Valerie Trouet

Valérie Trouet is klimaatwetenschapper aan de universiteit van Arizona (VS) en auteur van Wat bomen ons vertellen. Tot nu toe hield ze haar donkere toekomstvisie voor haarzelf. Maar ze zwijgt niet langer.

Valérie Trouet – De Morgen

‘Trek uw plan, het zijn uw kinderen, bescherm ze zelf.’

Valérie Trouet

Disclaimer: dit wordt een donker schrijven. Het zijn dan ook donkere dagen.

Ik heb het niet alleen over de somberte van eind november op 50 graden noorderbreedte of over de aangekondigde dood van de democratie in de VS, ook voor ons klimaat is de verkiezing van Trump geen goede zaak.

Niet alleen wil hij opnieuw naar olie boren in beschermde gebieden − drill, baby, drill − maar hij zal zich ook terugtrekken uit het Verdrag van Parijs.

Nu is het niet alsof dat Verdrag van Parijs tot nog toe zo’n succes is geweest. Met de huidige nationale klimaatplannen die momenteel op tafel liggen, kijken we aan tegen zo’n 2,6 tot 2,8 graden globale opwarming, niet de beoogde 1,5 graden.

In het beste geval, als elk land zijn beste klimaatplannen bovenhaalt, kunnen we het misschien bij 1,9 graden houden.

Niet dus, met Trump aan de macht.

‘Ach, op een halve graad zal het niet steken’, hoor ik u zeggen. En tot een maand geleden zou ik u nog proberen overtuigen dat nee, elk tiende van een graad telt en de moeite is om voor te vechten.

Maar niet meer. Defaitisme verslaat soms zelfs de hardnekkigste pragmatist.

Ik probeer niemand nog te overtuigen. Ik ben het cassandra bestaan beu, beu om de enige te zijn die beseft dat de remmen niet werken van de voortdenderende Eurostar waarop wij leven.

Ik heb het u gezegd en u heeft uw schouders opgehaald. Trek uw plan, het zijn uw kinderen, bescherm ze zelf.

Hoe ik onze klimaattoekomst echt zie, heb ik tot nog toe zorgvuldig verzwegen. Maar niet meer.

U zal mij allicht een alarmist noemen en contraproductief. Maar wat u alarmisme noemt, noem ik eufemisme.

Hoe ik onze klimaattoekomst echt zie, heb ik tot nog toe zorgvuldig verzwegen, vanwege contraproductiviteit. Maar niet meer.

De klimaatextremen volgen elkaar nu al razendsnel op.

Op de overstromingen in Zwitserland in juni volgden:

In juli bosbranden in de Balkan
In september overstromingen in Centraal-Europa
In oktober overstromingen in Valencia

En dan heb ik het alleen nog maar over het voorbije halfjaar in Europa.

Elk van die extremen heeft veel menselijk leed veroorzaakt, maar ook miljarden aan schade. Heeft huizen en infrastructuur verwoest.

Heeft kortom heler regio’s platgelegd voor de komende maanden en zelfs jaren.

Het is niet omdat Valencia niet meer in het nieuws komt, dat de huizen er opnieuw bewoonbaar zijn, dat de wegen heraangelegd zijn, dat de economie, industrie, en landbouw weer draaien, dat de bevolking er zich met iets anders kan bezighouden dan met het opruimen van puin en het heropbouwen.

Kijk naar de Vesder-vallei, we zijn drie jaar later en de wederopbouw is daar nog altijd in volle gang en de economische productiviteit nog ver van hersteld.

Stel u nu voor dat het tempo van die klimaatextremen versnelt. Dat terwijl de ene regio zijn wonden nog aan het likken is, de volgende al getroffen wordt.

Terwijl de Westhoek aan het bekomen is, loopt de haven van Antwerpen onder, waarna een waterbom boven Brussel valt en dan één boven Durbuy.

Als dat binnen een tijdspanne van een paar jaar gebeurt, ligt heel België plat.

Mentaal plat
Logistiek plat
Economisch plat

De hulpdiensten zullen niet weten waar te beginnen en op hulp van de buurlanden zullen we ook niet moeten rekenen, want die zitten in hetzelfde schuitje. De klimaatverandering is tenslotte globaal.

Als we de bovengrens van 2 graden opwarming niet halen, dan is volgens mij dit scenario onvermijdbaar.

Dan maken we het onszelf onmogelijk om ons aan te passen aan de klimaatverandering, dan gaat al onze energie, onze mentale kracht en ons budget op aan het verwerken van klimaatrampen. Aan het pompen om niet te verzuipen.

Misschien komen we dan tot inzicht, denkt u, misschien zullen we dan eindelijk op beleidsmakers stemmen die de ernst van de situatie eer aandoen.

Maar waar gaan we dan, als het hele land plat ligt, de energie, de daadkracht en het kapitaal vandaan halen om de nodige verandering teweeg te brengen?

En als we daar toch in slagen, als we bij wonder toch het nodige draagvlak en kapitaal bij elkaar kunnen krabben, dan nog gaat die barrage aan klimaatextremen gewoon door, nog eeuwenlang almaar sneller en sneller.

Dat beangstigt me misschien nog het meest, meer dan de onontkoombaarheid, de onomkeerbaarheid.

Noem mij maar een alarmist, bespreek het maar met uw maten op X, hoe klimaat verandering van alle tijden is en dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen.

I’m out.

Ik hoop alleen uit het diepst van mijn hart dat u gelijk heeft en ik ongelijk.

Als wetenschapper hopen dat je ongelijk hebt, is dat ook hoop?

Good night, and good luck

1974: Geboren in Heverlee
1999: Bio-ingenieur (UGent)
2004: Doctor in de bio-ingenieur wetenschappen (KU Leuven)
2007-2010: Verbonden aan het Zwitserse Federale Instituut voor Bos-, Sneeuw- en Landschapsonderzoek, het meest prominente jaarringlab van Europa
2011: Assistent-professor aan de University of Arizona
2016: Medeontdekker van Adonis, de oudste levende boom van Europa
2020: Gewoon hoogleraar paleo-klimatologie aan de University of Arizona.
Publiceert Wat bomen ons vertellen
2023: Directeur van het Belgische klimaatcentrum