Jos D’Haese (PVDA) – Ik voel de haat van Jan Jambon, maar dat is niet ongezond: wij liggen héél ver uit elkaar


De radicaal-linkse PVDA rukt op in de peilingen en maakt vooral de PS bloednerveus. In Wallonië won de partij veel zieltjes door massaal vrijwilligers naar het overstromings­gebied te sturen, in Vlaanderen bijt fractieleider Jos D’Haese (29) steeds scherper in de kuiten van de regering-Jambon. Geen enkele Vlaamse politicus telt meer volgers op TikTok. Hoog tijd voor een kennismaking met de verbale mitraillette.


Doe uzelf een lol en bekijk op de Facebook-pagina van Jos D’Haese het filmpje waarin hij op 3 september de hoge piefen van chemiebedrijf 3M de oren wast in de onderzoekscommissie naar de PFOS-vervuiling. “Zou u uw kinderen eieren te eten geven waarvan u wíst dat ze concentraties bevatten die zeventig keer hoger lagen dan de norm?”, vroeg hij met ingehouden woede. Peter ­Vermeulen, een doorgewinterde ex-directeur van de vestiging in Zwijn­drecht, wist nog amper waar te kruipen.

U zit nog maar twee jaar in het parlement, maar veel ontzag voor machthebbers hebt u niet. In uw eerste plenaire zitting had u het meteen aan de stok met Jan Jambon. ‘Da gade gij nie bepalen’, beet hij u toe toen u hem verweet dat hij de begrotingscijfers te laat vrijgaf.

“Ik heb núl ontzag voor de macht. Ik zit niet in het parlement om vrienden te maken, maar om de stem van de gewone mensen te vertolken. In de PFOS-onderzoekscommissie probeert iedereen zich eruit te kletsen. Dat pik ik niet, ook al ben je CEO en draag je een duur pak.”

Marnix Peeters schreef in een column dat Jambon u haat. Voelt u dat?

“Ja, maar dat is niet ongezond: wij liggen héél ver uit elkaar."

Is de haat wederzijds?

“Voor mij is het niet persoonlijk. Ik voel ­hoogstens een beetje misprijzen. (lacht) Eerlijk, ik begrijp niet waar het etiket ‘Sterke Jan’ vandaan komt. Zijn regering heeft nog niks gerealiseerd. Ze joeg meteen het middenveld tegen zich in het harnas met een hoop kille besparingen in de zorg- en de cultuursector, de coronacrisis heeft ze dramatisch slecht aangepakt, en als leider is ­Jambon één van de slechtste communicatoren die ik ken. Als er geen blad voor zijn neus ligt, kan hij geen zin afmaken.”

Terug naar 3M: bent u al iets wijzer geworden in de onderzoekscommissie?

“Het frappantste is dat álles al minstens vier jaar bekend was. Men beweert wel dat de normen verstrengd zijn, maar in 2017 lagen alle kaarten op tafel en was iedereen op de hoogte. Als men toen had ingegrepen, was er veel vervuiling en gezondheidsschade vermeden bij mensen die nietsvermoedend de groenten en eieren uit hun tuin aten. In Pano verklaarde een buurtbewoonster dat ze zich schuldig ­voelde omdat haar dochter ­mentale en motorische problemen had. ‘Door zwanger te zijn, heb ik mijn kind vergiftigd’, zei ze. Ik snap niet hoe de politici en 3M-bazen die dát hebben laten gebeuren nog rustig kunnen slapen.”

Wie verhinderde dat er werd ingegrepen?

“Het gaat niet om één zwartepiet maar om een politiek systeem, met Joke ­Schauvliege, Hilde Crevits (beiden CD&V) en Ben Weyts (N-VA) als verantwoordelijke ministers en Bart De Wever (N-VA) als Antwerps burgemeester die alles doet om zijn Oosterweelverbinding zo snel mogelijk rond te krijgen. Zij hebben het op een ­akkoordje gegooid om die vervuiling stil te houden, al weten we nog niet precies hoe. Het typeert de Vlaamse regering: ze rolt de rode loper uit voor multinationals en bedelft hen onder de subsidies. Als achteraf blijkt dat die bedrijven ons water vergiftigen, ­sluiten we een dading van 75.000 euro en zwijgen we erover. De economie gaat altijd voor op mens en milieu.”

In de Amerikaanse pers verklaarde 3M dat ze in de onderzoekscommissie geen antwoorden kónden geven omdat ze de vragen niet op voorhand hadden gekregen.

“Zij wisten héél goed wat we gingen vragen. Daarom lieten ze de ­plaatselijke directeur Jörg Karthaus thuis, terwijl die gewoon op 3M rondliep. Intussen konden zijn collega’s volhouden dat ze niks wisten over Zwijndrecht. Er was geen schuldbesef of verantwoordelijkheidszin. Ze ontkenden zelfs schaamteloos dat er schade was voor de volksgezondheid.”

Wat zit er achter die strategie?

“In Amerika hangt hen voor 8 miljard dollar aan schade­claims boven het hoofd. Elke millimeter die ze hier toegeven, betalen ze daar cash in de rechtbank.”

Huidig minister van Leefmilieu Zuhal Demir (N-VA) heeft een deurwaarder op 3M afgestuurd en verraste iedereen door voor een onderzoekscommissie te pleiten. Ze is een partijgenote van De Wever en Weyts. Hoe schat u haar manoeuvres in?

“Met die onderzoekscommissie heeft ze haar nek uitgestoken. Misschien ­wilde ze de hete aardappel doorschuiven naar het parlement omdat ze al genoeg ­andere shitdossiers heeft, maar haar move was duidelijk niet doorgesproken. Haar collega’s vonden dat heel vervelend: plots konden ze niet meer terug zonder de indruk te wekken dat ze van alles te verbergen hadden."

“Die deurwaarder is dan weer een dure postbode. Pure show van Demir om zich te profileren.”

Is het ook niet de eerste stap naar een rechtszaak tegen 3M, om hen ook zwaar te laten betalen?

“Uiteraard gaat de regering er nu achteraan. Die 3M-bazen zijn plots ‘de ­grote smeerlappen die ons ­hebben misleid’, maar het is even crimineel dat onze overheid hen al die jaren hun gang heeft laten gaan. Waarom sturen ze de milieu-inspectie er nu pas op af? Waarom kreeg 3M een milieuvergunning met normen die dertig keer soepeler waren dan die voor Oosterweel?”

Excuseer?

“In 2020 kreeg 3M van de provincie een nieuwe vergunning om water te lozen aan maximaal 30 microgram PFOS per liter. Drie jaar eerder had men Lantis een norm van 1 microgram per liter opgelegd voor de Oosterweel­werf. De overheid wist toen ook al dat 3M de jaren voordien water had geloosd van 500 microgram per liter! Toch kwamen ze ervan af met een boete van 7.500 euro. Dit is dus ook een probleem van de provincieraad die, wellicht aangestuurd van bovenaf, vergunningen geeft à la tête du client. En van een zeer gebrekkige handhaving, omdat de milieu-administratie van de overheid kapot is bespaard of vanuit politieke hoek wordt lamgelegd, zoals de reportage van Pano aantoonde. De besparingen op het aantal ambtenaren eisen hun tol. Vlaanderen wordt ­vergiftigd en men staat erbij en kijkt ernaar. 3M is maar het ­topje van de ijsberg.”

Het bedrijf kreeg de voorbije jaren voor 5,13 miljoen euro subsidies van de Vlaamse regering voor innovatie en ‘ecologiesteun’.

“Vlaanderen is heel goed in geld uitdelen aan grote bedrijven, de voorbije jaren zijn de subsidies verdubbeld. Net als andere vervuilende multinationals kreeg 3M subsidies om zijn energiefactuur te drukken. Dat geld komt uit de klimaatpot. De redenering is dat de energiefactuur van die bedrijven anders veel hoger zou zijn dan in de buurlanden, waardoor ze misschien verhuizen. Geen kat gelooft dat. De stijgende energieprijzen zijn te wijten aan het systeem van emissiehandel (waarbij bedrijven duurdere uitstootrechten moeten kopen, red.) en dat is in heel Europa hetzelfde. Maar op die manier delen we wel 140 miljoen euro per jaar uit aan multinationals die miljardenwinsten boeken, terwijl gewone mensen zich blauw betalen aan energie.”

null Beeld Geert Van de Velde
Beeld Geert Van de Velde

Uw vader is kunstenaar, uw moeder is Mie Branders, PVDA-politica en arts bij Geneeskunde voor het Volk. Werd het marxisme er thuis met de paplepel ingegoten?

“Mijn ouders ­hebben me nooit gepusht om bij de PVDA te gaan. Ik kreeg wel waarden mee, zoals solidariteit, het besef dat je samen sterker staat. Met de jeugdbeweging betoogde ik tegen de vervuiling van de ­Antwerpse Ring en voor het referendum over Oosterweel. Als student werd ik voorzitter van Comac (marxistische studentenbeweging, red.). Zo leerde ik debatteren en rolde ik de politiek in. Mijn moeder streed als districtsraadslid in Hoboken tegen de loodvervuiling van Umicore, ik doe nu hetzelfde tegen 3M. De cirkel is rond.”

Wat wilde u vroeger worden?

“Dokter bij Geneeskunde voor het Volk. Specia­list worden interesseerde me niet. Ik wilde de medische problemen van de mensen oplossen en via sociale strijd ook hun leefomstandigheden aanpakken. Later evolueerde ik naar de biologie. Ik was actief in de groene beweging en wilde me als wetenschapper inzetten voor milieubescherming en natuurbeheer.”

Waarom werd u geen lid van Groen? Bij hen zou u wel meer kans hebben om iets te veranderen in een regering.

“Ja? Ik zie daar weinig van. De groenen denken dat er iets verandert als ze het maar goed genoeg uitleggen aan Jambon en De Croo, maar dat helpt geen knijt.

Bent u na twee jaar al gefrustreerd door het gebrek aan macht in het parlement?

“Nee, ik had niks anders verwacht. Het beleid wordt niet gemaakt in het parlement, maar in de regering en in de coulissen. Dat verander je niet vanuit het parlement. Het moet van buitenaf komen, via sociale actie.”

Wat zit u dan in het parlement te doen?

“Wij zijn een megafoon voor wat er leeft in de volkswijken en ­doorprikken de wereldvreemde bubbel waarin politici leven. Zij luisteren vooral naar economen als Stijn Baert en Geert Noels, die niet weten hoe het is om met een kapotte rug in ploegen te werken of huizen te poetsen. De eerste keer dat wij ­individuele verhalen van mensen vertelden, om duidelijk te maken welke impact het beleid had, schrokken de andere partijen daarvan. ‘Populist! Dat is een persoonlijk dossier, dat mag hier niet!’ Maar wij zijn toch vólksvertegenwoordigers? Waarom zouden we dan geen verhalen van het volk mogen brengen? Nu beginnen andere politici dat ook te doen.”

Vanwaar komt uw verbale assertiviteit?

“Die heb ik altijd gehad. Thuis en op school was ik een braaf manneke, maar ik gaf mijn mening. Ik had een fantastische geschiedenisleraar, maar hij was heel liberaal. Discussies mee gehad! (lacht) Altijd kalm en vriendschappelijk, maar ik hield voet bij stuk.”

Had u jeugdhelden?

“Nee, maar ik heb wel bewondering voor José Pepe Mujica, oud-president van Uruguay. Hij verminderde de ongelijkheid in zijn land, weigerde om in het presidentieel paleis te wonen en bleef rondrijden in zijn oude kever. Al zijn toespraken gaf hij zonder spiekbriefje. Eén van zijn mooiste uitspraken is: ‘We blijven maar geld verdienen om te kunnen consumeren en weg te gooien. Maar wanneer we iets kopen, betalen we niet met geld, maar met de tijd van onze levens, die we hebben gespendeerd aan het verdienen van dat geld. Het verschil is dat je geen leven kunt kopen.’”

Hoeveel zou u normaal verdienen als fractieleider?

“Ongeveer 8.500 euro netto per maand. Daarvan geef ik 6.500 euro aan de partij.”

En uw vriendin zegt nooit: ‘Zeg Jos, als je dat nu eens allemaal houdt, dan kunnen we over een paar jaar een chic huis kopen’?

(lacht) Nee, mijn vriendin denkt er een ­beetje hetzelfde over. Ik hoef geen half miljoen op mijn bankrekening om stenen mee te kopen, ik wil stenen verléggen. Dat wij ons loon afstaan, wordt vaak gezien als een stunt, maar dat is het niet. Het is een cruciaal principe: als je niet leeft zoals je denkt, ga je denken zoals je leeft. Mijn drie collega’s en ik zijn de enigen met een gewoon werknemersloon in dat parlement. Al de rest verdient drie, vier keer meer dan gewone mensen. De ministers zelfs vijf keer meer. Je kúnt toch geen energiebeleid voeren als je het niet eens voelt wanneer je jaarfactuur met 400 euro stijgt? Dan leef je in een ­andere wereld.”

Wat met het argument dat politici goed betaald moeten worden zodat ze minder omkoopbaar zijn en de politiek bekwame mensen kan blijven aantrekken?

“Vriend en vijand erkennen dat onze partij ­sterke politici heeft. Ik geloof ook dat de beste politici van ­ándere partijen worden gedreven door idealisme, niet door geld. Maar ze dansen wel naar de pijpen van de grote bedrijven, dus minder omkoopbaar zijn ze niet. En de redenering ‘if you pay peanuts, you get monkeys’ geldt blijkbaar alleen voor politici en bedrijfsleiders. In de rest van de samenleving kunnen de lonen niet laag genoeg zijn."

“Maar wij willen van politici geen arme luizen maken, hè. Ons voorstel is om de partij­dotaties en de lonen van parlementsleden en ministers te halveren. Dan verdient een parlementslid 3.000 euro netto en een minister 5.000 euro. Dat is nóg mooi.”

MACHO DRIES

Na twee jaar in het parlement beginnen de mensen u te kennen. Op TikTok bent u zelfs de populairste Vlaamse politicus.

“Ja! Tot mijn verbazing heeft alleen Elio Di Rupo nog meer volgers. Ik ben er een jaar geleden mee gestart en de impact is enorm. In ­Antwerpen kan ik bijna niet meer over straat lopen zonder herkend te worden door jongeren. Ik moet nu meer opletten met wat ik doe. (lacht)

null Beeld Geert Van de Velde
Beeld Geert Van de Velde

U post opvallend vaak tussenkomsten waarin u Vlaams Belang aanvalt.

“Zij mikken via ­sociale media keihard op de jongeren, met de machocultuur van Dries Van Langenhove. Wij counteren dat met een tegenverhaal, want als we onze jeugd laten verzieken door extreemrechts, is de toekomst om zeep. Inzake homorechten zijn ze zo hypocriet als de pest. Als er in Antwerpen anti­holebistickers worden opgehangen, weigert Vlaams Belang als enige partij dat te veroordelen. In het parlement stemmen ze nooit voor resoluties om homohaat te bestrijden. En wat Van Langenhove zegt over transgenders, is wal-ge-lijk. Maar als moslims een homo aanvallen op straat, zijn ze de eersten om daar op sociale media schande over te spreken. Onwaarschijnlijk.”

U vindt dat Vlaams Belang haat zaait, maar doet de PVDA dat ook niet tegen miljonairs?

“Nee, ons programma gaat over rechtvaardige fiscaliteit. Dat is iets anders dan zeggen dat mensen het land moeten verlaten of minder rechten moeten krijgen.”

Jullie miljonairsroute langs de huizen, kastelen en wijngaarden van rijke mensen was toch op het randje?

“Dat ging niet over huizen van miljonairs (­oordeel zelf op pvda.be/miljonairsroute, red.). Maar wie zich afvraagt hoe wij de ­komende jaren alles gaan betalen, moet eens door Brasschaat fietsen. Wat een rijkdom! Wij hebben niks tegen die mensen en vallen hen niet lastig. Maar ze mogen wat meer bijdragen om de ongelijkheid te verkleinen.”

Uw partij is in de peilingen bijna even groot als de PS en de MR. Stappen jullie in 2024 mee in het beleid of blijven jullie roepen aan de zijlijn?

“Vergis u niet, wij wegen nu al op het beleid. Zes jaar geleden lanceerden wij het minimumpensioen van 1.500 euro. Iedereen ­noemde ons platte populisten. Vier jaar later stond het in de helft van alle verkiezingsprogramma’s en de regering voert dat nu bijna volledig uit. Vlak voor de coronacrisis stelden we een zorgfonds van 400 miljoen euro voor, om de tekorten in de sector op te lossen. Weer een hoop protest. Toch werd het goedgekeurd met een wisselmeerderheid en leverde het tijdens de coronacrisis 4.500 jobs in de zorg op.”

Maar u stapt niet in een regering?

“Dat hangt af van het programma en of er een ­linkse coalitie mogelijk is. In ­Zelzate en Borgerhout is dat gelukt, daar besturen we mee. In 2024 wordt de vraag welke richting ons land uitgaat. Zetten we de idiote splitsingslogica verder? Of versterken we de federale overheid en geven we die opnieuw de leiding over de regio’s, zodat het gekibbel tussen beleidsniveaus stopt?”

Met een sterke PTB in Wallonië en Vlaams Belang als winnaar in Vlaanderen dreigt de onbestuurbaarheid.

“Daarom ­lanceren wij nu al een grote ‘We are one’-campagne die er in 2024 voor moet zorgen dat de nationalisten geen absolute meerderheid halen. Je voelt dat de meeste mensen meer eenheid willen, geen splitsing.”

Kapen jullie niet vooral stemmen weg van links?

“Ik ben er zeker van dat wij ook veel stemmen van Vlaams Belang en de N-VA kunnen terughalen. Kiezers­onderzoek toont dat aan. Dát wordt ons doel, niet procentjes afsnoepen van links.”

Wat zegt u tijdens huisbezoeken tegen VB-­­kiezers die ‘de vremden’ kotsbeu zijn?

“Ik pols altijd waar die afkeer vandaan komt. Meestal is dat sociale onvrede. ‘Ik wacht al jaren op een sociale woning en ik heb op den televies gehoord dat die allemaal naar de vremden gaan, meneer.’ Dat klopt niet, er ís geen voorrangsregel op basis van huidskleur of nationaliteit. Dus vraag ik wat dan wél de reden is waarom ze geen sociale woning krijgen. Zou het kunnen dat er te weinig sociale woningen zijn, omdat de rechtse partijen liever geld uitdelen aan grote bedrijven? En kunnen we dan niet beter strijden voor meer sociale woningen, samen met andere mensen die ook in de miserie zitten? Zo halen wij kiezers terug, deur per deur, telefoon per telefoon.”

Vlaams Belang scoorde onlangs weer met een filmpje van een man in Molenbeek die met een autokrik vijf politiemensen werkonbekwaam sloeg. Terwijl twee agenten lagen te trekkebenen op de stoep, probeerden hun collega’s de dader te stoppen, maar die bleef agressief en kon ontsnappen. ‘Schiet die klootzak nu gewoon in zijn benen’, flitste het even door mijn hoofd.

“Ik word daar ook kwaad van. Maar als je geweld met geweld bestrijdt, kom je in een neerwaartse spiraal terecht. Kijk naar Amerika. Dat betekent niet dat je die man niet kordaat moet aanpakken. Hij werd opgepakt en zal na zijn voorhechtenis ongetwijfeld een stevige straf krijgen."

“Mijn gemeente, Borgerhout, wordt ook vaak gediaboliseerd in de media. Toen wij in 2012 in het bestuur stapten, was er een probleem met hangjongeren op onze pleintjes. In plaats van nog meer camera’s te plaatsen en combi’s te sturen, zijn onze jeugdwerkers met die gasten aan de slag gegaan. We hebben jongeren opgeleid tot ‘plein­patrons’ en animatoren. De resultaten zijn heel positief. Iedereen zegt dat er nu een leukere vibe hangt in Borgerhout. Onze schepenen lopen rond in de wijken en zijn aanspreekbaar op straat. Zo creëer je opnieuw vertrouwen. In Brussel is dat compleet weg. Grote delen van de bevolking zijn er losgekoppeld van het beleid.”

In de zomer reden PVDA-militanten massaal naar Wallonië om de slacht­offers van de overstromingen te helpen. Heel knap, maar was dat ook niet een gedroomde actie om zieltjes te winnen?

“In de week waarin Bart De Wever zei dat we ons bij Nederland moeten aansluiten, gingen wij met tweeduizend vrijwilligers kelders leegscheppen in Wallonië. De helft van hen was niet eens lid van onze partij. Ze hadden zich aangemeld bij het Rode Kruis, maar kregen geen gehoor. Zelf ben ik met een bestelwagen vol materiaal naar Trooz en Verviers gereden. Sommige slachtoffers zitten drie maanden later nog altijd in de modder en zullen tot februari geen gas hebben. Ze kunnen niet koken, ­hebben geen chauffage, de schimmel groeit overal. Dat dat hier in de 21ste eeuw nog mogelijk is, is onwezenlijk."

“Wij hebben industriële ontvochtigers gehuurd waarmee de mensen hun muren konden drogen. Waarom doet de overheid dat niet op grote schaal? Waarom heeft niemand beslist om ons leger van 25.000 manschappen massaal in te ­zetten in wat een oorlogssituatie in eigen land was? In Afghanistan waren op een bepaald moment zeshonderd militairen aanwezig, in de Vesdervallei maximaal vierhonderd. En van de Civiele Bescherming kon het niet komen: die zijn onder Jambon gereduceerd van 1.100 naar 300 man."

“Uiteraard zijn de slachtoffers dan tevreden dat wij hen komen helpen. Di Rupo kwam in een duur kostuum naar het rampgebied, met de ­camera’s in zijn zog. Hij werd uitgejouwd. Peter Mertens (PVDA-voorzitter, red.) heeft twee weken van zijn vakantie opgeofferd om de noodhulp te coördineren. In werkkleren, zonder camera’s. Ik zeg niet dat Di Rupo of ­Annelies Verlinden (minister van Binnenlandse Zaken, red.) daar moet komen schuppen – al had het gescheeld als ze dat enkele uren hadden gedaan – maar waar waren hún partijleden?”

Di Rupo sloot een deal met de verzekeraars, die voor maximaal 590 miljoen euro tussenbeide moeten komen. De schade zou minstens 2 miljard bedragen.

“Die verzekeraars hebben de voorbije jaren 15 miljard euro winst gemaakt, dankzij hoge premies. Maar door een schandalige wet uit 2007 moeten ze ­hoogstens 370 miljoen euro betalen als er iets ergs gebeurt. Di Rupo heeft dat plafond een ­beetje verhoogd naar 590 miljoen euro. Al de rest is voor de belastingbetaler. Dat is de deal van de eeuw voor die verzekeraars.”

Waalse politici pleiten voor een herstelfonds van 1,2 miljard euro, waarvan 600 miljoen van de federale regering moet komen. Dat stuitte op protest vanuit Vlaanderen. Econoom Stijn Baert wees op het gebrek aan sociaal-economische hervormingen in Wallonië. ‘Met een federaal herstelfonds moet men dat non-beleid niet eens heroverwegen. Het is als betalen voor het kot van een student die op voorhand zegt niet te zullen studeren.’

“Dat is pure Vlaams-­nationalistische framing! Dat fonds is voor de slachtoffers die geen enkele schuld hebben aan deze ramp. Ik zie de link niet met arbeidsmarkthervormingen. De slachtoffers zijn Bélgen, het is logisch dat de federale staat hen helpt. Duitsland doet hetzelfde. Als alle Walen aan het werk waren, zou de schade van de overstromingen even groot zijn.”

null Beeld Geert Van de Velde
Beeld Geert Van de Velde

Maar dan zou de Waalse financiële situatie misschien niet zo precair zijn?

“Ze zitten nu ­eenmaal met een andere ­economische realiteit. Je kunt de mensen hun uitkeringen afpakken en zeggen dat ze maar een job moeten zoeken, maar dan moeten die jobs er eerst wel zijn.”

Pardon? Er staan meer dan 170.000 vacatures open in België.

“Maar wélke jobs?”

Knelpuntberoepen in de bouw, horeca, zorg en schoon­­­maaksector. MR-voorzitter Bouchez stelt voor om de uitkering van langdurig werklozen te schrappen als ze twee opleidingen voor een knelpuntberoep weigeren.

“Die man heeft geen notie van hoe het is om aan 1.250 euro per maand in een callcenter te werken, waar plaspauzes tot op de ­seconde worden getimed. De werknemers van dienstencheque­bedrijven hebben voor de coronacrisis bijna een jaar gestreden voor een opslag van 10 cent per uur. En de verpleegkundigen verlaten de Vlaamse woon-zorgcentra vanwege de hoge werkdruk. In plaats van uitkeringen te schrappen, moeten we die druk verlichten en de mensen beter betalen. Maar wat doet de regering? Ze beperkt de stijging van de lonen tot een schandalige 0,4 procent. (zucht) Ik weet niet in ­welke wereld die liberalen leven, maar niemand zit graag vijftien jaar lang thuis met een uitkering. Ik ken geen mensen die niet willen werken.”

Nou. Echt niet?

“Er is misschien een kleine groep profiteurs, maar er zijn genoeg controles om die eruit te halen. En het grote profitariaat zit aan de bovenkant van de samenleving. Vorig jaar is er nog 172 miljard euro van België naar belastingparadijzen gevloeid. Als je dat geld normaal belast, en je vraagt een eerlijke bijdrage van grote vermogens en multinationals, kunnen we de pensioenen makkelijk betalen. Maar daar is meer voor nodig dan de ­effectloze taks die deze regering heeft ingevoerd, met een verhoopte opbrengst van amper 400 miljoen euro.”

U bent wellicht meer fan van de arbeidsmarktplannen van PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne? Hij droomt van een ‘trampolinepremie’, waardoor mensen ontslag kunnen nemen mét uitkering, om zo een opleiding te kunnen volgen voor een andere job.

“Goed principe! Veel mensen zitten vast in hun job en willen iets anders, maar ze durven geen ontslag te nemen omdat ze dan zonder inkomen vallen. Het resultaat daarvan zijn burn-outs, bore-outs en langdurige uitval.”

Enkele weken geleden kreeg PS-minister van Pensioenen Karine Lalieux de wind van voren vanwege een rood pensioenplan. Weegt de PS op deze regering?

“Integendeel. De PS wordt nerveus omdat ze voelen dat de mensen kwaad zijn na het debacle van de watersnood en hun gebroken verkiezingsbeloftes. Dat zien ze nu bevestigd in de peilingen. Daarom verkopen ze veel linkse retoriek in de media, maar wij kijken naar de daden. De socialisten hadden drie essentiële punten voor de verkiezingen: de lonen moesten omhoog, de pensioenleeftijd moest terug naar 65 jaar en de btw op energie moest van 21 naar 6 procent. (telt op zijn vingers) De lonen zijn geblokkeerd. De energieprijzen gaan door het dak met hetzelfde btw-tarief als voor champagne. De pensioenleeftijd blijft op 67 jaar, het brugpensioen wordt afgebouwd en de langdurig zieken worden met de zweep terug op de arbeidsmarkt gejaagd.”

Wat kiest u: partijvoorzitter of minister?

“Ik zie me geen van beide worden. (denkt na) Doe dan toch maar partijvoorzitter. Als minister ben je aan handen en voeten ­gebonden. De laatste jaren bleek dat linkse partijen die in Europa aan de macht kwamen ook in de pas moesten lopen van de neoliberale besparingspolitiek. Ik denk niet dat we over drie jaar een progressieve regering hebben die daarmee kan breken. Tegen dan hebben we wel een grotere partij die de moeite waard is om voorzitter van te zijn.”

Jos D'Haese - Beeld Geert Van de Velde

Bron: De Morgen

Naar boven

Naar de website


Scroll naar boven