Volgens Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken bestaat gender niet. Maar wat zegt de wetenschap? “Gender is geen kwestie van geloof of keuze. Het is een biologisch feit”, zegt uroloog Piet Hoebeke. “De bewijzen zijn er. Het is zelfs te zien op MRI’s.”
Kim Clemens – Het Nieuwsblad
“Gender is geen kwestie van geloof of keuze. Het is een biologisch feit”
Piet Hoebeke
Uroloog
Hoe het genderdebat plots een heet hangijzer werd van de campagne. In Het conclaaf, in De zevende dag en in Eerste keus: keer op keer poneert Van Grieken dat hij niet gelooft in het bestaan van genders.
“Daar loopt het al fout”, zegt Piet Hoebeke.
“Er zijn geen genders, dat woord gebruik je niet in het meervoud. Er zijn genderidentiteiten. Het toont dat er nood is aan een duidelijke definitie van gender.”
Hij wil die uitleg graag geven. Als uroloog aan het UZ Gent heeft hij al veel trans personen geopereerd.
Als decaan van de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de UGent vindt hij het belangrijk om over het thema te communiceren.
“Omdat er wel degelijk wetenschappelijk bewijs is dat gender bestaat. Het is geen ideologie, het is gewoon een feit.”
Hoe uit zich dat dan in ons lichaam?
“Vergelijk ons DNA even met een bibliotheek. Je genoom bestaat uit miljarden boeken, die staan voor de verschillende genetische eigenschappen die je bij je geboorte meekrijgt.
“Vrouwen en mannen hebben grotendeels dezelfde bibliotheek, alleen bij het X- en Y-chromosoom zijn er wat verschillen.
“Tot zover de genetica, oftewel je genotype. Maar er is ook de andere kant van het spectrum: je fenotype.
“Oftewel: welke van die boeken je ook effectief leest. Dat wordt bepaald door epigenetica.
“Het verschil in gewicht is te verklaren door epigenetica, net als het verschil in seksuele voorkeur en het verschil in gender: er zijn mensen die geboren worden als man, maar de typische boeken voor mannen gewoon niet lezen, door allerhande epigenetische mechanismen.”
Over welk soort mechanismen gaat het dan?
“Er zijn verschillende factoren:
- Hormoonverstorende stoffen in het milieu, zoals PFAS, kunnen een factor zijn
- Stress van de moeder bij de foetus kan een rol spelen
- De gezinssamenstelling, bestraling, vervuiling
- Maar ook positieve zaken, zoals opgroeien zonder stress
“Epigenetica is een relatief nieuwe wetenschap.
“Een typisch voorbeeld van zo’n epigenetische invloed is de hongerwinter in Nederland in 1944. Kinderen die toen verwekt werden, bleken later een enorme appetijt te hebben en een grotere kans op obesitas omdat hun moeder honger had tijdens de zwangerschap.
“Een ander voorbeeld is een aandoening waarbij meisjes voor de geboorte meer blootgesteld worden aan mannelijk hormoon vanuit de bijnier. Twintig procent van hen is later lesbisch, dat is hoger dan gemiddeld. Die hormonen hebben dus een epigenetische rol gespeeld. Ook verschillen in genderidentiteit zijn door verschillende epigenetische studies aangetoond.”
“De Nederlandse neurobioloog Dick Swaab ontdekte dat de hersenen van overleden trans vrouwen de typische nucleus hebben van vrouwelijke hersenen, ook al waren ze als man geboren”
Piet Hoebeke
Uroloog
Kun je zelf kiezen welke deel van je genoom je leest?
“Het grote gevaar is dat mensen denken dat je het kunt aanleren. Dat geldt maar voor een heel klein percentage van alle epigenetische factoren.
“Als je als kind opgroeit in een milieu waarin heel expliciet dogmatisch, religieus afstand genomen wordt van gender, kan dat finaal tot je doordringen. Maar echt vat heb je er niet op.”
Kun je een verschil in genderidentiteit ook in de hersenen zien?
“Er zijn bij trans personen verschillen opgemerkt in functionele MRI’s, waarmee hersenfunctie gemeten wordt. Interessant is ook het klassieke hersenonderzoek van de Nederlandse neurobioloog Dick Swaab.
“De hersenen van mannen en vrouwen verschillen lichtjes. Maar hij ontdekte dat de hersenen van overleden trans vrouwen de typische nucleus hebben van vrouwelijke hersenen, ook al waren ze als man geboren.”
“Het is vechten tegen windmolens, en continu uitleggen dat er heel veel degelijke wetenschappelijke referenties zijn die een verschil in genderidentiteit verklaren”
Piet Hoebeke
Uroloog
Het zal veel mensen verbazen. De voorbije dagen las ik online nogal wat clichés. Dat je pas vrouw bent als je menstrueert of als je klein bent, bijvoorbeeld.
“Je zal maar intersekse zijn; die zijn er ook nog.
“Mannen en vrouwen reduceren tot primaire en secundaire geslachtskenmerken is veel te kort door de bocht.
“Je kunt genotype en fenotype niet zomaar één op één tegenover elkaar zetten.
“Om terug te gaan naar de boeken: iedereen heeft de boeken in zijn bibliotheek om dik te worden, maar niet iedereen wordt dik. Voor gender geldt die variatie ook.”
Hoe komt het dat gender nu zo’n thema is?
“Er is een zeer sterke conservatieve onderstroom, die gevoed wordt vanuit de Amerikaanse evangelisten, vanuit extreemrechts in Europa en ook vanuit Rusland. Die maken daar een thema van.
“Het is vechten tegen windmolens, en continu uitleggen dat er heel veel degelijke wetenschappelijke referenties zijn die een verschil in genderidentiteit verklaren. Dat is ook niets nieuws. Het is van alle tijden.
“Het komt tegenwoordig frequenter voor omdat er meer mogelijk is. Het is gemakkelijker om ermee naar buiten te komen dan vroeger. Maar het is niet zo dat er ineens een ‘plaag’ is.
“Om alles even in perspectief te plaatsen: als we spreken over de echte genderproblematiek, dan gaat het over minder dan 0,5 procent van de bevolking.”
Lees ook
Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken – Petra De Sutter is voor mij biologisch een man
De gedachte – Joël De Ceulaer – Tom Van Grieken is voor mij biologisch een hufter
Bron: Het Nieuwsblad