Op 19 september 1995 verscheen in The Washington Post een ideologisch manifest met als titel: Industrial Society and its Future. De tekst schetst een grimmig beeld van het industriële tijdperk, dat hoofdzakelijk zou zorgen voor de vernietiging van het milieu en de corrumpering van onze natuurlijke manier van leven. De lezer wordt dan ook opgeroepen om zich revolutionair tegen deze tendenzen te verzetten door het geïndustrialiseerd systeem actief te ‘destabiliseren’.
Bart De Wever: De auteur van het manifest werd later ontmaskerd als Ted Kaczynski, beter bekend als The Unabomber.
Zeventien jaar lang had hij regelmatig zelfgemaakte bompakketten gestuurd naar luchtvaartmaatschappijen, oliebedrijven of faculteiten ingenieurswetenschappen van diverse universiteiten, met in totaal drie doden en heel wat verloren vingers en ogen tot gevolg.
Vorige week publiceerde De Morgen een opiniestuk met als ronkende titel: Hoelang beperkt de klimaatbeweging zich nog tot vreedzaam protest?
Het stuk leunt akelig dicht aan bij Kaczynski’s betoog, maar komt uit de pen van een Vlaamse student Milieuwetenschappen.
De zorgwekkende these van de jonge auteur is dat klimaatactivisten in staat van wettige zelfverdediging zijn en dus legitiem geweld mogen plegen tegen bedrijven die broeikasgassen uitstoten.
Het stuk insinueert zelfs dat geweld het meest efficiënte middel is om het zogenaamde ‘winstmodel’ omver te werpen dat onze planeet aan het vernietigen zou zijn.
Aanzetten tot geweld is strafbaar. Toch toonde een gewezen lector van de student zich op Twitter naar aanleiding van dit stuk zelfs verheugd dat zijn pupil er blijk van gaf veel van zijn lessen te hebben geleerd.
De ideologische verdwazing van het ecologische doemdenken is incrementeel geworden. Vorig jaar waarschuwde ik al in deze krant dat geweldpleging daarvan een logische volgende stap zou worden.
In onze hele audiovisuele cultuur is het een archetype geworden dat het ‘systeem’, geleid door corrupte politici en kwaadwillige bedrijven, gedoemd is om de planeet onleefbaar maken.
Het gevaar van dergelijk gedachtegoed wordt zwaar onderschat. Getuige daarvan zijn de talrijke jongvolwassenen die er intussen van doordrongen zijn dat een kind krijgen immoreel is. Of nog erger: dat het kind dat ze reeds op de wereld zetten er beter nooit was geweest.
Vanzelfsprekend moeten we de klimaatproblematiek ernstig nemen. Maar de schuldgevoelens en doemverhalen die daar steevast aan worden verbonden, zijn onterecht en contraproductief.
De voorbije dertig jaar boekten we in het Westen enorm veel vooruitgang. De broeikasgasuitstoot in de EU daalde tussen 1990 en 2020 met 31 procent.
Zo’n 11 procentpunt meer dan de oorspronkelijke doelstelling. En dat terwijl ons Europees bbp maar liefst verachtvoudigde. Ecologische en economische vooruitgang gaan in Europa al decennia hand in hand.
Zelfs in Vlaanderen - een van de meest dichtbevolkte en geïndustrialiseerde gebieden van Europa met het minste potentieel voor de opwekking van hernieuwbare energie - daalt de uitstoot en zien we daarnaast zowat alle parameters inzake luchtkwaliteit verbeteren.
Als enige regio van dit land heeft Vlaanderen ook een concreet klimaatplan klaar om de uitstootreductie in de toekomst te versnellen. Inzake klimaatadaptatie bereiden we ons met het Masterplan Kustverdediging en het Sigmaplan voor op onvermijdelijk woeligere wateren.
Die positieve trend is lang niet overal ter wereld een evidentie. In China verviervoudigde de broeikasgasuitstoot in diezelfde periode.
De Chinezen zijn tegenwoordig goed voor bijna een derde van onze globale uitstoot. Zij zitten natuurlijk economisch nog in een andere ontwikkelingsfase dan Europa. Maar toch is het opvallend dat klimaatactivisten nooit pleidooien opsturen naar pakweg The Beijing Times voor het plegen van aanslagen tegen vitale infrastructuren.
In het ecologisch doemdenken is het Westen nu eenmaal per definitie de schuldige van alles.
Deze irrationele deemoed is net schadelijk voor de noodzakelijke ecologische transitie. Met assertiviteit in plaats van schuldgevoelens kan Europa andere handelsblokken aanzetten tot vergroening.
Als burgemeester van de tweede grootste petrochemische cluster ter wereld ben ik trots dat Antwerpen daarin een voortrekkersrol speelt.
Het ging vrijwel onopgemerkt voorbij, maar BASF en Air Liquide haalden recent het leeuwendeel van het Europees innovatiefonds binnen voor het project Kairos@C: de bouw van de grootste grensoverschrijdende Carbon Capture and Storage waardeketen ter wereld.
Tevens verwelkomt Antwerpen binnenkort de meest koolstofarme ethaankraker ooit gebouwd in Europa, een installatie die bovendien wordt gebouwd om in de toekomst op groene waterstof te kunnen draaien.
Dankzij dat miljardenproject van INEOS zullen meer vervuilende krakers elders ter wereld uit de markt worden geduwd en wordt de globale klimaatstandaard in de sector nog hoger gelegd. Nieuwe, goedbetaalde jobs in Vlaanderen én pure nettowinst voor het klimaat dus.
Toch zijn het net dit soort bedrijven die ecologische doemdenkers het liefst in het vizier nemen.
Zelfs het risico dat een heethoofd met een sabotage-actie op een installatie een ecologische en humanitaire catastrofe zou veroorzaken, wordt kennelijk al aanvaardbaar genoeg geacht om ertoe op te roepen. Een welvarende toekomst voor de mensheid is toch van het menu geschrapt.
Oplossingen via innovatie en zelfs het overwegen van beloftevolle technologieën, zoals kernenergie of ggo’s, worden derhalve in de ban van de groene kerk geslagen. Alleen achteruitgang en boetedoening kunnen ons nog redden.
Ook al is het bergop fietsen in het heersende intellectuele klimaat in het Westen, het is tijd om deze onzin actief te counteren. De toekomst van de mensheid is te belangrijk om ze over te laten aan ideologische verdwazing.
Bart De Wever
Beeld Geert Van de Velde, Joris van Gennip
Reactie Thoms Goorden
In De Morgen mocht Bart De Wever dit weekend weer wat vertellen over klimaatbeleid. Wat er volgde was extreem voorspelbaar, maar is eveneens een prima aanleiding om bepaalde misvattingen aan te kaarten.
Sowieso weten we al dat hij op het einde van de rit gewoon de standpunten van grote industriële spelers zal verkondigen natuurlijk, maar dat krijgt hij er niet in als hij niet eerst een "redelijk" punt maakt.
Een klassieke retorische goocheltruuk, zijnde eerst iets redelijk aanhalen, om er vervolgens pertinente bullshit achteraan te smijten.
Bon. Dus. Geweld is natuurlijk geen oplossing. Daar heeft hij inderdaad gelijk in. Zelfs als je alles extreem onrechtvaardig vindt, is er nog altijd een goede reden om voor vreedzaam protest te kiezen: Gewelddadige conflicten zijn enorm destabiliserend en daarbij kan je helemaal niet zeker zijn dat de uitkomst wel is wat je initieel zou verwachten.
Bij geweld ontstaat er vaak een machtsvacuum waar niet altijd "de goei" inspringen. Het is ook een prima aanleiding voor autoritaire figuren zoals De Wever om burgerrechten nog verder uit te hollen, wat geenszins een heilzame route is.
Wat De Wever niet zegt is dat er een redelijk alternatief is om dit soort grotesk onrechtvaardige situaties aan te pakken: Rechtbanken.
We moeten de verantwoordelijken voor de wereldwijde vernietiging van onze biotoop geen geweld toewensen, maar dat wil niet zeggen dat we hen geen celstraf mogen toewensen. 😉
Het verklaart meteen waarom De Wever ook tegen echt onafhankelijke rechtbanken is, want die zouden wel eens kunnen vaststellen dat er sprake is van een criminele verzaking van de zorgplicht.
Eerder dan met guillotines, zouden we dus met gestreepte pyjama's moeten zwaaien. Vragen om juridische gevolgen is ook een vorm van vreedzaam protest, vergeet dat niet.
En dan komt het, de échte goocheltruuk.
Eerst begint De Wever over hoe goed Europa en hoe slecht China bezig zijn, in het geval van de EU nog wel met cijfers! Maar als het over Vlaanderen gaat, wordt het al een heel stuk vager.
Je kan al raden waarom: Vlaanderen mist natuurlijk met de regelmaat van de klok doelstellingen én weigert pertinent om vooraan te gaan lopen. Zie je het calimero-truukje?
In het laatste deel zie je waar De Wever eigenlijk op uit is. Kairos@C, een totaal bezopen plan om CO₂ onder de Noordzee te gaan dumpen én Ineos “Project One”, een plasticfabriek die niet eens bij naam genoemd wordt.
Wat ontbreekt hier? Buiten de technische argumenten, over bijvoorbeeld de waanzinnige overproductie van plastic, de bullshit van circulariteit, etc?
Wel, je moet De Wever eens naar de financiële aspecten en klimaattechnische afspraken vragen van die deals. Die krijg je niet te zien.
Integendeel, de details van Kairos@C worden net zoals de uitgebreide afspraken rond Project One, compleet geheimgehouden. In verband met Project One weten we alleen dat de Vlaamse overheid zich voor "ongeveer een half miljard" heeft garant gesteld. Maar wat zijn de voorwaarden daarvoor? Dat is geheim.
Het is niet moeilijk om te zien hoe fundamenteel anti-democratisch De Wever is op dat vlak. In verband met het Kairos@C project is het nog vager.
Uit Nederlandse studies weten we dat dit soort schema's onmogelijk zijn als de bedrijven in kwestie er zelf voor zouden moeten betalen.
Met andere woorden, je kan er van uitgaan dat De Wever ook hier weer ploerterig veel geld wil steken in de richting van een industrie die al 50 jaar lang de omgeving heeft vervuild, om tot in den treuren plastic en andere niet-duurzame rommel zoals PFAS te maken. Nu gij.
Om even demagogisch af te sluiten als de veldmaarschalk van Deurne, moeten er maar twee woordjes verwisseld worden in de laatste paragraaf:
”Ook al is het bergop fietsen in het heersende neoliberale (intellectuele) klimaat in het Westen, het is tijd om deze onzin actief te counteren. De toekomst van de mensheid is te belangrijk om ze over te laten aan hebzuchtige (ideologische) verdwazing.”
Reactie Jeroen Olyslaegers
Meneer De Wever laat vandaag in de Morgen weten dat hij klimaatactivisten als mogelijke geweldplegers beschouwt, dat met andere woorden geweld niet mag worden aangemoedigd, want dat is strafbaar. Hij waarschuwt voor ideologische verdwazing.
Voor alle duidelijkheid: ik denk niet dat geweldpleging ooit een oplossing zal zijn voor wat ook. Integendeel: geweld is wat een overheid graag bekampt. Geweld zorgt mee voor de verdringing en de vervreemding.
Meteen zal het in de pers en op alle andere fora alleen maar over geweld gaan, niet over wat er wordt aangeklaagd door middel van geweld. Dat leert ons de geschiedenis. (Een revolutie is nog wat anders. Dat leert de geschiedenis ons ook.)
Maar kunnen we die dromen over geweld van de heer De Wever even negeren en het hebben over leefbaarheid en fatsoen?
In dezelfde krant, maar dan twee dagen eerder, laat advocaat Geert Lenssens optekenen dat de houding van de heer De Wever jegens de rechters van de Raad van State die de Oosterweelwerken lieten stil leggen niet door de beugel kan.
Ik citeer meester Lenssens: 'Ik sta in de praktijk, dus voor mij kan het oordeel van een rechter ook weleens tegenvallen. Maar het principe van respect voor rechters en hun beslissingen moeten we vasthouden. Anders zijn we verloren.'
Mijn punt is dat de heer De Wever geen geweld nodig heeft. Hij ondergraaft de rechtsstaat wanneer hij dat nodig acht, uit naam van de vooruitgang en dus zijn eigen ideologische verdwazing die uiteraard geen 'ideologie' mag heten.
Het blijft sowieso dwaasheid om aan de poten te zagen van de rechtsstaat omdat ge uw goesting niet krijgt. Dat kan uit cynisme zijn of uit domheid. Maar ik hou het bij een gebrek aan elementair fatsoen.
Duidelijk zo?
Rechters uitschijten voor (milieu)activisten mag zomaar, ook als ge zélf boter op het hoofd hebt, openlijk gelogen en bedrogen hebt wat de gezondheidsproblemen van pfas en de giffabriek 3M betreft.
Dat is provocerend en arrogant.
En het sloopt aardig wat hoop op beterschap of op voortschrijdend inzicht, ook die van jonge activisten.
De burgervader mag trouwens nog altijd zijn pollen kussen dat de Antwerpenaren niet in opstand komen jegens dat schandelijk gebrek aan zorgplicht wat pfas betreft. Maar wat niet is, kan nog komen. Nog eens een opinieartikel over de gevaren van 'ideologische verdwazing' pennen zal dan weinig soelaas brengen.
Tot zover de toestand wat milieu betreft. Terug naar het klimaat.
Eén pot nat voor meneer De Wever. Beiden, zowel milieu als klimaat, mogen niet in de weg lopen van wat hij als toekomst ziet: vooruitgang zonder remmen, ook al sleept die toekomst zich vooruit in een parallel universum waar blijkbaar wetenschappelijke bevindingen en waarschuwingen niet echt van tel zijn terwijl er nu, in de echte wereld, letterlijk droogte dreigt in het ecocide-gebied Vlaanderen.
Wie wat anders uit, dan vertrouwen in dat parallel universum is een ideologische dwaas, volgens meneer De Wever, of vertoont minstens een gebrek aan 'realisme'.
Mag ik nog even herhalen dat alle Belgische overheden een jaar geleden in de rechtbank werden veroordeeld wegens het schenden van onze mensenrechten, het niet naleven van de zorgplicht wat betreft de gevolgen van de klimaatopwarming en het gebrek aan maatregelen daarover?
Dat wordt compleet genegeerd door elke bestuurder in dit land. Zelfs een waar debat heeft het niet echt opgeleverd. Geen perspectief werd aangereikt, laat staan een erkennen van verantwoordelijkheid.
Hoe dat komt? Er heerst voornamelijk ideologische verdwazing in het politieke centrum van dit land, waardoor er geen centrum meer is. Geen zorg, geen centrum.
Zorg is wat verbindt. Zorgplicht naleven betekent goed bestuur.
Wie zorgt, hoeft geen artikels te schrijven over de ideologische verdwazing van anderen. Wie zorgt, kan resultaten voorleggen in plaats van praat te verkopen.
Duidelijk genoeg?
Dat zijn de feiten waarbij jongeren zich moeten neerleggen...
Nefast is het. Het vreet vertrouwen of luisterbereidheid weg.
Kortom: mensen reduceren tot toekomstbedelaars die eeuwig moeten hopen op de eeuwige vooruitgang en ze vervolgens bezweren niet in opstand te komen is niet alleen hypocriet, het is vooral geen goed idee. De dwaasheid heerst. Het centrum is leeg.
'Anders zijn we verloren.'
Lees ook
Bron: De Morgen
