En plots werd hun privacy het gespreksonderwerp, in plaats van hun straf. Een document met privé-informatie over de Reuzegommers werd woensdag druk gedeeld via Tiktok en andere sociale media. Het ging om hun naam en telefoonnummer, het adres van hun ouders, contactgegevens van een broer of zus. “Ik dien een strafklacht in”, zegt een van hun advocaten.
Koen Baumers, Sofie Geusens en Pieter Huyberechts – Het Nieuwsblad
Als steun en eerbetoon aan Sanda Dia, zijn vader Papis Dia en gans de familie hebben we de zaak Sanda Dia gevolgd vanaf 7 december 2018 tot vandaag. Je kan een overzicht vinden van vele krantenartikels, boeken en podcasts in het In memoriam Sanda Dia Lees alle berichten over: Sanda Dia Rust zacht Sanda ❤ #JusticeForSanda |
“Straf van rechtbank is miniem in vergelijking met impact op privéleven”
Matthias Dobbelaere-Welvaert
Privacy-jurist
“De censuur is gedaan. Vanaf vandaag, één per één, zullen jullie worden aangepakt. Jullie leven moet kapot en iedereen zal jullie identiteit kennen. Jullie namen, gezichten, ouders, zussen, broers, adressen, alles wordt geëxposed.”
Zo klinkt een druk gedeeld bericht op Tiktok, met daarbij een groepsfoto van de Reuzegommers en hun namen. Even later werd de eerste in de schijnwerpers geplaatst “Onthou mijn gezicht zodat ik nooit meer rustig over straat kan lopen”.
De berichten werden verstuurd vanop een nagelnieuw account en in een mum van tijd 460.000 keer bekeken. De account verdween enkele uren later, maar een document met hun gegevens deed wel nog de ronde.
Het is maar één van de vele berichten op sociale media waarin mensen zware straffen eisen voor de beklaagden. “Gespuis” en “Justitie straft toch niemand die rijk is”, is de teneur.
De timing van die online hetze is niet toevallig. Sven Mary, advocaat van de familie van de overleden Sanda Dia, had dinsdag in zijn pleidooi gezegd dat de familie niet uit was op gevangenisstraffen maar wel “dat jullie een brandmerk krijgen, dat het toonbaar is voor de maatschappij wie jullie zijn. Geniet dus nog even van jullie onherkenbaarheid.”
“Volkswoede”
Die uitspraak van Mary leidde niet alleen tot een heksenjacht op sociale media, maar ook tot gemor in de rechtszaal.
Joris Van Cauter, advocaat van S.P., noemt het “volkswoede” en zelfs “omgekeerde klassenjustitie”. “Er is maar één plaats voor Justice for Sanda. Dat is hier.”
“Maak hier geen symboolzaak van, je kan de strafwet niet anders gaan interpreteren om deze jongens te brandmerken”, zei advocaat Louis De Groote.
Mary zelf reageerde door te zeggen dat hij “niets meer of niets minder” pleitte dan dat de vader van Sanda geen voorstander is om de beklaagden naar de gevangenis te sturen.
“Onze maatschappij is hiermee geenszins gediend. Ze is wél gediend om te weten – indien deze mensen schuldig zouden worden verklaard – wie ze zijn.
“Zeker als je toonaangevende juridische, politieke of medische topfuncties ambieert.
“De vernederende en mensonterende wijze waarop deze mensen met hun medemensen tekeer zijn gaan (en misschien nog gaan?) verantwoorden dat de maatschappij dit weet.”
Voor de advocaten van de verdediging is het openbaar maken van de privégegevens dan weer een verzachtende omstandigheid als straks straffen uitgesproken worden.
“Het is toch iets waar u, de voorzitter, eventueel rekening mee kan houden”, zei Jan De Man, advocaat van Reuzegommer M.G..
Toen het document met de privégegevens in 2020 een eerste keer rondging, leidde dat volgens hem tot een scheldpartij tegen diens moeder op haar oprit, door een man die haar verweten zou hebben dat ze folteraars op de wereld heeft gezet. De vader kreeg dan weer nachtelijke scheldtelefoons van anonieme mensen.
Eric Boon, advocaat van A.G., vertelde hoe de 8-jarige zus een pakketje openmaakte met daarin een doodskruis en de namen van alle familieleden.
En Walter Damen, advocaat van L.L., zegt dat hij een strafklacht zal indienen voor het openbaar maken van die gegevens.
“Google vergeet niet”
“Telefoonnummers en namen van ouders in verband brengen met een proces, is disproportioneel en voldoet niet aan de vereisten van de wetgeving”, zegt professor Jos Dumortier, gespecialiseerd in privacyrecht.
“Er is vrijheid van meningsuiting, waardoor je perfect mag zeggen: Ik vind dat het klootzakken zijn. Maar het publiek maken van gegevens met het oogmerk om schade te berokkenen, is strafbaar”, zegt ook jurist en privacy-jurist Matthias Dobbelaere-Welvaert.
“Oproepen tot haat en geweld is dat ook. Eenmaal die gegevens online staan, is het heel moeilijk om ze nog weg te krijgen. Google vergeet niet.
“De straf van de rechtbank, wat die ook zal zijn, is miniem in vergelijking met de impact op het privéleven. Al vind ik het zelfs als privacy-jurist niet abnormaal als ze na een veroordeling met naam en toenaam genoemd zouden worden in de pers.”
“Puur juridisch moet je kijken naar de gevolgen en de schade die hierdoor wordt geleden, bijvoorbeeld voor hun kansen op de arbeidsmarkt”, zegt Rob Heyman, professor Data en Privacy aan de VUB.
“Zelfs als al die gegevens al publiek beschikbaar waren, doe je sociaal gezien iets fout als je ze samenbrengt. Die mensen worden via een proces berecht en er is nog geen vonnis geveld. Door ze publiek te gaan shamen wordt het een trial by media.”
Volgens Heyman draagt het gerecht wel ook zelf een verantwoordelijkheid.
“Het toont hoe traag ons gerecht is. Er is een wantrouwen en een gevoel van onmacht in de maatschappij, mensen willen gerechtigheid. Het gerecht zou beter wat sneller werken, zodat het niet zou leiden tot dit soort burgeractiviteiten. Iedereen heeft belang bij een duidelijke rechtspraak.”
Lees ook
Lees alle berichten over Sanda Dia
Bron: Het Nieuwsblad