Alicja Gescinska is schrijfster en filosofe aan de Universiteit van Buckingham. Ze is ook voorzitter van PEN Vlaanderen en VUB Fellow. Zij breekt een lans voor ouderen in het algemeen en Joe Biden in het bijzonder.
Alicja Gescinska - De Morgen
Over de leeftijd en fysieke paraatheid van Joe Biden is zowat alles al gezegd, behalve wat er goed aan is.
Natuurlijk is er geen ontkennen aan: Bidens lichaam én geest laten het steeds duidelijker afweten.
Wie beweert dat leeftijd slechts een ingesteldheid is, moet maar eens proberen te huppelen met versleten heupen.
Niemand ontkomt aan de wetten van de tijd, zelfs de president van de VS niet.
Het leven is een slijtageslag, de jaren eisen hun tol, en in de politiek zelfs nog wat meer dan elders. Politiek is een vreselijk vermoeiende, veeleisende stiel.
Maar maakt dat Biden unfit for duty?
In de discussie over Bidens gestel richten media en tegenstanders het vizier al te zeer op het verkeerde doel.
De discussie gaat te veel over Biden zelf, en te weinig over wat er van een president verwacht kan worden, én over de plaats en zichtbaarheid van (hoog)bejaarden in onze samenleving.
Het is uiteraard een terechte vraag: is Biden nog fit genoeg om president te zijn?
Voor een antwoord moeten we niet enkel naar Biden zelf kijken, maar ook naar wat een presidentschap precies inhoudt.
Een presidentschap wordt niet door een president ingevuld, maar door een hele entourage.
De mythe van de Amerikaanse president als ‘machtigste man op aarde’ is al langer doorprikt, onder andere dankzij Bidens opponent: Trump.
Trump zat als president vaker op een golfterrein en op Twitter dan in zijn Oval Office.
Ondertussen waren het de mensen achter en rond hem die het presidentschap min of meer draaiende hielden.
Met Biden is het niet anders.
In de campagne zou Biden er goed aan doen om dat open en bloot te erkennen, en zichzelf niet als individu, maar als ploeg te profileren.
Hij moet de Amerikanen er niet krampachtig van proberen te overtuigen dat hij het allemaal zelf nog wel kan: hij moet de sterkte van zijn team benadrukken.
Kamala Harris moet daarbij meer zijn dan de al te onzichtbare sidekick die ze als vicepresident tot nu toe is geweest.
Biden moet de rol opnemen van goedwillende grandpa Joe, wiens moreel kompas ondanks alles nog altijd intact is.
Ook zouden we ons moeten afvragen wat de plaats is van (hoog)bejaarde mensen in onze samenleving en in de politiek.
Ronduit ergerlijk zijn de vele filmpjes die op sociale media circuleren en waarin de spot wordt gedreven met verbale onhandigheden en lichamelijk gestuntel van Biden.
Eindeloos veel zieliger dan oude mensen zijn zij die met oude mensen lachen.
Als ik een persoonlijke ontboezeming mag doen: ik heb een zwak voor oude mensen.
Ouderdom heeft voor mij – al dan niet terecht – een uitgesproken positieve connotatie.
Ik kan er zelf haast reikhalzend naar uitkijken om op een dag een oude dag te hebben, en zie vooral veel schoonheid in ouderdom en oude mensen.
Maar onze samenleving is geobsedeerd met jeugdigheid en vitaliteit, alle tekenen van veroudering proberen we krampachtig te verdoezelen.
Ouderdom zien we onterecht als een chronische ziekte, en ouderen verstoppen we al te zeer en al te snel in een marge van de samenleving.
Zijn prijs waard
Biden daartentegen geeft hen niet enkel een gelaat, hij plaatst hen op het grootste podium van de wereldpolitiek.
Dat op zich is al een goede reden om niet uit de presidentiële race te stappen: hij toont dat ouderdom tegen een prijs komt, maar ook zijn prijs waard kan zijn.
Oud worden kan erg lijken, maar niet oud worden is nog veel erger.
De Britse neuroloog, filosoof en dichter Raymond Tallis omschreef ouderdom ooit als een ‘ontbloeseming’.
Tallis weet waarover hij spreekt: hij is als arts gespecialiseerd in de geriatrie, en heeft zelf inmiddels een gezegende leeftijd bereikt, waarbij hij boeken blijft schrijven, en de wereld blijft rondreizen om lezingen te geven.
Uiteraard gaat dat allemaal stroever dan vroeger, maar oud worden is ‘neerwaarts groeien’, zo schrijft hij in een van zijn gedichten.
In zijn ‘neerwaarts groeien’ toont Biden zich nog altijd ver verheven boven Trump.
Uiteindelijk is de keuze voor de Amerikanen duidelijk: de keuze tussen iemand die de leider van de free world ambieert te zijn of iemand die de leider van de fact-free world wil zijn.
Door het voortdurend over Bidens geworstel met woorden, zinnen en gedachten te hebben, bleef het belangrijkste aspect van het debat tussen Biden en Trump onderbelicht: Trump reeg zoals gebruikelijk de leugens en onwaarheden aan elkaar.
Biden kwam niet altijd uit zijn woorden en dat baarde zorgen.
Trump kwam wel uit zijn woorden, en die woorden zouden ons nog veel grotere zorgen moeten baren.
Lees ook
Alicja Gescinska – Wat betekent menselijke waardigheid
Filosofe Alicja Gescinska – From the river to the sea
Bron: De Morgen
