Generatieve AI was dé technologische trend van 2023. Eén chatbot zette alles in beweging: ChatGPT. Voor techreuzen was de opdracht vanaf dan: ChatGPT evenaren.
Dominique Deckmyn – De Standaard
Dé strategie van elk technologiebedrijf in 2023, inbegrepen vele duizenden technologie bedrijven die in 2022 nog niet eens waren opgericht, kan je samenvatten in twee letters: AI.
En dat heeft veel, zo niet alles te maken met het fenomenale succes van ChatGPT, de AI chatbot van OpenAI.
Die werd op 30 november 2022 gelanceerd en bereikte in enkele dagen een miljoenenpubliek.
Het was volgens een studie van zakenbank UBS de meest succesvolle lancering ooit van een consumententoepassing.
Voor technologiereuzen luidde de opdracht van toen af: ChatGPT evenaren.
Google lanceerde inderhaast zijn eigen Bard chatbot, maar die maakte weinig indruk.
Op de valreep van het jaar beweert Google toch zo ver te zijn: zijn Gemini Ultra large language model (LLM) zou een tikje krachtiger zijn dan GPT-4, de OpenAI LLM achter ChatGPT Plus (de meest geavanceerde, betalende versie van ChatGPT).
De Chinese gigant Baidu claimt hetzelfde voor zijn Ernie 4.0.
Maar OpenAI heeft zelf in 2023 niet stilgezeten. Het heeft zijn vroege start kunnen omzetten in een echte marktvoorsprong.
In februari kwam er behalve de gratis ChatGPT ook de betaaldienst ChatGPT Plus. Een maand later volgde GPT-4. In mei werd naast de website ook een app gelanceerd.
Sinds september kan ChatGPT niet alleen maar chatten, maar ook praten en luisteren.
Nog geen werkwoord
ChatGPT is intussen ook een sterk merk geworden. Misschien wel het enige merk in AI dat bij het grote publiek bekend is.
40 procent van de Belgen had deze zomer al eens gehoord van ChatGPT, zegt een marktonderzoek van Deloitte.
Het enige andere merk dat in de buurt kwam, is ‘My AI’, de ingebouwde AI chatbot van de vooral bij tieners populaire app Snapchat.
(Zowel ChatGPT als My AI is gebaseerd op de GPT taalmodellen van OpenAI).
In het dagelijkse taalgebruik wordt ChatGPT een soortnaam, zoals Bic of Kleenex dat ooit waren.
Als je zegt dat iemands speech ‘vast met ChatGPT geschreven’ is, dan bedoel je eigenlijk: het komt zo uit een AI chatbot gerold.
Niemand heeft het over Bing Chat of Bard.
ChatGPT in cijfers
- Gelanceerd op 30 november 2022
- 100 miljoen mensen gebruiken ChatGPT in een gemiddelde week
- 40% van de Belgen had in juli ooit gehoord van ChatGPT (4 procent had gehoord van Google Bard) (Deloitte)
- ChatGPT kan de productiviteit van hoger opgeleide werknemers verhogen met 37 procent (MIT)
- Generatieve AI kan het wereldwijde bbp met 7 procent verhogen in de komende 10 jaar (Goldman Sachs)
De ultieme status in het digitale tijdperk ontglipt OpenAI nog: een werkwoord is ChatGPT niet geworden – je kunt het antwoord op een vraag wel googelen, maar niet ‘gpt-en’ (laat staan barden).
Maar niemand durft uitsluiten dat het die status toch nog ooit haalt. En OpenAI-ceo Sam Altman plantte in november toch een vlag in het zand door de term ‘een GPT’ te lanceren voor een gepersonaliseerde chatbot.
In de loop van volgend jaar komt er een GPT appstore, waar van die aangepaste chatbots worden aangeboden.
Glazuurtje
Intussen hebben talloze bedrijven de bouwstenen van OpenAI gebruikt om snel zelf te kunnen profiteren van alle aandacht die plots naar generatieve AI gaat.
OpenAI maakt het makkelijk én goedkoop om GPT-3.5 en GPT-4 te gebruiken als basis voor AI-diensten voor het grote publiek of interne bedrijfstoepassingen.
Vorige maand werden de prijzen voor bedrijven om gebruik te maken van de AI-infrastructuur van OpenAI, fors verlaagd.
Talloze AI-producten en -diensten die in 2023 werden gelanceerd, inbegrepen Bing Chat en Copilot van Microsoft, zijn weinig meer dan een GPT-model van OpenAI met een glazuurtje erboven.
De gratis versie van ChatGPT blijft OpenAI handenvol geld kosten. Maar veel pijn ondervindt Sam Altman daar niet van: partnerbedrijf Microsoft stopt hem zoveel miljarden toe als nodig.
In ruil daarvoor krijgt Microsoft bevoorrechte toegang tot alle technologie van OpenAI, die het bij zijn bedrijfsklanten te gelde kan maken.
Dat lijkt steeds meer een meesterzet: de beurswaarde van Microsoft nam dit jaar met 1 biljoen dollar toe.
Met ChatGPT Plus en de infrastructuur die het aan andere technologiebedrijven aanbiedt, leek OpenAI goed op weg om dit jaar een omzet in de buurt van 1,3 miljard dollar te halen, ruim vijfmaal meer dan in 2022.
Paleiscoup
In november beleefde OpenAI een merkwaardige paleiscoup: Sam Altman werd ontslagen door zijn raad van bestuur.
Maar enkele dagen later, nadat haast het voltallige personeel had gedreigd mee op te stappen, keerde hij triomfantelijk terug.
Wat er precies gaande was, is niet duidelijk geworden. Een deel van de raad van bestuur leek te geloven dat Altman te snel ging en ChatGPT te goed werd – bij een traditioneel technologiebedrijf krijg je daar een monsterbonus voor, bij OpenAI je ontslagbrief.
Als van die bewogen week één gedachte bleef hangen bij de buitenwereld, dan was het dit: een traditioneel techbedrijf is OpenAI niet en een gewone ceo is Altman ook niet.
Dit is een bedrijf – en een succes – van een heel nieuwe orde.
Voorsprong
Maar het is nog vroeg dag, in generatieve AI. Hoelang kan OpenAI zijn technologische voorsprong vasthouden?
Voorlopig lijkt, behalve Google, amper iemand in staat het bij te benen. Meta en Amazon hebben nog geen echt antwoord klaar, Apple speelt voorlopig geen rol van betekenis (meer) in AI.
In 2024 wordt ChatGPT wellicht minder zichtbaar. Waarom zou je de ChatGPT website of app nog openen, als de basistechnologie ervan ingebouwd wordt in de apps die je al gebruikt zoals Instagram, Gmail of Photoshop?
Generatieve AI zit nu al in software als Microsoft 365 en Google Workspace.
De volgende stap is dat veel bedrijven, banken, mobiele operatoren, supermarktketens, AI toepassen in hun eigen software, zowel voor het personeel als voor klanten.
Veel bedrijven zullen daarvoor de betaalbare en toegankelijke bouwstenen van OpenAI gebruiken.
Dat betekent niet dat de rol van ChatGPT is uitgespeeld. Als showcase voor de nieuwste technologie van OpenAI, en als plek om gegevens te verzamelen over hoe mensen die nieuwste technologie gebruiken, is ChatGPT een onvoorstelbare troef voor het bedrijf van Sam Altman.
Elke nieuwe gebruiker van ChatGPT levert meer data om de volgende versie van ChatGPT nog beter te maken.
DE GEBRUIKER
Energie-onderzoeker Sam Hamels: “ChatGPT wordt een essentiële vaardigheid”
“Ik ben ervan overtuigd dat het een essentiële vaardigheid wordt, zoals goed kunnen googelen dat al jaren is”, zegt Sam Hamels (33). Hij gebruikt een betalend ChatGPT Plus account en haalt daar steeds meer voordeel uit voor zijn werk als energie-econoom en postdoctoraal onderzoeker aan de UGent.
“Kun je niet goed googelen, dan ben je serieus gehandicapt als onderzoeker. Als je niet goed kunt ‘prompten’, mis je binnenkort een essentiële vaardigheid om allerlei bureauwerk te doen.”
“Als wetenschapper moet je zowel lezen als schrijven. Ik weet ongeveer wat ik allemaal wil zeggen in een paper of wat het ook is. Dus ik zet dat snel in bulletpoints en ChatGPT zal dat dan netjes omvormen in tekst, waar ik vervolgens wel nog mijn werk aan heb om het een beetje te optimaliseren voor de stijl die ik persoonlijk wens.”
“Je moet als wetenschapper natuurlijk ook heel vaak wetenschappelijk werk van anderen lezen. Maar als je zelf ook nog onderzoek wilt doen, kun je je niet veroorloven om dat van A tot Z te doen.
“Ik geef ChatGPT een stuk tekst en ik vraag om het samen te vatten of ik stel er een concrete vraag over. Jammer genoeg is het nog niet zo dat je kan zeggen: hier is een paper van 30 pagina’s die heel complex is en van hoog wetenschappelijk niveau, dat je daar dan een specifieke vraag over stelt en dat het antwoord altijd correct is.”
Hoeveel tijd Hamels met ChatGPT bespaart? “Eerlijk gezegd, vandaag nog niet zo veel. Maar dat is omdat ik continu tijd investeer om ChatGPT te verkennen en ermee te leren werken, te leren wat het nog meer kan. Dat is een tijdsinvestering.
“De grootste tijdswinst zal momenteel programmeren in Excel zijn, om data te analyseren of te bewerken. Daar kun je toch wel lang op zitten zoeken. Je hebt mensen die daar enorm vlot in zijn, maar ik niet.”
“Daarnaast zijn er dan vaak kleine gaatjes in je kennis, je wil onmiddellijk een antwoord op een zeer specifieke en complexe vraag. Dat kun je beginnen googelen, maar dan moet je op tientallen pagina’s beginnen te klikken om het antwoord te vinden.”
“Op termijn zie ik ChatGPT als een assistent die 24 uur op 24 naast je zit om het saaiere werk voor je te doen, zodat je meer tijd hebt voor wat je juist leuk vindt.
“In academisch onderzoek is dat dan vaak het conceptueel bedenken van iets: wat zouden we ook nog kunnen onderzoeken? En dan heb je die leuke gesprekken met collega’s, samen pingpongen over iets. Maar de uitvoering is dan vaak prutsen, zoeken naar wat er mis is in een stukje code, en dat gaat nu veel vlotter.”
Lees ook
Lees andere berichten in deze categorie
Bron: De Standaard