Werkstraffen en boetes. Vrijspraak voor ‘schuldig verzuim’ vanwege een vormfout in de vordering. De advocaten van de 18 voor hun aandeel in de dood van Sanda Dia vervolgde Reuzegommers prezen vrijdag de rechtsstaat. Vrienden en familieleden oogden eerder verslagen.
Yannick Verberckmoes en Douglas De Coninck
Van alle betrokken advocaten had Walter Damen met L.L. alias Strontvlieg zowat de meest baldadige Reuzegommer te verdedigen.
De twintiger gebruikte volgens de andere clubleden weleens coke, had een psychologisch trauma opgelopen na zijn eigen doop en ging die bewuste woensdag 5 december 2018 nog driftiger te keer tegen de drie schachten dan de anderen.
Zijn advocaat verliet na de uitspraak van het arrest als eerste het Antwerpse hof van beroep.
“Er is natuurlijk geen hoeragevoel”, luidde zijn eerste reactie. “Mijn cliënt is vrijgesproken van het toedienen van schadelijke stoffen en onopzettelijke doding, zoals wij hadden gevraagd. Dit voelt aan als heel juist. Iedereen kan nu verder met zijn leven.”
Zelfde taal bij Louis De Groote, advocaat van J.J. alias Zaadje, de preses en dus feitelijke hoofdverdachte: “Ik denk dat het een rechtvaardig arrest is. Het ligt in de lijn van wat wij gevraagd hebben.”
BLADEREN HARKEN
Sanda Dia overleed volgens wetsdokter Werner Jacobs aan de gevolgen van onderkoeling en een overdosis zout, hem toegediend vanuit een bidon Thaise vissaus, terwijl hij in een put vol water zat.
“Vissaus is op zich geen schadelijke stof”, zei persmagistrate Els De Brauwer.
“De verdachten hebben Sanda Dia uit de put gehaald en verwarmd. Er is nooit bewust hulp geweigerd. Het hof heeft vastgesteld dat de doodsoorzaak een overdosis zout was. Alle schachten werden opgehitst. Iedereen was aanwezig. Het hof heeft een verregaande onvoorzichtigheid vastgesteld.”
De 18 Reuzegommers gaan dus vrijuit voor het zwaarste deel van de aanklacht: toedienen van schadelijke stoffen.
“Ze worden wel schuldig geacht aan onopzettelijke doding, onterende behandeling en inbreuken op de dierenwelzijnswet. Daarvoor deelde het hof werkstraffen uit van 225 uur tot 300 uur, het maximum.
Bij niet-uitvoering van hun werkstraf krijgen ze een celstraf van 15 dagen. Er werden ook boetes opgelegd van 250 tot 400 euro.
“Alle Reuzegommers moeten aan de vader en de broer van Sanda Dia bovendien een schadevergoeding van respectievelijk 15.000 euro en 8.000 euro betalen.
“De vrienden van Sanda Dia krijgen 1 euro morele schadevergoeding.
Werkstraffen worden doorgaans in het weekend uitgevoerd tegen een tempo van vijf uur per week. In Antwerpen stuurt het justitiehuis de meeste veroordeelden door naar de gemeentelijke groendienst of naar een zorginstelling.
Het betekent dat de zwaarst gestrafte Reuzegommers een jaar van hun leven of langer elke zaterdag ergens in Antwerpen bladeren zullen staan harken, bloempjes planten of diensten verlenen in een rusthuis.
“Het is goed dat er recht gedaan is”, vond Joris Van Cauter, advocaat van S.P. alias Remorke.
“Ik leid af uit de uitspraak dat het hof de zaak juist heeft ingeschat. Het heeft de proporties ingezien. Het was een tragisch ongeval, dat niemand heeft gewild.”
“Qua sanctie lijkt het allemaal wel mee te vallen”, vond ook Jan De Man, advocaat van A.G. alias Shrek.
VORMFOUT
Dat alle 18 worden vrijgesproken van schuldig verzuim heeft een puur procedurele verklaring. Al op het niveau van de correctionele rechtbank in Hasselt, waar het proces eind 2021 van start ging, bleek dat in de vordering stond:
“Te Vorselaar, op 5 december 2018”.
Dat is het moment waarop twee Reuzegommers in een BMW met de drie schachten aan een blokhut langs de E313 aankomen.
De vorige dag zijn ze in Leuven dronken gevoerd en op woensdagochtend is het gezelschap staande gehouden door een docente geneeskunde. Zij maakte zich grote zorgen over Sanda Dia en zag pas af van haar voornemen om de politie te bellen toen een van de Reuzegommers haar verzekerde dat hij geneeskunde studeerde en bij Sanda Dia zou blijven als die zou gaan slapen.
Net daarom tekende de familie van Sanda Dia halfweg het Hasseltse proces al beroep aan, maar het hof volgde de rechter in Hasselt, die zich er eerder al tijdens een zitting over had beklaagd dat ze “met handen en voeten gebonden” was aan het beperkte tijdsframe in de vordering van het Openbaar Ministerie.
De vordering op pakweg het proces rond de aanslagen van 22 maart 2016 definieert de locatie “te Brussel en bij uitbreiding elders in het koninkrijk”, zoals dat in strafzaken frequent gebeurt.
Geen van de actoren op het proces-Reuzegom heeft een uitleg voor de in Hasselt gemaakte keuze. Ze heeft in elk geval tot gevolg dat alle 18 vrijuit gaan voor de aanklacht die het duidelijkst aantoonbaar leek:
“Weigering hulpverlening waarbij het gevaar door de verzuimer werd vastgesteld.”
Heel wat vrienden van Sanda woonden de voorlezing van het arrest bij en oogden verslagen. De meesten bleven nog vrij lang voor de zaal staan. Hun emoties waren van hun gezichten af te lezen.
In principe kan nog Cassatieberoep worden aangetekend tegen het arrest, maar geen van de Reuzegom-advocaten voelt enige aandrang.
“Ook onze gedachten zijn bij de nabestaanden van Sanda Dia, maar dit zijn professionele rechters die meer dan een week lang geluisterd hebben”, zei John Maes, advocaat van W.P. alias Randi.
“Ik hoop dat de rechtsstaat zegeviert en dat de mensen kunnen aanvaarden dat dit hof in eer en geweten een uitspraak heeft gedaan.”
Waarom De Morgen niet overgaat tot identificatie van de oud-Reuzegommers
Achttien oud-leden van Reuzegom kregen vandaag hun straf. De Morgen kiest er voor om hen, gezien de aard van het arrest, niet bij naam te vernoemen.
Na jaren heeft het proces rond de dood van Sanda Dia (20) een besluit gekregen. Achttien oud-leden zijn zojuist door de rechter veroordeeld tot werkstraffen. Zij gaan vrijuit voor het zwaarste deel van de aanklacht.
Aangezien de rechters werkstraffen hebben opgelegd, bewaken we de anonimiteit en gebruiken we initialen en/of bijnamen, zoals we dat ook in de aanloop naar en tijdens het proces zelf deden.
Beeld Franky Verdickt
Lees ook
Analyse – Werkstraffen treffen Reuzegommers harder, ook al is het maar een schrale troost voor de familie van Sanda Dia
Analyse Proces-Reuzegom – De enige mogelijke beslissing, die tegelijkertijd altijd zal wringen
Bron: De Morgen