Een bloemlezing uit de tientallen lezersbrieven aan Stijn De Paepe die onze redactie bereikten, na het lezen van zijn aangrijpende gedicht ‘Ga weg’.
GA WEG
Ik had gedacht de honderd net te halen,
rollatorloos en in gestrekte draf.
Ik wou nog een miljoen gedichten af.
Musea wachtten. En theaterzalen.
Ik wilde nog oneindig vele malen
verwijlen waar ik mij het liefst begaf.
Ik fietste fluitend tussen wieg en graf,
de voeten geen moment op de pedalen.
Helaas. Daar is ineens de eindigheid
die plotsklaps als een niets ontziende tanker
de gevel sloopt, de kamer binnenrijdt.
Het leven gaat genadeloos voor anker,
gehoorzaam aan de grillen van de tijd.
Ga weg, gezwinde grijsaard. Met je kanker.
LIEVE STIJN
Sommige mensen voelen aan als vrienden, ook al heb je ze nooit ontmoet of gesproken; wij deelden enkel wat geinige Twitter-interactie en deze krant. Er wordt over poëzie en literatuur nogal wat flauwekul verkocht, ter meerdere eer en glorie van het schrijversego.
Dat het onderzoekt ‘wat het betekent om een mens te zijn’, dat het de ‘diepere lagen van de werkelijkheid bloot legt’. Bladibla.
De waarheid is dat veel schrijvers belangrijk ogen maar slechts weinigen werkelijk belangrijk zijn, zoals een vriend belangrijk is, zo’n eentje van het type dat je nooit hoeft te bellen maar die zich op het juiste moment vanzelf meldt, met de woorden die je vruchteloos zocht.
Zo’n vriend ben jij in de voorbije jaren voor heel veel mensen geworden – en zie ons nu.
Nauwelijks ben je vertrokken of de wereld staat in brand. Niets is meer zeker behalve dat jij geweten had wat er nu gezegd moest worden. Hopelijk is er iets van je inzicht, je wijsheid en de hoop die je gaf, met de bijbehorende rijmende kwinkslag in de wereld achtergebleven. Dankjewel, vriend.
Ivo Victoria
REDERIJKER
Ik ga eerlijk bekennen dat ik nog nooit gehoord had van het woord rederijker tot onze schrijfbroer Stijn deze titel aangemeten kreeg. Als een soort adellijke titel, een ridder van de orde van het woord. Zonder lansen, zwaarden of schilden, maar met scherpe en sluwe zinnen waarmee hij machthebbers die zich keizer wanen in hun blootje zette. Nooit een woord te veel, elke dag briljant. De aanvoerder van de krant, elke dag present op pagina 2. Al de rest volgt.
Vaak hebben dichters de neiging om abstract te zijn. Zweverige navelstaarderij en opgeblazen woorden. Onleesbaar barok gewauwel.
Daar had onze rederijker geen boodschap aan. Altijd met twee voeten in het hier en nu. Verzen neergepend in een swingende cadans. In een taal die zuiverder is dan ijskoud bergwater.
Ik weet nog steeds niet wie of wat een rederijker exact is. Maar ik weet wel dat Stijn dit woord leven heeft gegeven. Want daar was hij de beste in, in woorden leven geven.
Mohamed Ouaamari
STIJN
We zijn in rouw omdat je gaat – want de goeien houden we graag langer dan een leven in leven – maar vooral om alles wat jij achterlaat. Jij gaf ons de troost toen je er was voor wanneer je er niet meer zou zijn.
Jij gaf ons woorden en gaf de woorden de tijdloosheid die jou is ontnomen.
We zijn in rouw omdat je voor altijd zal blijven, omdat je er nog zo bent, omdat je leeft, Stijn.
We zijn in rouw om de verzen die ondanks alles voor altijd zullen rijmen. We rouwen om meer dan één man, om een mens die uit eigen voegen groeide en met elke dagvers groter werd.
We rouwen omdat geen gedicht, geen rijm, geen kaart, geen luchtsirene, geen afscheid genoeg zal zijn om jou te eren.
Aya Sabi
STIJN
Een hele week al was ik erin geslaagd niet aan de dood te denken. Tot jouw overlijden me bij het nekvel greep, me hardhandig aan mijn hoogmoed herinnerde. Ach, wat lijden we vandaag allemaal aan onsterfelijkheidsdrang.
Nochtans is het aftakelen, instorten, oplossen van onze lichamen niet altijd het einde.
Woorden – waar jij zo goed en gul mee was – zouden, vernam ik weleens, ons onstoffelijk maken. Zo leef jij nu verder in de verbeelding van je lezers.
Jana Antonissen
HET RAAKT EN SLAAT
Dankjewel voor je vloeiende pen en gezwinde zinnen. Ze druppelen vaak binnen op onverwachte momenten en blijven hangen, een beetje zoals de regendruppeltjes nu op het vensterraam.
Je gedicht “Ga weg” kwam echter oorverdovend binnen: een gevecht van zoveel laagjes gevoelens omvat in een paar regels.
Het raakt en slaat. Ik kan alleen maar zeggen dat ik oprecht in je verdriet en pijn deel. Een beetje troost sturen, dat ook. En als het mag, een zachte omhelzing, om als een warm deken over alles heen te leggen.
Marie Vandewege
ONZE TOETSSTEEN
Door uw ogen kijk ik op pagina twee even voorbij de waan van de dag, en zie ik in die enkele regeltjes, steeds feilloos qua metrum en rijm, een gebalde vorm van wijsheid die mij op een bepaalde manier rust en mededogen verschaft in de hectiek van het dagelijkse nieuws.
De leemte die uw collega dhr. Dewulf achterliet, vult u feilloos en gebald op, altijd haarscherp, soms striemend en soms monkelend, maar altijd met een kern van waarheid die tot nadenken stemt, en ik bedank er u van harte voor.
Ik weet niet wat het leven verder voor u in petto heeft, maar ik wil u ervan verzekeren dat u deze wereld in elk geval mooier maakt, en ik ben er u erkentelijk voor. De oude Grieken zeiden al dat onze toetssteen het goede, het ware en het schone dient te zijn.
Uw dagelijkse gedichten zijn er een uiting van.
Johan Van Dingenen
OOK MIJN HUISDICHTER
Beste redactie,
Het gedicht dat ik woensdagochtend aantrof op de Instagram-pagina van Stijn De Paepe kroop meteen onder mijn vel. Hij is niet alleen jullie huisdichter, maar ook een beetje de mijne, sinds ik mijn ziel bijna dagelijks opwarm aan zijn woorden.
Ik schreef zelf een gedicht als reactie op het zijne en deel het graag met jullie, en met hem. In de hoop dat hij voelt hoe hard hij zijn lezers al die jaren geraakt heeft, en hoe dit nieuws ons aangrijpt.
Voor Stijn
Geen strijd zo hels als die tegen de tijd
die onbeduidend lijkt tot ze zich meldt:
daar sta je dan, wat voor je ligt is kwijt
en in je armen alles wat nog telt
Er valt geen vers of metrum te beginnen
geen volta die het noodlot saboteert
Wat moet je met de dagen nog beginnen
als plots de tijd zijn stappen heeft gekeerd
Ik wou dat ik jouw gevel weer kon dichten
maar de taal staat braak van ontzaglijk verdriet
de maskers halfstok over de gezichten
het allerlaatste gat dicht ook de dichter niet.
Hannelore Breemeersch
HOED AF
Ik lees je verzen graag, elke dag opnieuw! Heel veel sterkte, heel veel moed. Voor jou neem ik af, mijn hoed.
F. Segers
DAG EN TIJDEN DUIDEN
Geachte en zeer gewaarde heer Stijn De Paepe,
Vooreerst wens ik u en uw gezin veel sterkte, zorgzame nabijheid en moed... En ik blijf ver-wees-d achter... Hoe gevat kan u de dag en de tijden duiden. Voor mij bijna de enige reden om De Morgen elke dag ter hand te nemen en de dag te beginnen. Niemand kan immers beter de uitdagingen van deze tijden vatten dan u in uw dagelijkse duiding. Daarom heel dankbaar! En wel gemeende wensen.
Paul Schotsmans
JOU RAKEN
Ik heb het niet zo vaak meer. Dat mensen mij raken, met woorden. Misschien omdat alles vandaag zo vluchtig moet zijn, of trendy, of zoiets.
Maar jij kan dat wel. Telkens opnieuw sta ik bij jouw woorden even stil, moet ik vaak gniffelen en besef ik dat er nog zielen rondlopen, die denken zoals ik.
Daarom hoop ik dat we dat voor jou nu ook eens kunnen doen. Jou raken met onze woorden, van hoop en moed. Dat onze zinnen je mogen doen beseffen, dat we aan je denken. En hopelijk put jij er kracht uit om te vechten... en te verslaan. Hou vol!
Charlotte De Craemer
MOED
Wij wensen jou en jouw familie bergen moed de komende tijd. Dank voor alle gedichten waarvan wij dagelijks genieten.
André en Greta, Nijlen
HOU VAST
Er zijn van die drukke dagen in de week
Waarbij de krant lezen luxe is
En zelfs een paar happen ontbijt een gemis
Maar geen enkele keer dat ik het dagvers niet bekeek
Voor een portie glimlach
Gesniffel
Ah ja
Om wat jij zo straf in woorden pakken mag
Hou vast
Hou vol
Die frisse kijk
Even weg met die wereldballast
Nu even terugplooien
Samen met de jouwen
Samen vasthouden
En je daarna weer volop in het leven gooien
Katrien De Koster
ZO GOED
Dag Stijn,
Elke morgen is uw commentaar het eerste dat wij lezen. Dikwijls sturen we dit door naar familie en vrienden. Zo goed bent u. Wij hopen op nog veel gedichten van u. Goede moed en veel liefs voor u en al uw geliefden.
Marnix en Nadia, Meersdom-Cappelle
MET WEINIG WOORDEN
Wat een mooie verwoording en beeldspraak over dit onheil. Deed me ook aan Rutger Kopland denken: met weinig woorden zo veel.
Annemarie Baardman
NOCHTANS HEKEL AAN GEDICHTEN
Beste Stijn,
Ik, die zo’n hekel had aan gedichten, lees je dagvers steeds als eerste in de krant. Steeds raak en vol humor. Ik wens je veel moed toe met de behandeling en alles wat erbij hoort.
Lo Pirard
LIEFDE VAN IEDEREEN
Beste Stijn,
Ik ken je niet. Ik lees wel je gedichtjes met een glimlach op mijn gezicht. Laat de kanker je niet murw slaan en laat de liefde van iedereen in je omgeving binnen. Ik hoop vandaag na 6 jaar te horen te krijgen dat mijn hersentumor is bestreden en ik het kankerhoofdstuk in mijn leven kan afsluiten.
Ik wens je doorzettingsvermogen, veerkracht en vooral veel liefde van de mensen om je heen.
Jo Plettinx (44)
RAAK, ZOALS ALTIJD
Al vanaf de eerste regels van je gedicht was te voelen dat dit geen positief nieuws zou worden. Geen grappige noot deze keer. Wel raak, zoals altijd. Ik wens jou en je familie veel mooie momenten, samen met iedereen die je dierbaar is. Ik verloor enkele jaren geleden mijn mama aan dit monster. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe waardevol deze momenten zijn. Veel sterkte en warmte gewenst.
Lieve knuffel,
Debby Verstaen
GEEN GEZALF, GEEN GESLIJM
Ik wens je de sluwste dokters toe
Hoop bestaat in het waarmee en hoe
Zij vakkundig het venijn de nek omdraaien
Zo gaat het zelf naar de haaien.
Elke morgen in jouw De Morgen
Lees ik eerst jouw deugddoende en gevatte rijm
Recht voor de raap, geen gezalf, geen geslijm
Ik ga je missen, je hebt nu andere zorgen.
Astor Braat
WONDERMOOIE SCHRIJFSELS
Ik geniet elke dag met volle teugen van je soms wondermooie schrijfsels. Altijd gevat, actueel en vooral met een schoon gevoel voor... gevoel. Ik wens jou en je familie veel moed en sterkte en hoop dat het goedkomt.
Bie Vanremoortere
UNIVERSELE GEDACHTEN EN EMOTIES
Ik lees de krant heel vroeg , een ritueel dat rust en orde schept. Welbespraakt ben ik niet. Daarom zo blij met wat Stijn vermag te vatten in woorden: universele gedachten en emoties. Erg dankbaar. Vroeger heb ik nog geleerd dat wat dat teweegbrengt ‘catharsis’ heet.
Verlicht het leven en verlucht de pijn
Moge deze brief en zovelen
heel even een verstrooiing zijn
Patricia Deneffe
DAGVERS EN KOFFIE
Jouw dagverse gedichten horen bij mijn ontbijt als mijn onontbeerlijke koffie. Vanmorgen moest ik voor de eerste keer huilen bij het lezen van jouw dagvers. Wees moedig en blijf hoopvol!
Warme groet,
Johan
WANT WIE SCHRIJFT
Die blijft
Voor eeuwig leven
Ook als het lijf ‘t
Dreigt te begeven.
Dirk Vermeirsch
DIE ZIEKTE
Elke ochtend hetzelfde ritueel. De krant, in mijn geval elektronisch, openslaan. De dagvers zoeken. Eerst dat en dan de rest! Lezen wat jij, Stijn, gisteren en vandaag belangrijk vond en wat je daarover denkt. En natuurlijk, hoe je het verwoordt, hoe je het schrijft. Soms een lach, soms een glimlach, soms een grimas van mijn kant. En nu Stijn? Die ziekte. Bedankt en sterkte aan jou en je geliefden.
Marc Panaye
HELDERE BLIK
Uw schrijfsels zijn voor mij dus een dagelijks genot. Acht lijnen van amper een paar woorden, maar treffender dan volledige (duidings-)artikels.
Het ga u goed! Ik zal geen kaars voor u ontsteken, maar deze aarzelende atheïstische (West-)Vlaamse ziel hoopt voor en denkt aan u. Vroeger heette dat bidden. Ik wens u een spoedig herstel, warme naasten en een heldere blik. Want dat laatste bent u voor mij!
Brecht Vandekerckhove
LESSEN NEDERLANDS
Ik ken u alleen van uw rake gedichten, die ik vorig jaar in mijn lessen Nederlands gebruikte om bijvoorbeeld de rederijkers aan te brengen of beregelde versvormen te illustreren.
Uw gedicht raakte mij diep, en de gezwinde grijsaard ken ik natuurlijk ook. Ik wens u sterkte, moed, liefde en hopelijk genezing.
Jan Vanreusel
HET VERS EN IK
Elke dag lees ik uw vers. En elke dag weer loopt dat vers een eindje met me mee. Soms met een lach, soms met een frons. Vandaag houden het vers en ik ter plaatse halt. Neen toch... Dankuwel voor dit gedicht. Ik leg het binnen handbereik, voor straks. Voor later. Ik wens u en uw liefsten de best mogelijke zorg. En warme zorg.
Annemie Vandorpe
VERDRIET
Elke ochtend is het eerste waar ik naar op zoek ga uw dagvers in de krant. Telkens tovert dat een glimlach op mijn gezicht. Nu las ik zopas een triestig bericht, een beetje een wrang gedicht dat mij verdrietig stemt. Ik wens u dan ook veel moed en sterkte en steun bij al wie u dierbaar is.
Gudrun Paesbrugge
DAG HUISDICHTER VAN DE MORGEN,
Jouw schrijfsels onze dagdagelijkse vaste waarde,
heel dikwijls een lichtpunt in de coronarealiteit.
We lezen ze voor aan mekaar als ze ons raken.
Ik schreef ‘Als’ over het winterslaapje
op de verjaardagskaart van manlief.
Maar nu met je schrijven van 58 minuten geleden
op de site van De Morgen werden we stil.
Er valt niks te zeggen wat helpt en we kunnen niet dichten.
Ik leen woorden van een andere dichter -
omdat die exact zegt wat we je willen zeggen.
‘Ik weet haast niets meer
van alles wat ik eens heb willen zeggen.
Ik wil haast niets meer zeggen.
Alleen iets van het licht.’
Hans Andreus
Erika & Peter
HET WIL NIET LUKKEN
Ben al heel de ochtend aan het denken
‘Wat kan ik Stijn De Paepe nu toch schenken?’
Mijn verzen vallen echter steeds aan stukken
het wil vanmorgen echt niet lukken.
Hoe ik mijn hersenen ook pers
dit is vandaag mijn laatste vers:
Stijn hou moed
Alles komt altijd goed.
Paul Vanhooren
BROOS EN TEDER
Je gedicht is ontroerend mooi, broos en teder. Veel sterkte.
Sven Portael
TROOSTENDE WOORDEN
Bedankt om ons, lezers, al zoveel troostende woorden toe te spelen. Sta me toe om jou op mijn beurt wat woorden te geven. Enkel zijn het niet de mijne, maar die van Bart Moeyaert:
Gelukkig zullen we
de stenen, keien,
kiezels die jij tot
hiertoe hebt verlegd vandaag
niet tellen, en laat ons
hopen dat ook niemand
vraagt al dat gewicht te
tillen, het lijkt mij
aangenaam
als we vandaag
gewoon eens naar
de wereld kijken, hoe jij
die hebt veranderd.
Ik doe een kaars branden en wens jou veel beterschap.
Branco Van Beversluys
IK WACHT WEL
Veel sterkte, Stijn. Veel moed om deze moeilijke periode door te komen. Ik wacht wel op je miljoen prachtige gedichten.
Noëlla Joseph
OPGETROKKEN AAN JOUW WOORDEN
Vanmorgen las ik je gedicht met aanzienlijk minder plezier dan anders. Het voorbije jaar heb ik me vaak opgetrokken aan jouw woorden. Je tekstjes deden me lachen of gaven me goesting om toch positief te blijven denken ondanks al het gedoe. Achter die woorden moet ne schone mens schuilgaan, dat kan niet anders. Dan nu dit te moeten lezen... Het is niet eerlijk.
Ik weet niet voor welke uitdaging je nu staat, wat er nog kan.
Ik hoop alleen dat je na het uitdelen van al dat optimisme nog genoeg voor jezelf hebt overgehouden. Veel sterkte voor jou en je naasten.
En ontzettend bedankt om mijn gedachten een stem te geven wanneer ik die kwijt was.
Marijke Vervloet
Bron: De Morgen
Maar laat ons desalniettemin gewagen van een nieuw begin
