Hendrik Vos – Volkswagen had zijn sjoemelsoftware, onze politici hebben hun sjoemelredeneringen

Een profetisch schilderij in een kerk in Valencia. © Gert Jochems

Onze politici willen tot elke prijs vermijden dat de volgende generaties met een ontspoorde begroting zitten, maar intussen zadelen ze hen wel op met een ontsporend klimaat.

Hendrik Vos – De Standaard


Dankzij Volkswagen werd onze taal in 2015 een woord rijker: sjoemelsoftware.

De Duitse autofabrikant had zich bekwaamd in het knoeien met diesel­wagens om controleurs te bedotten. Met de technologie van de toekomst was Volkswagen minder bezig.

Intussen is het bedrijf langs alle kanten voorbij­gestoken, een metafoor die in de autowereld moet aankomen.

Vorige maandag werd bekend dat er allicht drie fabrieken dicht moeten. Geen grote verrassing.

Voor extreemrechts was het weer een gelegenheid om voluit te kafferen op het Europese klimaatbeleid.

Ook een doorgaans meer gematigde stem als Johan Van Overtveldt (N-VA), die in het Europees Parlement gezag afdwingt en ons geregeld herinnert aan het belang van ordentelijke begrotingen, legde op X de schuld bij Green Deal fanatiekelingen.

Europa zou onbesuisd klimaatdoelstellingen opleggen, met alle gevolgen van dien.

Dat is me nogal een sjoemelredenering.

De omgekeerde conclusie houdt veel meer steek: als Volkswagen zich sneller aan bindende objectieven had gehouden in plaats van zich te verliezen in geknoei en achterhoedegevechten, dan zou het vandaag nog in eerste divisie spelen en was de achterstand tegenover Chinese en andere concurrenten minder catastrofaal.

Aarzeling en dwarsliggerij brachten de constructeur in de problemen.

Wie het nuchter bekijkt, weet dat de verbrandingsmotoren waar Volkswagen zo lang aan vasthield, hetzelfde lot zullen ondergaan als:

  • Garages met asbestplaten
  • Auto’s op de Gentse Graslei
  • Roken op café
  • Aperitieven met Blue Curaçao

Bijzondere gewoonten uit het verleden, waarbij je je vandaag afvraagt hoe het in godsnaam mogelijk is dat ze zo lang werden getolereerd.

Toch zitten er fracties in het Europees Parlement die de verbrandingsmotoren willen behouden en die Alexander De Croo (Open VLD) met plezier willen assisteren als hij op de klimaatpauzeknop drukt.

Een dag na het grote Volkswagen­verdriet liep de omgeving van Valencia onder water.

Het ene drama is blijkbaar het andere niet, want over dat drama hoorden we de conservatieve partijen niet.

Of toch, om te zeggen dat extreme weersomstandigheden vroeger ook voorkwamen. Dat klopt, maar niet honderd keer per jaar, en ook niet jaar na jaar na jaar.

Wetenschappers maken onderling meestal veel ruzie. Tijdens conferenties zwaaien ze met concurrerende theo­rieën en bijten ze elkaar net niet de strot af.

Maar als het over klimaatverandering gaat, is de eensgezindheid verpletterend, tot in de voetnoten toe.

Slechts een handvol onderzoekers betwist nog de consensus, meestal mensen die betaald worden door de olie-industrie of van wie vermoed wordt dat ze hun diploma cadeau kregen bij een doos cornflakes.

Conservatieve politici hebben de feiten lang genegeerd.

Als de opwarming van de aarde al een probleem was, dan zou het iets voor na onze tijd zijn.

Er kon weleens een eiland onder water lopen in de Grote Oceaan, maar daar moesten we per slot van rekening niet zijn.

Voor Venetië vonden we wel een oplossing en in het Hageland zou de wijn er alleen maar beter op worden.

Wat was het probleem met dat klimaat akkefietje?

De laatste jaren komen de gevolgen evenwel genadeloos dichtbij en nemen ze de vorm aan van verschijnselen uit een rampenfilm:

  • Overstromingen
  • Bosbranden
  • Langdurige droogtes
  • Orkanen

Nu halen diezelfde politici cynisch de schouders op: er is toch niets meer aan te doen, het kalf is al verdronken.

In het geval van Valencia gaat het niet alleen om het kalf, maar ook om ruim tweehonderd mensen.

De schade aan de infrastructuur loopt in de miljarden.

Natuurlijk zullen maatregelen om de opwarming af te remmen geld kosten en ze zullen er niet toe leiden dat er komende winter alweer een Elfstedentocht zal worden gereden.

De gevolgen worden pas later zichtbaar. Maar de prijs die betaald wordt door de hakken in het zand te zetten, stijgt intussen ook jaar na jaar, als was het de factuur van Oosterweel.

Alweer verliezen sommige politici zich in knoeierige redeneringen.

Ze zijn vlijmscherp als het gaat over ontsporende begrotingen en wijzen er met opgeheven vinger op dat het onethisch is om toekomstige generaties op te zadelen met onze schulden.

Maar ze pleiten er tegelijk voor om de Green Deal te ontmantelen, klimaatmaatregelen terug te schroeven en inspanningen te vertragen.

De gevolgen van die roekeloosheid mag de volgende generatie blijkbaar wél integraal dragen.

Heeft die weinig consequente gedachtegang te maken met onverschilligheid?

Of is het electorale berekening?

De meeste klimaatslachtoffers blijven vallen aan de andere kant van de wereld, en wie hier vermogend genoeg is, woont niet in een krikkemikkig huis in Pepinster naast de rivier en verzekert zijn Andalusische villa vast wel tegen bosbrand-, storm- en waterschade.


Hendrik Vos doceert Europese studies aan de UGent. Zijn column verschijnt tweewekelijks op dinsdag.


Een profetisch schilderij in een kerk in Valencia. © Gert Jochems
Een profetisch schilderij in een kerk in Valencia. © Gert Jochems


Lees ook

Klik hier of op de hyperlink hieronder en vind meer columns van

Hendrik Vos



Bron: De Standaard

Welkom op Facebook

Naar de website


Scroll naar boven