel” dat Europese landen spelen over Gaza.
Dries Blontrock- De Standaard
4 juni 2025
Leestijd: 6 min
“Eerlijk: wij kunnen het ook niet allemaal aan”, zegt Issam Younis, hoofd van de Palestijnse organisatie Al Mezan, die in Gaza schendingen van de mensenrechten documenteert.
“Je zou enorme aantallen medewerkers nodig hebben om alles te kunnen verwerken.”
Die heeft Al Mezan niet. Younis’ medewerkers documenteren bovendien niet alleen de oorlog, maar zijn er ook slachtoffer van.
“Onze mensen in Gaza zijn tot wel tien keer op de vlucht gedwongen. Van de meesten zijn de woningen vernield. Ze moeten voortdurend van hot naar her verhuizen. Door de hulpblokkade moeten ze ver lopen voor een fles water of een homp brood voor hun kinderen.”
Het veldwerk van Al Mezan wordt onder andere vermeld in de Zuid-Afrikaanse klacht tegen Israël wegens genocide voor het Internationaal Gerechtshof (ICJ) en diende mee als onderbouwing van het rapport waarmee Amnesty International in december 2024 besloot dat Israëls oorlog in Gaza neerkomt op een genocide.
De organisatie heeft nog mensen op het terrein in Gaza, maar Younis zelf vluchtte eind 2023 naar Egypte. Als kankeroverlever kon hij al relatief snel de grens oversteken. Israëlische bombardementen kostten verschillende van zijn familieleden het leven.
“In Palestina wordt tijd anders gemeten”, zegt hij plots in het midden van het gesprek.
“Sinds ons gesprek begon, zijn er twee mensen gedood, schat ik.”
Waar begin je vandaag nog met het documenteren van wantoestanden in Gaza?
“Er is geen veilige plek in Gaza. Zelfs zogezegd veilige plekken zijn al verschillende keren gebombardeerd.
“Er is honger, er is geen drinkwater, diensten zijn weggevallen. Ziekenhuizen zijn vernield, net als alle infrastructuur: straten, pijpleidingen, scholen en universiteiten.
“Dat is precies wat een genocide inhoudt. Het is de vernietiging van een hele gemeenschap.
“In gebieden waar we medewerkers hebben, geven we prioriteit aan bijvoorbeeld een aanval die twintig mensen doodt, of een ziekenhuis waar een inval plaatsvindt. Maar eigenlijk zijn er overal prioriteiten, gelijk waar je kijkt.”
“Onze medewerkers ontmoeten slachtoffers en praten met ooggetuigen, hulpverleners en reddingswerkers. Ons werk hangt af van contact met wie direct betrokken was bij een incident.
“Geloofwaardigheid is erg belangrijk voor ons.
“Onze mensen moeten de situatie documenteren en erover berichten, en tegelijk voor hun gezin zorgen.
“Soms hebben ze geen elektriciteit, telefoon- of internetverbinding, maar uiteindelijk vinden ze een manier om hun werk te doen.”
U gebruikt resoluut het woord ‘genocide’. In Europa zijn we vaak nog terughoudend om die term op de oorlog te kleven. Hoe komt dat, volgens u?
“Europa speelt volgens mij eerlijk gezegd een smerig spel. Na de Tweede Wereldoorlog zijn de Verenigde Naties opgericht met het doel van internationale vrede en veiligheid.
“‘Nooit meer’ was toen belangrijk. De gruwelen, de genocide en de Holocaust mochten nooit opnieuw gebeuren.
“Europa is altijd heel utilitair daarmee omgegaan, en heeft de mensenrechten opgeofferd puur uit politieke overwegingen.”
“Israël bezet de Palestijnse gebieden sinds 1967. Sindsdien schenden de Israëli’s de basisprincipes van het internationaal recht en de mensenrechten.
“Toen het vredesproces begon in 1993, woonden er bijvoorbeeld 150.000 kolonisten illegaal op de Westelijke Jordaanoever. Vandaag is dat bijna het drievoud.
“Onder het voorwendsel van ‘give peace a chance’ heeft Europa een resem mensenrechtenschendingen getolereerd.”
“Nu doet Europa al twintig maanden hetzelfde met de genocide.
“Het wordt gelivestreamd: het doden van baby’s en kinderen, de vernieling van eigendommen, van ziekenhuizen en universiteiten.
“Niemand kan beweren dat hij het niet gezien heeft. Iedereen weet wat er gebeurt.
“Hoeveel meer mensen moeten gedood worden, bovenop de ruim 54.000 die er nu al zijn, voor het als genocide geldt?
“85 procent van alle woningen is vernield en de Israëli’s zeggen dat ze Gaza etnisch willen zuiveren.
“Als dat geen genocide is,
wat dan wel?”
De Europese Unie gaat nu wel bestuderen of Israël de mensenrechten schendt en ingaat tegen artikel twee van het Associatieverdrag, dat de vrijhandel tussen Israël en de EU regelt.
“Het is een spelletje met woorden.
“Ik las in The Guardian: het is alsof je voor een gebouw in lichterlaaie staat, en je afvraagt of het nu eigenlijk wel in brand staat.
“Door niets te doen om hier een einde aan te maken, maakt Europa een ernstige fout.”
“Als Israël zich boven de wet acht, omdat het zoveel politieke steun krijgt, waarom zou het dan de genocide stopzetten?
“Nu is het aan Europa om het Associatieverdrag aan te grijpen, de wapenleveringen stop te zetten en om de bepalingen uit het ICJ-advies van juli 2024 ernstig te nemen.
“Het Internationaal Gerechtshof zei dat de Israëlische bezetting van Palestijns gebied illegaal is en moet stoppen en dat derde staten, waaronder dus de Europese, alle bilaterale betrekkingen moeten stopzetten die de bezetting ondersteunen.”
Komt Europa te laat in beweging?
“Absoluut, veel te laat. Het blijft belangrijk en noodzakelijk.
“Maar als Europa de samenwerking niet stopzet en de banden met Israël niet doorknipt, wordt het zeker aangeklaagd als medeplichtig aan de genocidaire oorlog in Gaza.”
U bedoelt voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag?
“Natuurlijk, als Europa geen actie onderneemt.
“Naast de rapporten van Israëlische, Palestijnse en internationale ngo’s en de VN hoef je maar de tv aan te zetten en je ziet wat er gebeurt.
“Het is zonneklaar dat Israël voortdurend en herhaaldelijk mensenrechten schendt. We hebben het over een land dat genocide pleegt.
“Als je het woord genocide niet leuk vindt, dan noem ik het wel ernstige oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.”
“Hoe anders zou Europa zijn principes uitvoeren?
“Als Europa nog steeds de op regels gebaseerde wereldorde bepleit en niet handelt, dan is het medeplichtig aan de genocide die plaatsvindt tegen de Palestijnen door dat alles toe te staan en Israël meer tijd te geven om zijn gang te gaan.
“Het is een schande dat Europa op die manier doorgaat. Solidariteit is niet voldoende.
“Khalas, genoeg. Het is tijd voor actie.”
In Europa gaan nu stemmen op om een Palestijnse staat te erkennen. Is dat nu een relevant debat?
“Er is een grap uit de tijd dat het Syrische leger in Libanon zat: Syrië wil Israël bestrijden tot de laatste Libanees.
“Europa zit moreel klem na Netanyahu twintig maanden te laten begaan in Gaza.
“De Europeanen kunnen het niet meer aan, ze beseffen dat het te ver gaat.
“Hoe straffen ze Israël? Door de Palestijnse Autoriteit meer geld te geven. Door de staat Palestina te erkennen. Dat is bullshit.”
“Voor en na de genocide is dat heel positief. Maar we zitten met een genocide in Gaza.
“Je moet zeggen:
Israël stop met je genocide en oorlogsmisdaden.
“De EU en Europese landen pleiten nog steeds voor de tweestatenoplossing, die niet meer levensvatbaar is omdat ze toegestaan hebben dat Israël land inpalmde.
“Toch houden ze de diplomatieke kanalen open met de Israëli’s.
“Europa moet een andere houding aannemen.
“Het is ofwel Israël carte blanche geven om zijn gang te gaan, ofwel respect voor het internationale recht en stabiliteit in de regio.”
Lees ook
Lees ook
Lees meer berichten over
Bron: De Standaard