De regering-Netanyahu en Hamas willen elkaar uitroeien en houden elkaar zo in stand, schrijft Ignaas Devisch.
Ignaas Devisch – De Standaard
In het gedicht Égalité-Fraternité van Henri Cazalis, dat als basis diende voor de Danse macabre van Camille Saint-Saëns, speelt de dood om middernacht een dansdeuntje.
In Gaza weerklinkt de dodendans nu al 263 dagen en nachten lang.
Het ziet er voorlopig niet naar uit dat er snel een einde komt aan dat bloederige conflict.
De Israëlische regering-Netanyahu en Hamas vormen twee opponenten die elkaar willen vernietigen en elkaar daardoor in stand houden.
Ze vormen, zoals filosoof Jacques Derrida het eind vorige eeuw beschreef, elkaars supplement: ze bestaan alleen maar dankzij elkaar.
Hun vernietigingsdrang spruit voort uit de dreiging dat de ander dat ook met hen wil doen. Door die danse macabre bevestigen beide partijen al strijdend elkaars gelijk.
Benjamin Netanyahu en de zijnen gaan daarbij even destructief te werk als de bloedhonden van Hamas. Ze bombarderen zich samen de dieperik in, zonder uitzicht op beterschap.
Wat zou het ook, je vijand vernietigen?
Israël zal niet verdwijnen en Hamas zeer waarschijnlijk ook niet.
Het eerste is een internationaal erkend land. Het tweede is een ideologie die eerst in opstand kwam tegen de Israëlische bezetting en er ondertussen van leeft.
Hoe meer bommen er op Gaza vallen, hoe meer nieuwe strijders zich op termijn bij Hamas zullen aansluiten.
Netanyahu blijft dan weer aan de macht om op die manier de analyse uit te stellen van de fouten die er voorafgaand aan 7 oktober zijn gebeurd en om ten persoonlijke titel enkele rechtszaken te ontlopen. Hoe langer het conflict duurt, hoe beter voor hem.
Nu dit conflict verder dreigt uit te breiden naar Libanon, is de vraag niet eens zo gek of Israël dat er wel bij kan hebben.
Hezbollah is een zwaarbewapende oorlogsmachine waartegen Hamas verbleekt. Boven op Gaza en de Westelijke Jordaanoever is dat een derde front, dat bovendien de hele regio in vuur en vlam kan zetten, met Iran en mogelijk nog landen die zich bij de dodendans zullen voegen.
Voorlopig definieert men de wederzijdse beschietingen als afschrikking, hoewel ze al aan honderden mensen het leven hebben gekost.
Wat zou dat niet zijn, mocht de oorlog ook daar in volle geweld losbarsten? Het dodental in Gaza is ondertussen opgelopen tot om en bij de 38.000 doden.
Is er dan niemand die een andere koers wil varen?
Zeker. Dat het Israëlische leger openlijk de Israëlische regering bekritiseert, zegt genoeg.
De legerleiding ziet al langer dan vandaag in dat de oorlog in Gaza een strategische en humanitaire ramp is.
Er zijn nauwelijks gijzelaars bevrijd, er is onnoemelijk veel leed en de internationale steun voor Israël is afgebrokkeld.
Netanyahu wil er niet naar luisteren. Nochtans wordt het hoe langer hoe duidelijker dat er grote fouten zijn gebeurd in de aanloop naar de terreurdaden van Hamas op 7 oktober, blijft hij de publieke opinie bespelen door telkens weer de ultieme terreur van Hamas voor ogen te houden als legitimatiegrond voor de zoveelste aanval op Gaza.
Omgekeerd blijft Hamas raketten afvuren en betrekt het zo onschuldige Palestijnen in een militair conflict dat al lang geen onderscheid meer maakt tussen militaire en burgerlijke doelwitten.
De talrijke slachtoffers van voor 7 oktober, van 7 oktober zelf en die van erna zijn telkens weer de dupe van de cynische machtsdynamiek die het Midden-Oosten in haar greep houdt.
Terwijl de burgerslachtoffers aan beide kanten vallen, lijden de meeste protesten tegen die dynamiek aan eenzijdigheid.
Blijkbaar moet je ofwel tegen Israël zijn, ofwel alle Palestijnen als Hamasstrijders beschouwen; je moet voor een totale boycot van Israël zijn, of je hebt bloed aan je handen; en wie protesteert tegen het geweld van de kant van Israël, is meteen een antisemiet.
Zelden zijn er zoveel voorwaarden gekoppeld aan het medeleven met mensen uit het andere kamp.
Ik zou vandaag zeker geen Palestijn willen zijn, maar evenmin een Israëli.
Veel Joodse mensen zijn bang geworden, Joodse studenten aan Europese of Amerikaanse universiteiten durven niet meer naar de les. Het antisemitisme laait weer in alle hevigheid op en dat is bijzonder pijnlijk.
Tegelijk zijn het aanhoudende geweld in Gaza en de vele mensenrechtenschendingen ondraaglijk. Idem voor wat kolonisten dagelijks aanrichten op de Westelijke Jordaanoever of op andere plaatsen.
Wat missen we dezer dagen een journalistieke kanjer als Robert Fisk die in De grote beschavingsoorlog (2005) zoveel duidelijkheid verschafte over het kruitvat genaamd Midden-Oosten.
Zijn scepsis in 1993 over de haalbaarheid van de Osloakkoorden bleek later terecht, al hadden we toen wel de illusie van een oplossing.
Vandaag hebben we zelfs dat niet meer. Wie brengt deze dodendans tot stilstand?
Ignaas Devisch is hoogleraar medische filosofie UGent en ceo van Itinera. Zijn column verschijnt tweewekelijks op dinsdag.
Lees ook
Klik hier of op de hyperlink hieronder en vind andere columns van
Bron: De Standaard