‘Grotesk en theatraal’, zo noemt Tom Lanoye de integrale voordacht van zijn pamflet ‘Woke is het nieuwe Marrakech-pact’. Toch kan hij op een volle schouwburg rekenen. ‘We maken er een wedstrijdje van: wie blijft het langst?’
Marijn Slijper – De Morgen
‘We zullen zien of mijn stem het houdt’
“ Nothing can go wrong”, zegt een opmerkelijk ontspannen Tom Lanoye in zijn kleedkamer in de Koninklijke Vlaamse Schouwburg in Brussel.
Over een klein half uur begint zijn eenmalige voorstelling die nogal wat van hem en zijn publiek vraagt. Het optreden duurt namelijk niet minder dan zes uur.
“We zullen zien of mijn stem het houdt”, aldus Lanoye, “maar ik verwacht van wel.”
De schrijver brengt deze woensdag Woke is het nieuwe Marrakech-pact op de planken.
De eerder dit jaar in boekvorm verschenen Paul Verbraeken-lezing is een furieus antwoord op Bart De Wevers Over Woke.
In zijn pamflet kiest Lanoye de aanval en neemt hij het nationalisme en de “anti-woke-hysterie” op de korrel. Zijn 127 pagina’s tellende geschrift draagt hij nu integraal voor.
“Een grotesk en theatraal gebaar”, zegt hij, “à la Marina Abramovic, die als performance urenlang in een museum zat. Maar zij zweeg en ik zal de hele tijd spreken.
“Het is natuurlijk een totaal uitzinnig plan, maar ik heb een paar honderd gekken enthousiast gekregen. Laten we er gewoon in alle overmoed aan beginnen.”
Eenmaal op het podium, als de schouwburg is volgestroomd en de voorstelling stipt om vijf uur is gestart, stelt hij zijn publiek nog wat gerust.
“Er zijn pauzes en de deuren blijven open. Jullie mogen dus gerust gaan lopen. Maar we maken er een wedstrijdje van: wie blijft het langst?”
Wat volgt is een vlammende redevoering die in weinig op een traditionele lezing lijkt.
Lanoye wendt al zijn demagogisch talent aan en verslapt geen moment. Bij het einde van iedere pagina, werpt hij zijn blaadje zwierig in de lucht.
Ondertussen schroomt hij niet voor een improvisatie hier of knipoog naar de recente actualiteit daar.
Wanneer het woord ‘matrakken’ valt, is de sprong naar een zekere partijvoorzitter bijvoorbeeld gauw gemaakt.
De dag is immers nog jong, zo zegt hij na ruim een uur spelen.
“We zijn nog maar bij de aanhef, de retorische opbouw voor wat komen gaat.”
Wat Robbin (19) en zijn moeder Els betreft, is dat geen probleem.
“We gaan het tot het einde volhouden”, zegt Robbin, als er om acht uur ’s avonds een eerste pauze valt.
“Die kan ik trouwens wel gebruiken – even op adem komen.”
Beiden hebben meerdere boeken van Lanoye gelezen.
“Maar dit pamflet nog niet”, zegt Els.
“Ik heb vijftien jaar geleden al eens een optreden van hem gezien. Het heeft een meerwaarde om hem op het podium aan het werk te zien, want dat is toch specialer dan het lezen van een boek.”
STAANDE OVATIE
Wie trouwens denkt dat het publiek na de pauze beleefd voor het tweede deel bedankt, heeft het mis.
En ook Lanoye zet zijn optreden met onverminderde energie voort. De stapel velletjes op het podium groeit langzaam aaneen.
“Naarmate de nacht vordert, raken we samen in trance”, zo belooft hij.
Al haalt niet iedereen het einde. Zo speelde de treindienstregeling uw verslaggever parten. Toen de laatste trein op het punt van vertrekken stond, heb ik de zaal verlaten. Al rennend door de foyer galmde Lanoyes stem nog door mijn hoofd.
De eerder voorspeldde ‘trance’? Nee, een grapje van de schrijver. Hij deed inspiratie op bij Fidel Castro, wiens speeches door de hele stad klonken.
Lanoye vond het Brusselse stadsbestuur blijkbaar niet bereid, maar zijn stem schalt wel door alle gangen van het theater. Onontkoombaar voor eenieder die de schouwburg, al of niet in uitgestrekte draf, voortijdig verlaat.
“Mijn stem heeft het volgehouden”, klinkt het bij Lanoye, als we de volgende ochtend even controleren of de voorstelling inmiddels tot zijn eind gekomen is.
“Al ben ik nu wel wat hees. Het laatste woord viel uiteindelijk iets na middernacht. We eindigden met een kleine tweehonderd doorbijters.
“En een wederzijdse staande ovatie, dat ook. Onvergetelijk, er is een droom in vervulling gegaan.”
Lees ook
- Joël De Ceulaer
Bart De Wever versus Tom Lanoye – Wie schreef het sterkste pamflet - Bart Eeckhout
Hier spreekt een politicus die het einde van zijn loopbaan voelt naderen - Tom Lanoye en Bruno De Wever
Bij extreemrechts lopen niet toevallig verknipte nichten rond - Jeroen Van Horenbeek
De eerste woke-lezing van Bart De Wever (N-VA) in Leuven – Hoe woke onze cultuur vernietigt
Vul hieronder de zoekopdracht Woke in en vind meer berichten in deze categorie.
Bron: De Morgen