Dat het minder erg was dan de peilingen aangaven, betekent niet dat de overwinning van Vlaams Belang niet de grootste ooit was, schrijft Paul Goossens. Dat belooft voor de gemeenteraadsverkiezingen in oktober.
Paul Goossens – De Standaard
En plots was het altijd zo rustige Houthulst – iets meer dan 10.000 inwoners in de buik van West-Vlaanderen – een hotspot.
Vorige zondag haalde Vlaams Belang er een monsterscore.
- Voor het Vlaams Parlement stemde 37, 8 procent extreemrechts
- Voor het Europees Parlement zelfs 39,9 procent
- Daarbovenop kwamen 7 procent blancostemmen
Voor de vox populi van Houthulst, zo bleek in een steengoede reportage in deze krant, is er geen twijfel mogelijk: het is de schuld van de vreemdeling.
“Ze zijn met te veel en ze krijgen voorrang op de eigen mensen.”
Welgeteld 1,3 procent van de inwoners van Houthulst zijn niet-Europeanen. Tel daar een twintigtal inwoners uit Europese landen bij – zoals de Roemeense seizoensarbeiders – en je komt met moeite aan 150 vreemdelingen.
Zij zijn het, zo klinkt het aan de toog in Houthulst, die meer dan een derde van de kiezers voor het Belang deden kiezen.
De stemmen werden de partij haast in de schoot geworpen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 kwam Vlaams Belang niet eens op in Houthulst en haalde CD&V nog met vlag en wimpel (47 procent van de stemmen) de burgemeesterssjerp binnen.
Pas begin dit jaar ging er een lokale afdeling van Vlaams Belang aan de slag.
Op de avond van 9 juni staarden velen zich blind op mirakelman Bart De Wever (N-VA).
Zijn campagne was adembenemend en op de valreep slaagde N-VA erin om nipt de grootste Vlaamse partij te blijven.
In sommige commentaren werd hij de redder van de Vlaamse democratie genoemd, een eretitel die eerder op een standbeeld of een grafzerk thuishoort.
Maar de inconvenient truth van 9 juni is dat extreemrechts opnieuw forse winst boekte. Als je de peilingen vergeet, is extreemrechts met 4,3 procent afgetekend de grote overwinnaar.
Dat is het des te meer omdat Vlaams Belang een heuse doorbraak in la Flandre profonde realiseerde.
In bijna de helft van de 300 Vlaamse gemeenten komt de partij nu op de eerste plaats. In vergelijking met 2019 is het een kwantumsprong, toen haalde ze met moeite in 32 gemeenten de koppositie.
Daarmee ligt het axioma aan diggelen dat Vlaams extreemrechts een stedelijke biotoop nodig heeft om te floreren en dat landelijk Vlaanderen er immuun voor is.
De stadspartij van weleer heeft nu diepe wortels in het Vlaanderen waar Tineke van Heule niet zo lang terug “kon melken, kon mesten, kon schuren gelijk de besten”.
Als Vlaams Belang op 9 juni in het Vlaams Parlement meer dan 200.000 extra stemmen binnenhaalde, is dat vooral dankzij landelijk Vlaanderen.
Terwijl de score in de grootsteden Antwerpen en Gent stagneerde, was het bingo op het platteland en de kleinere centrumsteden.
Vooral in West-Vlaanderen was de doorbraak spectaculair. In de hele provincie is er 5,2 procent winst, goed voor 25,5 procent van de stemmen voor het Vlaams Parlement. Dat is ruim 40.000 stemmen meer dan de N-VA en 421.000 meer dan CD&V.
Uitgerekend bezig West-Vlaanderen, dat zich traditioneel ver van radicale ideeën hield en zich meer dan een halve eeuw comfortabel in de warme schoot van de christendemocratie nestelde, gaf extreemrechts op 9 juni vrije baan.
Jarenlang beet Vlaams Belang zijn tanden stuk op het Vlaamse hinterland, nu was het de Grote Doorbraak. Niet alleen in West-Vlaanderen, ook in de provincies Limburg en Oost-Vlaanderen is extreemrechts nu de grootste partij.
Daar zal tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van oktober een prijs voor betaald worden. In afwachting van meer wordt een ontrafeling van het cordon sanitaire nu waarschijnlijk.
Samen met de meer dan één miljoen Vlaams Belang-stemmen voor Europa maakt dat van 9 juni de zwartste van alle zwarte zondagen.
Verbazend genoeg sloeg niemand deze keer groot alarm, want de peilingen hadden veel erger voorspeld. Bovendien is niemand geschikter om de illusie dat extreemrechts normaal en fatsoenlijk is, een schijn van geloofwaardigheid te geven dan de vermoorde onschuld die Tom Van Grieken heet.
Zo kreeg De Wever, ondanks nieuw stemmenverlies voor zijn partij, de kans om zich tot grote overwinnaar uit te roepen en de recordscore van Vlaams Belang tot voetnoot te degraderen.
Velen in de Wetstraat en in de media waren het daarmee eens, bijgevolg is het waarschijnlijk dat de strijd tegen extreemrechts de volgende maanden en jaren eveneens tot een voetnoot verkruimelt.
De hele campagne hamerde De Wever erop dat de dossiers die de Vlaamse welvaart bedreigen (begroting, migratie, werkloosheid en sociale zekerheid), federaal moeten worden beslecht.
Dat hij op die manier elk diepgaand debat over de prestaties van de regering-Jambon afvoerde, kwam hem goed uit.
Bedenkelijker is dat aldus het falende Vlaamse beleid – 176.000 mensen op de wachtlijst voor een sociale woning – wordt witgewassen voor de doorbraak van extreemrechts in la Flandre profonde.
Als in Houthulst meer dan 37 procent van de kiezers voor Vlaams Belang stemde, is het niet wegens te veel vreemdelingen, wel wegens te weinig publieke dienstverlening.
- Te weinig sociale woningen
- Te weinig openbaar vervoer
- Te weinig bankautomaten
- Te weinig koopkracht
- En te veel stikstof
Stuk voor stuk Vlaamse bevoegdheden.
Niemand die het beter weet dan formateur Matthias Diependaele (N-VA), ontslagnemend minister van Begroting, Financiën, Wonen en Onroerend Erfgoed, en kille boekhouder par excellence.
© Sebastian Steveniers
Lees ook
De woede van Houthulst – Ze zorgen niet meer voor de eigen mensen
Lees ook
Klik hier of op de hyperlink hieronder en vind andere columns van
Bron: De Standaard