Er is geen goeie kant aan de waanzin in Gaza en de fall out van dat conflict die ook in de straten van Brussel voor dood en ontreddering zorgde. Pleidooien voor vrede en verzoening worden overstemd door Bijbelse wraak en een roep naar nog meer controle en bewaking.
Niet alleen de Palestijnen en de Israëli’s zijn hiervan het slachtoffer, de oorlogstaal dreigt ook in Europa de verkiezingen van 2024 te besmetten. Het ontslag van minister Van Quickenborne (Open Vld) is moedig, maar zal de gemoederen niet doen bedaren.
Karl van den Broeck – Apache
De dodelijke schietpartij in Brussel van maandagavond 16 oktober verloste ons van de illusie dat het conflict in Israël niet zou uitdijen naar de rest van de wereld.
De rekening die Abdesalem Lassoued in de buurt van het Saincteletteplein vereffende, stond niet open in België. Hij wilde zich – wellicht – wreken op de koranverbrandingen die door een Iraakse vluchteling worden georganiseerd in Zweden. Daarom viseerde hij Zweedse supporters die de wedstrijd tegen de Rode Duivels in het Heizelstadion wilden bijwonen.
Verschillende landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, raadden hun burgers eerder al aan om voorzichtig te zijn in Zweden.
Het is dus wel verwonderlijk dat de veiligheidsdiensten van België en Zweden de kwestie niet hebben besproken en geen maatregelen hebben voorgesteld voor de voetbalwedstrijd.
Ook zij beseften blijkbaar nog steeds onvoldoende dat terreur in deze hypergeconnecteerde tijden geen grenzen kent.
Had België meer kunnen doen om de geradicaliseerde afgewezen Tunesische asielzoeker tegen te houden? Waarschijnlijk wel
Had België meer kunnen doen om de geradicaliseerde afgewezen Tunesische asielzoeker tegen te houden? Aanvankelijk was dat nog onduidelijk en kregen zowel de minister van Justitie als die van Binnenlandse Zaken als de staatssecretaris voor Asiel de zwartepiet toegeschoven.
Er waren geruchten dat Lassoued eerder was veroordeeld wegens feiten die gelinkt waren aan terrorisme. Dan zou hij op de lijst van gevaarlijke individuen moeten staan die het OCAD, het coördinatieorgaan voor dreigingsanalyse, bijhoudt. Dat was niet het geval.
Achteraf luidde het dat de man alleen bekend was bij de politie wegens feiten die niks met terrorisme te maken hadden. Hij zou in Tunesië enkel voor slagen en verwondingen gestraft zijn geweest.
Gisteren werd duidelijk dat Tunesië vorig jaar de uitlevering van Lassoued had gevraagd en dat de bevoegde magistraat in België de zaak niet had opgevolgd. Tunesië wilde dat de man een straf van 26 jaar zou uitzitten wegens dubbele moordpoging en openbare dronkenschap.
Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) deed het enige wat hij kon doen: ontslag nemen ook al treft hem persoonlijk geen schuld.
Het doet denken aan het ontslag van Johan Vande Lanotte en Stefaan De Clercq na de ontsnapping van Marc Dutroux.
Het ontslag van Van Quickenboorne is een moedige en onvermijdelijke beslissing, maar ze is zeker niet van die aard om de gemoederen te bedaren.
Er blijven in de eerste plaats heel wat vragen over Lassoued en wat hij precies deed in ons land. In kringen van de veiligheidsdiensten stelt men zich vragen. In 2011 (Arabische lente) kregen 1.500 salafisten amnestie in Tunesië. Maakte hij daar deel van uit?
- Waarom werd hij in Italië en Zweden het land uitgezet en kon hij hier verblijven in een appartement?
- Waar haalde hij zijn geld vandaan?
- Hoe kwam hij aan een Amerikaans oorlogwapen?
En als hij niet kon uitgewezen worden naar Tunesië, waarom werd hij dan niet teruggestuurd naar Italië, het EU-land dat hem het eerste binnenliet? Zweden heeft dat wél gedaan.
Nu gebleken is dat Tunesië zijn uitlevering had gevraagd, is de kwestie er alleen nog ernstiger op geworden.
Van terrorisme naar sans-papiers
De oppositie heeft bloed geroken. Zo herinnerde N-VA-Kamerlid Theo Francken er fijntjes aan dat hij destijds als staatssecretaris voor Asiel en Migratie een terugkeerakkoord had gesloten met Tunesië.
Het is echter niet echt billijk om zijn opvolger Nicole De Moor (CD&V) met de vinger te wijzen voor de halsstarrigheid waarmee Tunesië weigert dat akkoord na te leven.
N-VA heeft trouwens ook geen onbezoedeld palmares wanneer het gaat over terrorismedreiging.
Zo kon Salah Abdeslam in 2016 doodleuk door een politiecontrole aan de grens glippen toen hij na de slachtpartij iin Parijs weer naar huis keerde. De politiediensten hadden de update niet gekregen waarin stond dat hij gevaarlijk was.
Ondertussen is de politieke discussie verschoven naar de kwestie van de mensen die illegaal in het land verblijven: voorwaar een betwistbaar amalgaam
Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) diende in die verwarde dagen trouwens zijn ontslag in (hij wist wel dat dat zou worden geweigerd).
En een staatssecretaris op wiens kabinet humanitaire visa werden verhandeld, zou beter wat minder hoog van de toren blazen in dit soort dossiers.
Het ontslag van Van Quickenborne zal de discussie slechts voor even opnieuw doen verschuiven naar de vraag of Lassoued beter in de gaten had moeten worden gehouden.
De oppositie, maar ook Open Vld en CD&V, hopen veel meer politiek garen te spinnen bij een politieke discussie over mensen die illegaal in het land verblijven. Dat lijkt wel het belangrijkste probleem na de schietpartij. Voorwaar een betwistbaar amalgaam.
Zou Lassoued minder gevaarlijk zijn geweest als hij legaal in België had verbleven, zoals die andere Abdeslam (Salah)?
Nee, dus. Het is niet omdat hij hier illegaal verbleef dat hij een terrorist werd.
Naar een collectieve regularisatie
Dit debat bespeelt de thema’s waar rechts en extreemrechts zich goed voelt: de aanwezigheid van een grote groep mensen zonder papieren op Belgisch grondgebied.
Ook al is dat punt naast de kwestie (zie hierboven) toch is het misschien niet slecht om er dieper op in te gaan.
De voorbije dagen circuleerde het cijfer van 200.000 mensen zonder papieren die zich in België zouden bevinden. De helft zou zich in Brussel ‘schuilhouden’. Dat totaalcijfer is zelfs nog hoger dan de 150.000 die Vlaams Belang-kopstuk Filip Dewinter naar voor schuift in zijn boek Omvolking.
Niemand kan echt achterhalen waar dat cijfer vandaan komt. Volgens socioloog Jan Hertogen, die zich grondig verdiepte in deze kwestie, is een cijfer van 100.000 realistischer.
Die 100.000 mensen die hier illegaal verblijven zijn de grote olifant in de kamer in elke discussie over migratie. Iedereen weet dat het gros van hen nooit kan worden teruggestuurd naar hun land van herkomst.
De overgrote meerderheid van deze mensen is ook ongevaarlijk en vormt geen bedreiging voor de veiligheid.
Ze vormen wél een goedkope arbeidsreserve in allerlei sectoren waar ze vaak onder erbarmelijke omstandigheden worden tewerkgesteld.
Het enige zinvolle beleid – zeker in tijden van lage werkloosheid – is een collectieve regularisatie zoals die in België in 1999-2002 en 2009 werd doorgevoerd.
Daarnaast is een veel strengere aanpak nodig van individuen (of ze nu legaal of illegaal in België verblijven) die zich te buiten gaan aan hate speech of van wie geweten is dat ze de wapens willen opnemen.
Als ze illegaal in het land zijn, moeten deze sujetten worden opgesloten en gedwongen worden uitgezet. Enkel door de rotte appels uit de mand te halen, kan vermeden worden dat het amalgaam dat op dit moment al zo groot is, nog groter wordt.
Filip Dewinter kan alleen maar gniffelen bij de gedachte dat steeds meer Belgen ‘moslims’ associëren met ‘terroristen’. Dat spaart hem veel vuil werk op sociale media waar hij gretig een opname van een videoclip (!) postte om het volkomen foute gerucht te verspreiden dat een kind met een pistool had gezwaaid tijdens een pro-Palestinabetoging in Brussel.
Van Dewinter zijn we niets anders gewoon, maar Theo Francken gaat dezer dagen definitief next level wanneer hij diezelfde videoclip deelt op Instagram en die niet verwijdert nadat hij erop gewezen werd dat het om een nepbericht gaat.
De bocht van de Vlaams-nationalisten
Wie een beetje historisch inzicht heeft in de recente Belgische geschiedenis kan niet voorbij de vaststelling dat de islamofobie die steeds verder om zich heen grijpt, de positie van de Vlaams-nationalistische partijen tegenover het Palestijns-Israëlisch conflict grondig heeft veranderd.
De Volksunie (de partij waar N-VA uit ontstond) was van oudsher sterk pro-Palestijns. En Vlaams Belang kon niet verdacht worden van sympathie voor het Joodse volk.
Ook vandaag nog telt de partij rabiate negationisten in haar rangen (‘onafhankelijke’ Dries Van Langenhove moet zich daar – ooit – voor verantwoorden in de rechtbank).
Dewinter ontving in de jaren ’90 nog giften van Oostfrontstrijders.
Vandaag staan zowel Vlaams Belang als (vooral) N-VA – pal achter Israël.
De uitlatingen van de Antwerpse burgemeester Bart De Wever vlak na de vreselijke aanval van Hamas op Israëlische burgers, waren misschien begrijpelijk in the heat of the moment, maar voor de vele tienduizenden Antwerpenaars die moslim zijn of die zelf uit Palestina komen of er familieleden hebben, is dit een bittere pil.
De oorlog in Israël is nu al een regelrechte catastrofe. De aanval van Hamas wordt soms al te gemakkelijk weggeredeneerd als een wanhoopsdaad van een moegetergde bevolking, maar dat kan nooit een excuus zijn om meer dan 1.400 burgers te vermoorden en tientallen te ontvoeren, zoals Osama Bin Laden deed op 11 september 2001.
Bovendien kan men vragen stellen bij het ‘spontane’ van de opstand als je ziet over hoeveel wapens en raketten de Hamas-strijders beschikken. Zonder internationale hulp was deze aanval onmogelijk geweest.
Dit gezegd zijnde, geeft die terreurdaad de Israëlische regering geen vrij spel om een genocide te starten in Gaza. Evenmin had George W. Bush het recht om Irak aan te vallen na 9/11. Dat was een oorlogsmisdaad.
Bijna 4.000 Palestijnen kwamen al om bij Israëlische bombardementen en dan moet de grondoorlog nog beginnen. De gedwongen evacuatie van honderdduizenden mensen naar Zuid-Gaza is ook een trail of tears die ontelbare slachtoffers kan eisen.
Dat Israël het zuiden van Gaza bestookt en nutsvoorzieningen gebruikt als oorlogswapen is een schending van het humanitair recht.
Wie verantwoordelijk is voor de explosie in een ziekenhuis in Gaza is nog onbekend. Israëlische bommen? Een afgeweken luchtafweerraket of een verdwaalde raket van Hamas? Het eerste slachtoffer is – zoals in elke oorlog – de waarheid.
Welke diplomatieke oplossing?
Ondertussen is het wachten op het vervolg. Een diplomatiek offensief van de Verenigde Staten, de Europese Unie, maar ook Rusland en China moet verhinderen dat Israël zijn Bijbelse wraak ontketent en de Palestijnen van Gaza naar Egypte drijft. Dat zou een nooit geziene vluchtelingenstroom met zich meebrengen die ongetwijfeld zal aanspoelen in Europa.
Dat Egypte niet staat te springen om de grens met Gaza open te stellen voor vluchtelingen, is dan ook begrijpelijk. Daarmee zou Egypte ook medeplichtig worden aan de etnische zuivering van het gebied.
De onvoorwaardelijke steunbetuigingen aan Israël van de Amerikaanse president Joe Biden en van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zijn hopelijk een strategische zet om Israël niet verder te isoleren en zo die vluchtelingenstroom te voorkomen.
De al te vriendelijke woorden mogen echter geen vrijbrief zijn om de tanks door Gaza te laten rollen en een stadsguerrilla te starten tegen Hamas.
Hopelijk komt er voldoende diplomatieke druk om de gemoederen te bedaren. Dit is de eerste boordnodige stap naar een begin van een gesprek over de toekomst.
Dat gesprek kan niet – zoals Donald Trump dat deed met de Abrahamakkoorden – zonder de deelname van de Palestijnen.
Het kamikaze-offensief van Hamas heeft bij de Palestijnen – voor zover dat nodig was – de bokken van de schapen gescheiden.
Enkel de Palestijnse Autoriteit kan een legitieme gesprekspartner zijn, maar wie vertegenwoordigt ze nog? En waarover kan er nog gepraat worden?
De ongebreidelde nederzettingenpolitiek van Israël heeft de tweestatenoplossing zo goed als onmogelijk gemaakt.
Anderzijds is ook de harde lijn van Benjamin Netanyahu op zijn limieten gebotst.
Netanyahu beloofde zijn volk veiligheid en maakte van Israël nog meer een militaire theocratie en een versterkte burcht.
Gaza was de facto een openluchtgevangenis.
Nu hij en zijn regering niet in staat bleken om de veiligheid te waarborgen, is zijn politieke carrière voorbij. Hem wacht alleen een rechtszaak wegens corruptie die hij sinds zijn aantreden met man en macht probeert te dwarsbomen.
Israël heeft maar één keuze: streven naar vrede met de Palestijnen. Het enige alternatief is een oorlog-zonder-einde
De vraag is echter of de regering van nationale unie minder op de harde lijn zal zitten na de aanval van Hamas. Ook de gematigde krachten in Israël (die massaal op straat waren gekomen tegen Netanyahu) zijn de voorbije weken fors geradicaliseerd. Begrijpelijk, maar tragisch.
En toch heeft Israël maar één keuze: streven naar vrede met de Palestijnen. Het enige alternatief is een oorlog-zonder-einde. Een bloedbad zonder genade.
(On)geloofwaardige stem van redelijkheid
En wat kan België doen? België kan de bemiddelende rol die het altijd gespeeld heeft in het Midden-Oosten blijven vervullen.
Het is hoopgevend dat de regering-De Croo de noodhulp aan de Palestijnen niet heeft opgeschort, maar zelfs heeft verhoogd.
Francken had eerder gevraagd om asielaanvragen van Palestijnen te weigeren en de grenzen voor hen te sluiten.
Het hondenfluitje klonk luid en duidelijk: elke Palestijn die naar België komt, is een potentiële terrorist.
Het is veel roeptoeters niet te doen om vrede in het Midden-Oosten, maar wel om lokaal electoraal gewin met een nauwelijks verholen islamofoob programma
De manier waarop N-VA het publieke debat over Israël vervuilt is schrijnend.
Zo is het ook wraakroepend dat Vlaams minister van Cultuur Jambon laat onderzoeken of hij de subsidies van Vrede vzw en van de vzw achter De Wereld Morgen kan stopzetten, verminderen of terugvorderen.
Radicale stemmen in het publieke debat mogen blijkbaar alleen maar radicaal pro-Joods zijn.
Zo mag Bart De Wever (N-VA) doodleuk een boek van de conservatieve polemist Douglas Murray voorstellen op het Antwerpse stadhuis. Op kosten van de stad.
Diezelfde Murray zei naar aanleiding van de raid van Hamas op Israël:
“Dat Israël “misschien een einde zal maken aan deze onoplosbare nachtmerrie, Hamas uitroeien en alle Palestijnen verjagen van die vermaledijde strook. Het is het goede moment om dat te doen.”
De excuses van De Wever over “een foute inschatting”, klinken wel erg klef. Markant detail: de moderator van het gesprek was VRT-journalist Bart Schols.
Maar pleiten voor een leefbare toekomst voor de Palestijnen past niet in dat plaatje. Al wie aandacht vraagt voor het onnoemelijke leed van de Palestijnen wordt als een naïeve dwaas of – erger – een goedprater van terrorisme weggezet.
Het cynische van de zaak: het is veel roeptoeters niet te doen om vrede in het Midden-Oosten, maar wel om lokaal electoraal gewin met een nauwelijks verholen islamofoob programma.
Op die manier dreigt België ook ongeloofwaardig te worden wanneer het op het internationale forum de stem van de redelijkheid wil vertolken. Het zou een historische vergissing zijn.
(Voor la petite histoire: België was in 1948, tijdens de Arabisch-Israëlische oorlog, het eerste land dat zich actief bekommerde om het lot van de Palestijnse vluchtelingen.
Die bekommernis ging niet uit van de overheid, maar wel van het door abt Léon Naveau opgezette Comité Palestina.
Dit comité zond met de steun van een aantal katholieke persoonlijkheden materiële hulp naar de vluchtelingenkampen.)
Lees ook
- Ramsey Nasr – Palestijnse slachtoffers hebben geen namen, het zijn nummers
- David Grossman – Ik wil niet langer vertoeven in een wereld die zulke monsters toelaat om te bestaan
- Arnon Grunberg – Hamas heeft deze oorlog al gewonnen
Overzicht
Lees alle berichten in deze categorie
Bron: Apache