74 jaar en 8 maanden. Dan ben je oud. Of beter: dan vinden veertigers, vijftigers en zestigers dat je oud bent. Voelen sterrenchef Johan Segers, acteur Herbert Flack en zangeres Liliane Saint-Pierre zich al klaar voor de rollator? “We worden niet graag in een categorie weggezet”, zegt geriater Elisabeth Vander Stichele.
Jan Claeys – Het Nieuwsblad
Wanneer is iemand oud?
Een kind van 7 vindt zijn grootouders van halfweg de vijftig oud. En een student vindt het waarschijnlijk van elke gepensioneerde.
In Duitsland wordt de vraag elk jaar gesteld aan 14.000 mensen tussen 40 en 85 jaar. En wat blijkt: elke generatie schuift het antwoord verder van zich af.
Het prototype van de studie die werd gepubliceerd in het vakblad Psychology and Aging is een Duitser van 64 jaar. En die vindt dat mensen de stempel ‘oud’ krijgen als ze 74 jaar en 8 maanden – ahum – jong zijn.
Maar hoe ouder de ondervraagden worden, hoe hoger de leeftijd in hun antwoord is.
Eens 74, vinden ze de buurman van 77 pas een oude man. Als je je liever wat jonger voelt: vraag best aan een vrouw wanneer je oud zal zijn. Die leggen die grens 2,5 jaar hoger dan mannen.
“Het is een continuüm”, zegt geriater Elisabeth Vander Stichele van AZ Oostende.
“En we zitten er allemaal op, ook kinderen. Iedereen heeft wel iets te zeggen over wie ouder of jonger is.”
De geriater verwijst naar andere studies over hoe mensen hun eigen leeftijd zien.
“Mensen van 45 voelen zich 27. En dat is oké: je bent maar zo oud als je je voelt. Pas als je in de spiegel kijkt, zie je dat je ouder wordt.”
“We houden niet van het woord oud omdat dat voor velen samenvalt met ziekte en aftakeling”
Elisabeth Vander Stichele
Geriater
Maar vooral, net zoals een kind niet klein of jong wil zijn, wil iemand met meer dan 70 jaar op de teller het etiket ‘oud’ niet opgekleefd krijgen.
“Omdat dat woord voor velen samenvalt met ziekte en aftakeling”, zegt Vander Stichele.
“We worden nu eenmaal niet graag in een categorie gestopt. We houden niet van het oordeel van een ander, we willen ons net onderscheiden van die ander. Terwijl dat helemaal niet erg is, ouder worden.
“Leeftijd is geen ziekte. Oud zijn is dat dus ook niet, net zoals kind zijn dat niet is.
“We kunnen ook nog alles wat binnen de mogelijkheden van ons brein ligt tot op heel hoge leeftijd. Studeren, dansen en vrijen: het kan allemaal tot heel hoge leeftijd of de dood, alles komt voor in het leven.
“Uiteraard wordt de trap nemen wat moeilijker, voel je je wat strammer bij het opstaan en moet je al eens iets opschrijven. Maar dat is allemaal niet onoverkomelijk.
“Op onze afdeling nemen we wekelijks mensen op die ouder zijn dan negentig. En dan zeggen ze dat ze hier niet thuis horen.
“‘Omdat er overal oude mensen zijn.’”
Sterrenchef Johan Segers (74)
“Je bent pas oud als je je oud gedraagt”
“Ik ben 74 geworden in februari. Dus volgens dat onderzoek word ik vanaf september aanzien als een oude man? Ik kan enkel voor mezelf spreken, maar zo voelt het bij mij alleszins niet.
“Volgens mij ben je pas oud als je je zo begint te gedragen. En dat doe ik niet: ik sta in mijn restaurant, ik probeer drie keer per week te zwemmen, ik fiets veel en ik probeer mijn stappen te halen.
“Maar ik besef wel dat je met ouder worden ook kwetsbaarder wordt. Dat ik in de frontlijn van het leven sta. Elke dag wordt er op ons geschoten, maar ik ben gelukkig nog nooit geraakt.”
“In het Hemelvaartweekend gaan we weer op motorweekend, een jaarlijkse traditie die ooit met zeven vrienden is begonnen. Van de oorspronkelijke groep zijn we nog met twee. De rest is dood. Je wordt er wel mee geconfronteerd.”
“Onlangs had ik een koppel Gentenaars op bezoek in het restaurant. Allebei boven de negentig en ‘t Fornuis (het sterrenrestaurant van Segers, red.) stond nog op hun bucketlist.
” Ze vroegen me of ik goede raad wilde om jong te blijven. Ik dacht: nu ga ik het weten. Elke dag een eigeel in een glas bier of zo.
“Maar ze vertelden me dat je elke dag moet opstaan, je wassen en je aankleden. Niet in je pyjama op een stoel gaan zitten en sigaretten beginnen te roken.
“Je moet er elke dag voor blijven gaan, zeiden ze. En elke dag dat je dat niet doet is een verloren dag.
“Ze hebben gelijk. Maar er komt ook geluk bij kijken: geluk dat je medisch en geestelijk niets mankeert.”
Acteur Herbert Flack (74)
“Ik ga niet zitten creperen in een hoekje”
“Oud worden of je oud voelen is iets heel persoonlijks. Mensen moeten op hun 65 met verplicht pensioen.
“Bij mij is dat anders, ik zit nog steeds in de ratrace van het spelen. Ik ben volop aan het repeteren, volgende maand ga ik in het Antwerpse Play Zuid in première met Aspe, moord in de studio”.
“Maar ouder worden is ook een zaak van accepteren. Je haakt af voor bepaalde zaken.
“Ik ben van de generatie voor wie de zwart-wittelevisie een evenement was, vandaag hoef ik elk spelletje of elke app niet meer te kennen. Maar dat maakt me niet oud.
“Ik heb wel een tik gekregen toen ik mijn vrouw ben verloren. Het was plots, het was een ongeval. We waren van plan om samen oud te worden en nog veel te doen. De vreugde en het plezier om samen te leven was plots weg.
“Toen dacht ik wel: hoe moet dit verder? Ik moest me ineens anders gaan organiseren.”
“Twee jaar geleden heb ik me overtild toen ik met mijn platen bezig was thuis. Er was een operatie nodig en ik ben een paar maanden out geweest.
“Ik was altijd gespaard gebleven van lichamelijke problemen. Dat was de eerste keer dat ik hulp moest vragen.
‘De eerste keer dat ik besefte dat ik ook kwetsbaar was. Zoals ik dat zag bij mijn ouders en schoonouders toen die ouder werden.
‘Ik heb dat altijd geobserveerd, als mens en als acteur. Ik weet wat ouder worden is. Maar zolang je nog interesses in je hoofd hebt, ben je nog bij het leven.
‘Het is je geest die maakt of je er nog bent of afhaakt. Ik zal bij mezelf moeten constateren wanneer dat niet meer zo is. En dan zal ik beslissen.
“Ik ga niet zitten creperen in een hoekje.”
Zangeres Liliane Saint-Pierre (75)
“Mensen vinden het verschrikkelijk om zestig te worden. Ik had daar totaal geen probleem mee”
“Wanneer is iemand oud? Ik vind het moeilijk om daarop te antwoorden.
‘Ik denk dat het alles te maken heeft met hoe je zelf in het leven staat en of je nog verlangens hebt.
‘Ik doe deze zomer zelf een show waar ik 2,5 uur ononderbroken op het podium sta.
“Mensen vragen me hoe ik dat nog kan. Omdat ik het graag doe, denk ik, en omdat ik geluk heb dat ik het nog kan.
‘Maar volgens mij is het ook je instelling. Leeftijd is nooit een ding geweest voor mij.
“Mensen vinden het verschrikkelijk om zestig te worden. Ik had daar totaal geen probleem mee. Ik voelde me goed, en ik vond dat ik er goed uitzag.
‘Vandaag zijn mijn muzikanten dertigers, hooguit veertigers. Nooit speelt er een gevoel van leeftijdsverschil. We zijn gewoon met dezelfde passie bezig, en we zitten op dezelfde golflengte.”
“Je moet ambitieus zijn in het leven. Elke dag heeft het leven iets nieuws te bieden.
‘Als je geen interesse meer hebt in wat er gebeurt in het leven en in de wereld, dan ben je oud.
“Daarom heb ik zoveel bewondering voor iemand als Jo De Meyere. Tien jaar ouder dan ik. Maar die denkt nog na, die is nog passioneel met zijn vak bezig. Dat is ontzettend belangrijk.
‘Misschien is het ons geluk dat we artiesten zijn, en zoveel van ons vak blijven houden.”
“Maar er is natuurlijk het lichamelijke. Als je voelt dat je lichaam niet meer kan volgen, dan wordt het moeilijk.
“Ik heb een fantastisch voorbeeld. Mijn mama is 95 mogen worden. Ikzelf hoop nog heel lang mee te kunnen.
“Vorige week zat ik nog samen met mijn boekingskantoor. Ik zei hen dat ik nog dit en dat wilde doen. Maar da’s het enige.
“Als ik volgend jaar voel dat het niet meer lukt, dan stop ik. En dan ben ik oud.”
Lees ook
Manu Keirse – Weg met de vergrijzing, hier komt de verzilvering
Bron: Het Nieuwsblad